Fróðskaparrit - 01.01.1979, Blaðsíða 113

Fyriskipanin frá 3.5.1723 um handil í Føroyum
121
uppskot38, tí fyrru uppskot hansara ikki høvdu verið góðtikin
av øllum á seinasta fundi. Nú skeyt hann upp á ein ullarprís
upp á 4 fl fyri vágina, men samtíðis skuldu fólk, ið høvdu
minni enn 6 merkur í jørð, sleppa frá at lata »kvantum«.
Harumframt skuldu fløt, lýsi og fiskur fara upp í prísi39.
Til at strika undir álvarað við sendiferðini nevndi Grækaris
Miiller, at hann kostaði sjálvur varamann sín, og at hann tí
vónaði at avgerðin fór at vera skjót.
At málið kom í drag stóðst ikki bert av ósemju, men eisini
av »veikleika« hjá Raben; hetta skilst av einum boðbrævi
(missive) frá rentukamarinum til hansara 29.1.1724, har hann
verður ámintur um at greiða frá áskoðanini hjá sendimonn-
unum báðum — annaðhvørt í einum ella hvørjari sær — og
frá sínum egnu hugsanum40.
Næstu samráðingum við sendimenninar stílaði Smit rentu-
skrivari fyri41; 14. februar skrivaði hann niður hugsanir sínar42.
Hann hevði verið við til at gera takstin í 1723, og tí var tað
skiljandi, at hann ikki helt hann vera atvold í teimum vána-
ligu tíðunum í Føroyum. Vansamálið hjá honum var, at tað
var longu tap av hosum og ull, men ikki var ráðiligt at herða
politikkin, tí so fóru uppaftur fleiri vørur at verða seldar í
loynihandli. Smit gjørdi lítið burtur úr kirkjuullini, sum hann
helt bera til at selja beinleiðis, so at kirkjuverjarnir vórðu fyri
tapinum.
Tá tað galt um hugsanina um umbøtur í takstinum og fyri-
skipanini, hevði hann varnast ósemjuna millum báðar sendi-
menninar. Hann tordi ikki at samtykkja í uppskotinum hjá
Hanusi Jóanssyni, tí at hosurúgvan var longu alt ov stór, men
helt seg tætt at uppskotinum hjá Grækarisi Miiller við at skjóta
upp, at ullarprísurin varð bækkaður til 4 fl fyri vágina, og at
»kvantum« varð avtikið fyri fólk, ið høvdu minni enn 6 merk-
ur í jørð ella skóru 80 seyðir — um tað nú endiliga skuldi verða
nøkur umbót. Uppskoti Grækarisar um at hækka prísin á fløti,
lýsi og fiski kundi Smit samtykkja í — tó ikki sørt himprandi
— tí tað var ikki so nógv til av hesum vørum, og á tann hátt
kundi verið minkað eitt sindur um loynihandilin.
9 — Fróðskaparrit