Félagsrit Ungmennafélags Reykjavíkur - 19.04.1957, Blaðsíða 36

meti og grdfu brauSi. Aó fsban ;urfi ab innifalda bæbi
efni til 1 runans og uppbyggingar ætti a5 vera öllum au’ö-
ski1iö.
En rú komum vi5 ao sfbustu og ekki þýbingarminnstu
efnunum, bæti efnununt. Bætiefni e 5a öbru nafni vitaiaín, er
flokkur efna, sem eru nauSsynleg til þess a5 næringar-
efnin meltist og notist á eMilegan hátt. Líkaminr getur
ekki búiö pau ti 1 sjálfur, og því ver5um vi5 a5 fá þau x
fæÖunni. Bcrtiefni finnast í f] estu þvf, sem vi5 bor5um,
en oftast f litlum skömintum. Mörg fæ5utegund, sem er au5 -
u? af einu bxtiefni er a 1 i-;.iörlega snau5 af ö5ru, og því
er oft erfi tt aö fá nægju sfna af þeim öllum f fæöunni.
Þó finnast nokkur þeirra f þaÖ stórum skömmtum , aÖ viö
þurfum eklii a5 gefa þeim gaum. Þau vitamín.sem viöþurfum
einkum aÖ gæta, aÖ ekki vanti eru auökennd meö bókstöf-
unum A. , D. , B. C.
A-bætiefni fáum viÖ aÖallega úr: nýmjólk, smjöri,
smjörlíki, lifur, fisklifur (lýsi) og hrognum, grænkáli,
spínati og gulrófum.
D-bætiefni aÖallega úr: feitum fiski, innmat úr
fiski (lýsi) og dálftiÖ úr nýmjó.lk og smjöri, en f Öörum
fæöutegundum er varla hægt aö nefna þaÖ.
B-bætiefni finnst einkum f: brauöi og grjónum, sem
hvort tveggja þarf aÖ vera meö hýÖinu, og eitt þeirra
einkum f mj 6Ik.
C-bætiefni fáum viö í grænmetinu, einkum fgrænkáli,
blómkáli, r ófutn, salati og ávöxtum eins og tómötum, app -
elsfnum, sftrónum og berjum. En Öruggast c-bætiefnagjafi
okkar hér á landi er kartaflan, þvf hennar er neytt dag-
lega allt áriö.
En ekki er nóg aö velja þær vörutegundir, sem inni-
halda gnægÖ bætiefna, þvf aö þau er hægt aÖ eyÖileggja
alveg viö matbúninginn, nema kunna góÖ ski.1 á einkennum
þeirra og eÖli. Til dæmis eyöist c-bætiefniö mikiÖ viö
]anga suöu í miklu vatni eÖa ef grænmeti og ávaxtir eru
látnir liggja sundurskorni r og þorna. En of langt mál
yröi aÖ telja upp og skýra þetta nánar.
Einna öröugast er aö fá nóg d-bætiefni í fæöunni.af
því aÖ þaÖ finnst f svo fáum fæöutegundum. Aftur á móti
er mikil nauÖsyn, einkum fyrir börn, aö fá nóg af þeim,
vegna þess aÖ þaÖ er nauÖsynlegt til þess aö kalkiÖ geti
notazt á réttan hátt og þá um leiö til aö beinmyndunin
36
h’lsí’srit Lh.f. keykj.wikvr