Fróðskaparrit - 01.01.1983, Qupperneq 20

UM IKKI AT FLYTA ANNAN FÓTIN...
23
um undirvísa eisini tímaløntir uttanseturs-
lærarar á læraraskeiðunum. Setrið hevur í
umbúna at skipa læraraeftirútbúgvingina
sum eina serliga deild.
Undirvísing fyri almenning
»Einum og hvørjum er loyvt at lurta eftir
almennu fyrilestrum setursins,« stendur í
lógini um Fróðskaparsetrið. Hetta er støð-
ið undir almenna undirvísingarvirksemi set-
ursins, ið fevnir um fyrilestrar og kvøld-
skeið.
Fyrstu tvey árini varð skipað fyri nøkrum
fáum fyrilestrum í leigaðum høli. Sama ár,
sum seturshúsini vórðu tikin í nýtslu, varð
útgivin skrá fyri árið 1967/68 við m.a. føstum
fyrilestrakvøldum fyri almenning. Árið eftir
kom fyrsta kvøldskeiðið á skránna: Skeið í
føroyskum.
Síðan hava almennu fyrilestrarnir — um
óteljandi evni — og kvøldskeiðini, sum øktust
í tali so við og við, verið fastur táttur í virk-
semi setursins.
Seinnu árini hevur setrið avmarkað tilboð
síni um kvøldskeið til ávís evni, fyrst og fremst
evni, ið kvøldskúlarnir ikki hava. Føroyskt
og ættargransking eru tó varðveitt. Eisini
kann verða nevnt, at enskt er umskipað, so-
leiðis at nú ber til at taka tey kendu Cam-
bridge-prógvini í enskum við setrið.
í 1975 vóru starvsstovuhúsini á Debesar-
trøð liðug at taka í nýtslu. Fandsskjalasavnið
flutti inn í niðastu hædd, nýggja Heilsufrøði-
liga Starvsstovan í miðhæddina. Fróðskapar-
setrið fekk loftið til skrivstovu og fyrilestra-
sal. Hetta bøtti munandi um umstøðurnar.
Bæði fyrilestrar og kvøldskeið hava øll
árini fingið góða undirtøku frá fólki.
»Filosofikum«
í mansaldrar hevur eitt lítið prógv í heim-
speki, vanliga nevnt »filosofikum« verið ein
treyt til at sleppa upp til fyrsta part av eini
universitetsútbúgving. Hetta prógv varð van-
liga tikið tað fyrsta lestrarárið. Tað var tí
natúrligt, at hetta var eitt tað fyrsta prógv,
sum hugsað varð um at skipa fyri á setrinum.
Formaður setursins í mong ár, Jóannes
Rasmussen, hevur sagt fyri mær, at uppruna-
liga var ætlanin at samansjóða »filosofikum«
við undirvísing í føroyskum máli, bókment-
um og mentan, so at tey lesandi kundu byggja
á eitt heimligt støði, áðrenn tey fóru uttan-
lands at lesa.
f 1970 varð lærarastarv í heimspeki lýst
leyst at søkja. Tvær umsóknir komu. Seturs-
ráðið metti hetta sum eitt álvarsmál og setti
dómsnevnd við trimum metingarmonnum á
professarastigi úr Danmark, Noregi og Is-
landi. Eftir tilmæli frá metingarnevndini varð
Klaus H. Jacobsen mag.art. settur í starvið
sum deildarstjóri á Heimspekideildini frá
1. januar 1971 at rokna. Undirvísing í heim-
speki byrjaði sama heystið, og skipað varð
eisini fyri eini 2 ára útbúgving, sum taldi sum
hjágrein — exam.art. — í einum cand.mag.-
prógvi. 6 fólk tóku »filosofikum« várið 1972,
men eingin kom nakrantíð at fullgera exam.
art.-prógv í heimsspeki.
Tíverri hendi tað, at danska unđirvísingar-
málaráðið sama ár, sum »filosofikum« varð
sett á undirvísingarskránna hjá setrinum,
slepti treytinum um at taka filosofikum fyri
at kunna lesa við donsk universitet. Flestir
føroyingar fóru til Danmarkar at lesa, so
hetta tók grundarlagið undan undirvísingini
í heimspeki við Fróðskaparsetur Føroya. Um
sama mundið hendi eisini tað í Danmark, at
farið varð undir nýggjar útbúgvingarhættir