Úrval - 01.12.1978, Síða 28

26
ÚRVAL
bundin fremur en alhæfð. Breyti-
legur sjúkdómsgangur og mis-
munandi horfur gigtarsjúkdóma
hljóta því að setja svip á setningu
markmiða og verður ekki hjá því
komist. Sérþekking læknis á
sjúkdómshorfum setur honum skyldu
á herðar að haga endurhæfingu að
nokkru eftir þeim. Þannig geta mark-
mið verið frábrugðin hjá til dæmis
liðagigtarsj úklingi annars vegar og
slitgigtarsjúklingi hins vegar.
Þau vinnubrögð teljast réttust í
endurhæfingu að markmið meðferðar
séu sett sameiginlega af fulltrúum
starfshópa sem þar koma við sögu.
Þetta er gert á vinnufundum sem
haldnir eru eftir að hinir ýmsu aðilar
hafa kynnst sjúklingnum, metið
ástand hans og þarfir. Læknirinn þarf
að þekkja til hlýtar sjúkdómssög-
una, líkamsástand, rannsóknarniður-
stöður, meðferð sem hefur verið og er
viðhöfð og horfur, hjúkrunar-
fræðingurinn umönnunarþörfina, lyf
og fleira, sjúkraþjálfarinn hreyfi-
ástand sjúklingsins, liðaferil og
vöðvastyrk, iðjuþjálfínn færni til
daglegra athafna og þörf fyrir
liðvernd. Félagsráðgjafi þarf að
þekkja fjárhagsleg- og fjölskylduleg
atriði m.m., sálfræðingur andlega
eiginleika og hneigðir, og þannig má
áfram rekja. Á vinnufundi ber starfs-
lið saman bækur sínar og er skoðana-
skiptum einnig ætlað að leiðrétta
hugsanlegt ofmat eða vanmat ein-
hvers aðilans. Síðan er
endurhæfíngarferill sjúklingsins
ákveðinn til langs eða skamms tíma
og fastsett hvernig verkefni deilast
milli starfshópa.
Getið skal hér tveggja markmiða
sem bæði eru almenns eðlis en
sammerk nánast öllum gigtar-
sjúklingum í endurhæfingu:
f ■ Að tryggja að styrkleiki vöðva sé
nægur eða eins mikill og kostur er.
2. Að tryggja að ferill liðamóta sé
óskertur eða að öðmm kosti eins
lítið skertur og atvik leyfa.
Ásamt með almennum gangi sjúk-
dómsins em það þessi tvö atriði sem
öðm fremur ráða úrslitum mála fyrir
sjúklinginn varðandi færni, félagslegt
sjálfstæði og atvinnu. Þeim mun
fremur em þau mikilvæg að þau em I
fullu gildi sem markmið allt lífíð fyrir
velflesta gigtarsjúklinga, órofínn
hluti af nauðsynlegri og varanlegri
viðhaldsmeðferð þeirra. Þessi
staðreynd minnir á sérstæðu gigtar-
sjúkdóma í endurhæfingarstarfí, að
meðferð er sjaldnast tímabundin
heldur til frambúðar, oftast lífstíðar.
Við setningu markmiða er jafn-
nauðsynlegt að gæta sjúklingum hófs
og að ætla honum álag til líkams-
uppbyggingar. Einkum á þetta við
um liðagigtarsjúklinga á gmndvelli
þeirrar staðreyndar að vernda þarf
liðamót gegn hnjaski og álagi sem
getur gert meiri usla í sjúkum vef en
sjúkdómurinn sjálfur ef óvarlega er
farið. Forsenda haldgóðrar meðferðar