Fróðskaparrit - 01.01.1979, Page 45

Sinnissjúkur í Føroyum
53
3. talva. Tølini úr Føroyum frá 1.4.70—31.12.77 bólkað eftir kyni og
sjúku. 1 klombrum donsk tøl umroknað til okkara viðurskifti.
Sjúka Menn Kvinnur
Schizophrenia 6 (10,4) 3 ( 7,0)
Psychosis maniodepres. 27 (28,0) 36 ( 55,5)
Psychosis reactiva 30 ( 34,2 39 ( 49,6)
Aðrar (ikki bólkaðar) 13 (10,9) 10 ( 15,1)
Saman 76 (83,5) 88 (127,1)
markar ímillum. Við tað at tølini eru so smá, er farið fram
sum omanfyri. Til samanberingar eru útroknað tøl úr tí danska
tilfarinum, útroknað sum omanfyri. Tað sæst av hesum, at upp
til um 30 ár eru fleiri nýkomin sinnissjúk í Føroyum, men allir
eldri aldursbólkar hava lægri tøl enn í Danmørk.
Umrøða.
Tølini vísa, mótvegis tí, sum hildið og væntað var, at talið
á nýkomnum sinnissjúkum er lægri her enn í Danmørk. Um
orsøkina til henda mun, kann ikki enn sigast nakað við vissu.
Eru tað veruliga færri sjúk, kann orsøkin neyvan vera broyting
í ættarbregði, tí til tað er tíðin ov stutt frá tí, at menn hava
funnið øðrvísi úrslit. Hugsast má tí um umhvørvisbroytingar.
Undranarvert er tað, at munurin mest sum allur er konufólkum
viðvíkjandi. Til at meta um ávísa sjúku eru tølini ov smá. Við-
víkjandi tí skeiva aldursbýtinum er tað at siga, at um ein setur
tað í mun til aldursbýtið í fólkinum sum heild her og í Dan-
mørk, verður tað minni skeivt, tí tað eru lutfalsliga fleiri yngri
og færri eldri í Føroyum (Folketællingen pa Færøerne 1970,
Danmarks Statistik). Sjálvt eftir hesa útjavning verður býtið
øðrvísi her enn í Danmørk, og sum nevnt samanlagt færri ný-
komnir sjúklingar. Skilnaður er millum kanningarnar hjá okk-
um og tær, sum vórðu nevndar á 1. talvu. Okkara tøl eru bert
fyri fyrstu ferð innlagdar sjúklingar og vísa sostatt nýkomnar
sjúkur (incidens), meðan hini tølini eru fyri øll tey sjúku í
samfelagnum eitt ávíst tíðarbil (prævalens). Tøl okkara eru
tí ikki beinleiðis samanberandi við hini, men kunnu hvørt sær