Ólavsøku-teiti - 29.07.1915, Blaðsíða 4

FØROYAR
TAÐ er ivaleyst so, at hvør hugsandi Føroyingur
ið hevir sál og eyga upplatið fyri tí høga og
fagra f náttúrini, stundum man hava kent gleði og
stoltleika yvir at vera borin í heim í Føroyum.
Her standa jú okkara stásiligu fjøll sum minnis-
varðar frá tí í fjarskotnum gráum øldum seg hj'lj-
andi tímabili, tá villar náttúrkreftir við ónýtari megi
settu hvørjum øðrum stevni, til tess at geva teirri
jómfrúuligu jørð ta útsjón, hon nú hevir fingið.
Samborið við tá er nú heldur friðaligt í Føroya
fjøllum: keldutesk og lambajarman, fuglaljómur og
kúgvabeljan, mjólkadrypp í dyllur og kvinnulátur,
og tað er bert, tá ið fjalladunið boðar fólki f bygdum
frá, at óveður er í nánd, at fjøllini eins og minnast
á farnar tfðir, og hoyra gomul orrustukvæði og
lúðraljóð, og tá minnir fjalladunið um tey ljóð,
fjøtraðu villdjór geva frá sær, tá tey grenjanđi
tveita seg mót jarnstengrunum í teirra búri. Men
búrið heldur — ongan eld goysa Beinisvørður,
Skælingsfjall og Slættaratindur, og ikki rembast
meir f jarðskjálfta F'øroya dalar, jørðskorpan heldur,
— jørðin er farin at eldast.
Hugtakandi er at standa á bakkanum eitt
mánaklárt vetrarkvøld og síggja brimið bróta mót
tf myrka, hóttandi forbergi. Dansandi koma ald-
urnar sum ungar moyggjar, skrýddar í løttum flori,
gjøgnumvovið av mánagulli, og tveita seg í ungum
ástarhita óspiltar mót’ bergsins glerbrynjaða brósti,
smyldrast og týnast í ørðari lukku — »allar tínar
ævistundir eru tínar deyðastundir* — bergið er
kalt, eigur eingi ástarkensl.
Ella hava tit aldri sæð ta sfðstu glamu av
teirri søkkandi sól dvalt f skelvandi ljósareyðum
á teim trimum snjókrýndu fjallatoppum norðast á
Kalsoynni uppi yvir bygdini á Trøllanesi. Tað
hevir altíð mint meg á hitt sorgblíða bros, ið fer
yvir granskarans andlit, tá hann, eftir at hava leitað
og grunað eitt heilt lív, snøggliga skilir, at allur
tilburður og alt lív samlast og prismatiskt glampar
og tónar f teirri óskiljandi symfoni. Og tað kenst,
sum ein drógst nærri tí milda, mjúka súsi frá
Horebs fjalli, sum í forðum troystaði og styrkti
Elias.
Tann tala, ið F'øroya náttúr heldur fyri honum,
ið hevir ans og evnir at lurta og skilja, er av
sonnum djúp, háborin og vøkur. Men — f túsund
ár, sfðani norskir høvdingar nomu oyggjarnar, hevir
her ættarlið eftir ættarlið liva og doyð — og enn
hava bert fáir F'øroyingar málað myndir av okkara
lyngbrúnu heiðum, hvar tjøldur og spógvar láta, av
okkara smaragdgrønu skorum, har seyður og bjarga-
fuglur heldur til, eingin ; litamynd, skapað av ført
oyskari hond, av F'øroyingsins lívi, sum tað livs-
tær ymsu árstíðir, er enn til. Ikki er landnyrðingur
og tey skiftandi sjóvarføll, logn og ódn, fátækt og
fjarstøða, vón og ótti, kærleikur og hat, lfv og
deyði bundin enn av nøkrum F'øroyingi f tónkvæðum.
Ei heldur kunna føroyskir starvsmenn gleðast og
lyftast av at sfggja, at føroyskar hendur hava høgt
f grótið, stoypt í bronce, meislað f marmorið: Grfm
Kamban, Trónd í Gøtu, Sigmunđ Brestisson, Mag-
nus Heinason og Nólsoyar-Páil.
Nú er Olavsøka fyri hondum, henda minnirfka
hátíð, sum F'øroyingar frá teim elstu tíðum og líka
til okkara dagar hava hildið í æru. Og siður hevur
verið gjøgnum mong ættarlið, at F'øroyingar frá
bygd og býlingi eru komnir sarnan f Tórshavn á
Ólavsøku. Manga orrustuna og mangan vápna-
leikin kundu teir gomlu, í forðum ofta blóðfargaðu,
klettarnir á Tinganesi sagt okkum frá, um teir
høvdu mál og kundu tala, kvøðið okkum kvæðið
om Trónd í Gøtu, Sigmund Brestisson og onnur
reystmenni, ið her vóru stevnd á fund, meðan
hjálmar, brynjur og skyldir glógvaðu f glamuni frá
tí somu sól, ið enn tann dag í dag gevur okkum
lfv og lýðku. Ella Havnar skansi! Nýtur tað ikki
mangan mann bæði sárt og eymt f hjartarøtur, tað
kvæði hann kundi framborið, kvæði um tað vanda-
miklu tíð, tá alt her á landi var niðursokkið í tí
svartastu neyð og armóð tá »børnini sárliga bóðu
um breyð, meðan matnman lá í fjøruni deyð, við
tarablaðið f munni«. Mong eru minnini, nógv myrk
og mishátt, fá ljós og hugtakandi!
, Gjøgnum mong ættarlið eru F'øroyingar á
Ólavsøku komnir saman í Tórshavn, og eftir
gomlum siði er í ár eins og áður nógv fólk komið
hegar fyri at stuttleika sær og hitta vinir og skyld-
fólk, og vilja vit ynskja og vóna, at hetta má blíva
ein hugnalig tfð hjá teimum, soleiðis at tey kunna
hava mong góð minni heim aftur við sær.
Eisini eru menn í hesum døgum komnir til
Havnar fyri at samráðast um landsins viðurskiftir.
Víða um heimin er strfð og orrusta, bardagi og ill-
semja millum manna; tí ræður um — nú meir enn
nakra tíð áður — hjá okkum, ið búgva her á hesum
fjarskotnu oyggjum, at halda saman, føla okkum
allir sum ein, so vit ikki lata smáligt klandur loypa
spillu í okkara landsviðurskiftir, men eina geva tí
gætur sum gagnligt er fyri F'øroya land og
Føroya fólk.
AtfAA*: :AV'.