Fróðskaparrit - 01.01.1979, Qupperneq 5

Ferðsluóhapp sum almannafyribrigdi
13
3. MYND
SKADD
3. mynd. Ferðsluskadd til gongu bólkað eftir aldri og kyni. 7ær skøvutu
súlurnar vísa kvennkynið.
fallið millum kallkyn og kvennkyn er tvey til eitt. Hægst
skaðatøl hava 15—19 ára gomul. Helvtarbýtið er um 17 ára
aldur, og 40 % eru skúlabøm ella yngri. Hetta býtið vísir
størri skaðahóttan fyri ungfólk og fyri mannfólk enn fyri
fólkið í heild. Hetta lagið er í allar mátar sum aðrastaðni í
Norðurlondum. Hesi fyribrigdi eru teknað á 2. mynd. (Folke-
og boligtællingen 1970, Færøerne, Hansson 1974, Danmarks
Statistik 1978, Nordisk Statistisk Ársbok 1977).
Á 3.—7. talvu sæst aldurs- og kynsbýtið fyri tey skaddu
bólkað eftir ferðsluhátti. Tað sæst, at aldur teirra skaddu er
frá tí ári, ein byrjar at nýta ein ávísan ferðsluhátt, og so nøkur
ár fram; tað er skilliga ein samantrunking tey árini. Aftur at
hesum koma nøkur skadd, serliga um 45—70 ára aldur. I aldri
eru hesi spjaddari, og møguliga snýr tað seg her um serlig fyri-
brigdi. Tað er greitt viðvíkjandi teimum á súkklu og á prutli,
at aldursbýti teirra skaddu ivaleyst samsvarar við aldursbýtið
sum heild hjá hesum ferðslunýtarum. Men hetta kann neyvan
sigast um tey til gongu og bilnýtarar. Aðrastaðni hava verið
gjørdar kanningar, har ein hevur fylgt ávísum persónum gjøgn-
um fleiri ár sum ferðslunýtarum (bilstjórum). Hesar kanningar
(longitudinalar) vísa høgan skaðatíttleika tey fyrstu 8 árini
ella so. Okkara úrslit bendir á nakað tað sama, sjálvt um ein
ikki beinleiðis kann samanbera kanningarnar.