Læknaneminn - 01.10.1960, Blaðsíða 9

LÆKNANEMINN
9
Heilrœði Hoffmanns.
Friedrich Hoffmann var læknir nefndur og lifði frá 1660—1742. Hann var
prófessor við háskólann í Halle, og er hann þekktastur fyrir þá ágætu dropa,
sem við hann eru kenndir. Hoffmann reit bók, sem ber nafnið Medicus Politicus.
Ritið er kryddað kristilegum athugasemdum, en hefur og að geyma býsna verald-
leg heilræði læknum til handa, svo sem eftirfarandi kafli ber með sér.
Læknir skal kristinn vera,
brjóstgóður og mannlegur. Hann
skal vera auðmjúkur, enda hlýtur
hans starfi hann í hæsta máta
auðmjúkan að gera, þá íhugað er,
hve vesæll mannskepnunnar
líkami er, og hversu hún í heim-
inn kemur „nascitur inter stercus
et urinam“.
Tiil þess að vera góður læknir,
skal hann fyrst og fremst æfast
í hinni praktisku klinik, „því að
margt er það í raun, sem hvorki
er unnt að segja né skrifa.“
Enn skal læknir vera vel heima
í lyfjafræði og lyfjanna verðlagn-
ing, svo að lyfsalarnir geti hann
eigi prettað. Lyfin má hann aldrei
sjálfur tilreiða, því að ella mundi
auðvelt að skella á hann skuldinni,
ef hinn sjúki sálaðist. Þá ábyrgð
ber að leggja á lyfsalann.
Margt má af kirurgum nema,
og því skyldi maður eigi algjör-
lega foragta umgengni við þá, sér-
lega ekki í framandi löndum, hvar
maður frekar en heima getur lagzt
svo lágt. I sínum starfa skyldi sér-
hver læknir kurteis við kirurginn
og aldrei niðurlægja hann í sjúk-
lingsins áheyrn, því að vís er hann
til að hefna sín þá færi gefst.
Eigi skyldu menn leita 'viður-'
kenningar of snemma, því þá menn
komnir eru í vellaunaðan starfa,
veitist létt að svíkja vísindin og
gefa sig að holdsins nautnum.
Eigi skyldi neinn læknir of
snemma kvænast, nema því fylgi
sérlegt hagræði, því að kvinnan
og henni fylgjandi húshald upp-
taka helming þess tíma, er ella
skyldi til lærdóms varið.
Læknirinn skal ætíð vera til
reiðu á degi sem nóttu. Hann skal
fara jafnskjótt og á hann er kall-
að, og eigi gefa sér tóm til áður
að íklæðast skartklæðum. Sérlega
gildir að hraða sér þá um ræðir
heilablóðfall eður köfnunarköst og
svo þá háttaktaðar persónur verða
krankar. Hins vegar skyldi eigi
skunda um of þá engin hætta er
á ferðum, svo eigi sýnist maður
of ákafur eftir þénustunni.
Þær rannsóknir, sem honum
hugnast eigi, t. d. á fæces, má
læknirinn engan veginn forðast, í
ölu falli ekki, ef um ræðir göfugar
eður háttsettar persónur. Aftur á
móti má hann hjá alþýðunni láta
sér nægja að hlýða á það, sem
aðrir honum þar um fortelja.
Sérlegum erfiðleikum valda þær
manneskjur, er lærðar eru af
lækniskúnstarlegum bókum. Við
þær verður að ræða hið aðsteðj-
andi vandamál og gefa upp ástæð-
ur fyrir sinni meðhöndlan, hvað
oftlega reynist býsna erfitt. Hins-
um fávísu vísar maður hins vegar
á bug með slíkum talsmáta sem:
Ventriculus est depravatus, hepar
est obstructum, sanguis est