Ólavsøku-teiti - 29.07.1915, Blaðsíða 5

Ólavsøku-teiti - 29.07.1915, Blaðsíða 5
ØRNAREIÐRIÐ. Endre garðarnir nevndist ein lítil bygd, ið lá einsamøll, umgird av høgum fjøllum. Hon lá á eini fløtu, men var stykkað sundur av einari breið- ari á, sum kom frá fjøllunum. Henda áin rann út í eitt vatn, ið lá niðast í dalinum upp ímóti bygd- ini. Herfrá hevði ein útsjón langar leiðir. Niðan eftir Endre-vatninum var tann maðurin komin rógvandi, sum av fyrstan tið hevði ruddað í dalinum; hann at Endre, og eftirmenn hansara vóru teir, ið búðu her. Nøkur vildu vera við, at Endre sum drápsmaður var fluddur higar, og at tað var ti, at ættin var so døpur av útsjónd; onnur góvu f jøll- unum skuld fyri hetta, av tí at tey á miðsumardegi longu kl. 5 um eftirmiddagin stongdu sólina úti. í fjallinum uppi yvir hesi bygd hekk eitt ørna- reiður. Tað var bygt á einum hamri, og øll kunđu siggja, tá ið ørnabøgan setti seg við reiðrið; men eingin rakk at rana tað. Ørnasteggin bar seg høgt yvir bygdina, slóg niður, nú eftir einum lambi og tá eftir onkrum øðrum; eina ferð tók hann eisini eitt lítið barn og bar burtur; tí var eingin tryggur i bygdini, so leingi ørnin búði í Flatfjalli. Tann søgnin varð goymd av bygdafólkinum, at í gomlum døgum vóru tveir brøður, sum høvdu klintrað upp og skrætt reiðrið niður, men nú á døgum var eingin førur fyri at gera hetta bragdið. Har tvey hittust í bygdini, fall talan um ørna- reiðrið og líkasum av sær sjálvum hugdu tey upp- eftir. Tey vistu so væl, nær ørnaparið var aftur komið á tí nýggja árinum, og hvar tað hevði sligið niður og gjørt ónáðir, og hvør ið seinast hevði roynt at sleppa sær upp til reiður teirra. Ungfólkið vandi seg frá barni av at klintra i bjørgum og trøum. Tað samlaðist á leikvølli har tað tókst og bardist. Tað vildi á allan hátt venja seg í fimleika, til tess tað einaferð kundi røkka upp og skræða reiðrið niður eins og hinir báðir brøðrirnir. Um ta leitið, her er sagt frá, nevndist hin frægasti drongurin í bygđini Leif, men hann var ikki skylđur við Endre-fólkini. Hann hevði krullut hár og smá eygur, var fimur í øllum leikum og havði kvinnu-tekki. Tíðliga segði hann um seg sjálvan, at ørnareiðrið skuldi hann einaferð røkka; men gomul fólk hildu, at hetta átti hann at sagt so spakuliga. Hetta argaði hann, og longu áðrenn hann til fulnar var komin til manna, gjørdi hann royndina, sum her skal sigast frá. Tað var ein kláran sunnu- dag fyri middag tiðliga á sumri; ørnaungarnir áttu um hetta leitið at vera klakktur. Ein stór fólka- múgva var samlað undir fjallinum fyri at skoða at hesum unglingi; tey gomlu ráddu honum frá, men ungfólkið elvdi til. Men hann gjørdi einans eftir sínum egna tykki, støggaði tí til ørnabøgan fleyg av reiðrinum, leyp so til og varð i einum syfti hangandi í einum træ, fleiri alin frá jørð. Hetta træið var gróð fast í einari rivu í fjallinum, og eftir hesari rivu tók hann við at klintra upp eftir. Smágrót loysnaði honum undan fótum, og mold og eyrur leyp niður; annans var alt kvirrt, eina áin gekk handanfyri, spakmælt á sumarløtu, tó aldri kvirr. Uppi í fjallinum gekk Leif, nú bar ein ham- ari útfyri, so tað varð eitt loft at sleppa upp um. Hann fekk fastatøkur við aðrari hond, og varð hangandi leingi, meðan hann við