Læknaneminn - 01.10.1960, Qupperneq 4

LÆKNANEMINN
4
er smitandi í náttúrunni og til-
raunir á rannsóknarstofum hafa
staðfest það.
Um smitun er það að segja, að
þar sem heilbrigðir kjúklingar
umgangast sýkta, veikist stór
hluti þeirra mismunandi í ólíkum
hópum allt frá 5—70%. Kjúkling-
arnir voru næmari, því yngri sem
þeir voru og eftir þrjá mánuði var
sýkingarhætta lítil. Það var einn-
ig athyglisvert og sameiginlegt
með mörgum öðrum æxlisveirum,
að kjúklingarnir veiktust ekki
fyrr en mörgum mánuðum eftir
sýkingu. Erfðir höfðu og mikil
áhrif á næmi kjúklinganna fyrir
sýkingu með veirunni, en það er
ekkert einsdæmi um krabbaveir-
ur.
Hefur veiran fundizt bæði í
munnvatni og saur sýktra kjúkl-
inga, sem bendir til að þeir geti
smitast með vatni og mat, þar sem
þeir eru margir saman. Hins veg-
ar fengu kjúklingar, sem ungað
hafði verið út í útungunarvél og
aldrei umgeng'izt sjúk hænsni
einnig leukosis. Þetta varð til þess
að athugað var, hvort veiran gæti
borizt með egginu, og tókst að
einangra veiru úr lifur frá hænu-
fóstri. Þetta þótti vissulega mjög
athyglisvert og var fylgt nánar
eftir. Kom þá í ljós, að veiran gat
borist frá kyni til kyns án nokk-
urra sjúkdómseinkenna í hænsn-
unum. Virðist sem smit með þess-
ari veiru, sé oftast hulið (latent),
það er að segja fuglinn getur út-
skilið veiruna í eggjum, munn-
vatni og saur án þess að veikjast,
enda hefur hann þá mótefni gagn-
vart veirunni í blóðinu.
Þótt þetta sé gömul veira á
rannsóknarstofum, hafa nýjar
aðferðir verið notaðar við rann-
sóknir á henni. Hefur nú tekizt
að rækta hana í frumugróðri úr
kjúklingafóstrum og einnig anda-
fóstrum, en hins vegar ekki í
frumum úr spendýrum. Veldur
veiran greinilega lymphomatosis
eftir ídælingu í kjúklinga og
veiran er í vefjagróðri neutraliz-
eruð af antisera móti lymphoma-
tosis og öðrum leukosum, en ekki
af sera úr heilbrigðum hænsnum
eða antisera gegn heibrigðum
hænufóstrum.
Rous-sarcoma.
Þótt hálf öld sé liðin síðan veir-
an, sem veldur Rous-sarkmeininu
fannst, nýtur hún stöðugt vax-
andi athygli og unnið er með
hana á fjölmörgum ransóknar-
stofum.
Hún hefur ýmsa kosti sem
krabbaveira t. d. er meðgöngu-
tíminn aðeins örfáir dagar. Sýnt
hefur verið fram á, að veiran
dreifist um líkamann á fyrstu
dögum eftir ídælingu, en æxlið
kemur hins vegar alltaf fram á
ídælingarstað.
Aldur kjúklinganna hefur mik-
ið að segja í sambandi við við-
brögð þeirra gagnvart veirunni.
Þannig fá mjög ungir kjúklingar
ekki æxli, heldur blæðingar víðs-
vegar um æðakerfið og innihalda
þær mikið veirumagn. í eldri
kjúklingum myndast hins vegar
æxli og meira veirumagn þarf til
að valda æxli í fullorðnum hænsn-
um en kjúklingum.
Tilhneigingin til æxlismyndunar,
tíminn þangað til æxlið kemur
fram, vaxtarhraði æxlisins, magn-
ið af veiru í æxlinu og tíminn, sem
það tekur að gera út af við kjúkl-
inginn, er allt í beinu hlutfalli við
veirufjöldann, sem upphaflega
var dælt í kjúklinginn. Getur ver-
ið mjög erfitt og jafnvel ómögu-
legt með þeirri tækni, sem nú er