Fréttir - Eyjafréttir - 07.12.2023, Síða 8

8 | | 7. desember 2023
Í síðustu viku fékk Laxey búnað
sem síar sjó og skilar hreinu vatni.
Afköstin eru fimm sekúndulítrar
sem gera um 430 tonn á sólar-
hring. Tilviljun ræður því að
sían kemur núna þegar vatnsmál
Vestmannaeyja eru í sviðljósinu
eftir að vatnsleiðslan frá landi
skemmdist í innsiglingunni. Sjór-
inn fæst úr borholum.
Laxey, sem er að reisa seiðaeld-
isstöð við Friðarhöfn og landeldi
á laxi í Viðlagafjöru á mikið undir
stöðugu rafmagni og fersku vatni.
„Strax í upphafi var ákveðið að
kaupa búnað til að sía sjó og
varaaflstöð til að tryggja stöðugan
aðgang að fersku vatni og raf-
orku. Sjórinn er síaður í gegnum
sand og vatninu safna í 800 m3
vatnstank sem við erum með fyrir
utan seiðastöðina. Vatnið fer allt
í gegnum vatnstankinn áður en
það fer inn á kerfið í stöðinni. Er
líka til taks ef eitthvað ber út af,“
sagði Kristín Hartmannsdóttir,
verkefnastjóri hjá Laxey.
„Það er okkar öryggi. Auk þess
gjörnýtum við allt það vatn sem
við tökum inn og fer hver dropi
500 sinnum í gegnum kerfið
sem verður að teljast góð nýting.
Aðeins sem seitlar út en það fer
í seiruna sem síðar verður dreift
sem áburði á tún. Þegar varaafl-
stöðin kemur verðum við með
bæði belti og axlabönd í vatni og
rafmagni sem skiptir okkur öllu.“
Sjósía sem skilar 430 lítrum af fersku vatni
„Fyrsta verkið er að koma í veg
fyrir neyðarástand ef vatns-
leiðslan fer alveg. Við erum
að horfa á vatnsflutning með
skipum sem er raunverulegur
kostur en fullnægir aldrei vatns-
þörf Vestmannaeyja að fullu.
Til þess þurfum við leiðslu frá
landi. Þar erum við að tala um
allt atvinnulífið og þörf íbúanna
fyrir vatn og hita. Staðan er
sú að það er engin neyð eins
og staðan er núna og við erum
að leita leiða til að koma í veg
fyrir að svo verði,“ sagði Karl
Gauti Hjaltason, lögreglustjóri í
Vestmannaeyjum og aðgerðar-
stjóri Almannavarna.
„Það skiptir mestu að
halda hitaveitu og heimilum
gangandi. Þá getum við lifað
bærilegu lífi en þyrftum að
spara vatnið. Ekki yrði hægt að
halda úti fullri vinnslu en ég
er bjartsýnni í dag en í byrjun.
Það er unnið á fullu við að
verja leiðsluna sem skemmdist
og leita annarra kosta. Koma
margir að borðinu, m.a. var á
annan tug kafara að festa leiðsl-
una til að verja hana núningi.
Möguleiki númer tvö er vatns-
framleiðsla sem ekki hefur ver-
ið skoðað áður að neinni alvöru
í Vestmannaeyjum. Síun úr sjó,
leið sem Laxey er að fara og
eimingu úr sjó. Vinnslustöðin
og fleiri fyrirtæki eru að reyna
að ná í fleiri síur og eru með
þrjár í sigtinu. Fjórar síur geta
unnið um 1700 tonn af vatni
á sólarhring. Náum við þeim
erum við nálægt því að sinna
grunnþörfum bæjarins.“
Enn einn möguleikinn er
leiðslan frá 1968, fyrsta vatns-
leiðslan til Eyja sem mögulega
er hægt að koma í gagnið með
litlum tilkostnaði. Einnig á
sama tíma er verið að kanna
hvort hægt sé að gera við þá
nýju til bráðabirgða. Í upphafi
sögðu framleiðendur að það
væri ekki hægt en hljóðið í
þeim er að breytast. Allt tekur
þetta tíma en verður skoðað.“
Víðir Reynisson, yfirlögreglu-
þjónn almannavarnadeildar
ríkislögreglustjóra og Eyja-
maður kom við sjötta mann
til Eyja í síðustu viku. Voru
hér í fjóra daga og fóru yfir
málin með heimamönnum.
Vatnsframleiðslu, vatnsflutning
og viðgerð á leiðslum. „Þetta
var góð heimsókn og ég er
bjartsýnni á eftir. Það eru ýmsar
leiðir í stöðunni en bráðast er
að tryggja að hjól atvinnulífsins
haldist á fullum snúningi og við
getum lifað okkar daglega lífi,“
sagði Karl Gauti.
Bjartsýnni í dag
en í upphafi
Nú þegar 20 dagar eru frá því skemmdir urðu á vatnsleiðslunni
er ljóst að ekki kemur til þess að rýma þurfi Vestmannaeyjar
fari allt á versta veg. Margir hafa komið að borðinu og er verið
að skoða ýmsa möguleika. Meðal annars vinnslu vatns úr sjó,
flutning á vatni til Eyja, bráðabirgðaviðgerð á leiðslunni og hvort
hægt er að koma lögninni frá 1968 í gagnið.
NEÐANSJÁVARVATNSLEIÐSLA III
Leiðslan er framleidd af danska fyr-
irtækinu NKT Flexibles). Leiðslan er
12,566 km löng. Leiðslan er 8 tomm-
ur í þvermál (203mm). Leiðslan
er gerð til að þola 70 bar þrýsting.
Þyngd leiðslunnar 1.218.485,40 kg.
Þann 7. júlí 2008 var neðansjávar-
vatnsleiðslan lögð milli lands og Eyja
með kapalskipinu Henry P. Lading.
NEÐANSJÁVARVATNSLEIÐSLA I
Leiðslan er framleidd af danska fyrir-
tækinu Nordisk Kabel & Traadfabrik
(NKT). Leiðslan er 12,9 km löng.
Leiðslan er 4 tommur í þvermál
(102mm). Leiðslan er gerð til að
þola 70 bar þrýsting.
Þann 17. júlí 1968 var neðansjávar-
vatnsleiðslan lögð milli lands og Eyja
með kapalskipinu Henry P. Lading.
Vatnsleiðslan
Ýmsir kostir í stöðunni
Karl Gauti Hjaltason, lögreglu-
stjóri í Vestmannaeyjum og
aðgerðarstjóri Almannavarna.
Samantekt: Ómar og Sindri