fótum leitaði eftir onkrum ójavna, tf einki kundi hann síggja; mong, helst kvinnur, vendu sær burtur og teskaðu um, at hetta hevði hann neyvan gjørt, um hann átti pápa og mammu á lívi. Langt um leingi fann hann tó fótafesti, men langt var enn á mál. Trilvaði, leit- aði aftur, tók seg hægri upp, so við hondum, so við fótum, — tað glapp, hann gleið, men klófastur sum hann var, fekk hann aftur fastatøkur i okkurt. Har var kvirrt í fólkamúgvuni undir fjallinum, so kvirrt at hvør hoyrdi andadrátt hjá øðrum. Tá reistist ein ung, prúð genta, ið einsamøll hevði sitið á einum steini; tað segðist, at hon frá barni av hevði lovað seg burtur til Leif, tó at hann einki skyldfólk átti har í dali. Bønliga rættir hon hendur sínar uppeftir og rópar: »Leif, Leif, hvf ger tú hetta?« Fólk kvukku við og vendu sær móti henni, pápin stóð skamt f frá og leit illskur at dóttur síni; men hon dróg ikki kensil á hann. »Kom, kom niður aftur, Leif«, rópti hon, »eg biði teg, eg eri góð við teg, og haruppi hevir tú einki at vinnaL Hann f fjallinum gekk, støggaði á sum var hann f døpurhuga; men tað vardi bara eina lítla løtu, so tók hann aftur til at klintra og taka seg hægri upp. Kringur og fimur bjargamaður mátti hann vera, ið so høgt upp skuldi ^leppa; — tað var Leif, og mundi tí alt hava gingið gott higar- til. Men nú fór at síggjast tekin til, at hann fór at møðast, tí stutt var ímillum, at hann hvildi seg. Ein lítil steinur kom rullandi oman úr fjallinum; tað var, sum sendist hann at boða frá, at brátt skuldi annað slíkt koma hagani, og hann varð eyg- leiddur av øllum, til hann hvarv í einari lftlari ur undir fjallinum. Slfka óttafulla og ræðandi ávirkan hevði hetta á summu, at tey ikki vóru ment at vera har longur, men noydist at fara. Hin prúða gentan stóð enn á steininum, vríggjaði hendur sínar ogleit upp eftir . . . Leif tók aftur fyri seg við hondini, tá misti hann takið; — hon sá tað so skiliga; — hann treiv aftur f við hini, men var ikki mentur at halda sær fastur. »LeifL rópti hon, so tað gav ljóð eftir í f jallinum, og øll hini tóku undir. »Hann glíðurL róptu tey, og øll — mannfólk og konufólk — rættu hendur upp fmóti honum. Og so varð, hann gleið, tók við sær eyr og mold, gleið, bleiv við at glíða, skjótari og skjótari. Fólkið vendi sær burtur, vildi og orkaði ikki at síggja; men noydist at hoyra ljóðið av nøkrum, sum tveittist og syftist niður úr fjallinum og nakað tungt, bleytt detta niður, sum kundi tað verið ein stórur og vátur bøkkur. . . . Tá tey aftur vóru ment at venda sær við, lá hann har, sorlaður og skræddur og ikki til at kenna aftur. Gentan lá í óviti fram á steinin, — pápin bar hana burtur. Ta unga fólkið, sum hevði øst Leif upp at gera royndina, tordi nú ikki so frætt sum at fara til hjálpar, ja, einstøk av teimum toldu ikki at líta at hesum. So noyddist teir gomlu framat. Hin eldsti av teimum mælti, tá hann tók undir líkið: »Hetta var ræðuligt; — men«, legði hann til og hugdi upp í fjallið, »tað er tó gott, at okkurt hongur so høgt, at ikki øll røkka at tí«. Nyholm Debess týddi eftir Bj. Bjørnson.

x

Ólavsøku-teiti

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ólavsøku-teiti
https://timarit.is/publication/23

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.