Plógur - 23.05.1901, Qupperneq 7
3i
Hvað þvi við víkur, að hrossin verði
fótaveik af að standa á taðbing, álít
eg vafamál. En þó þori eg ekki neitt
um það að segja. Dýralæknirinn er
íærastur um að skera úr því.
Þá er að minnast á slétturnar. Höf.
heldur sig hafa uppgötvað orsakir til
þúfnamyndunar. En því er ekki að
heilsa.
Háhryggjuð beð (kúptu beðin, sem
höf. talar um) eru að mörgu leyti verri
en lítið eitt bogamynduð beð, sem nú
eru farin að tíðkast í seinni tíð. Það
er niiklu fljótara verið að slá, raka
og hirða hey i lítið kúptum beðum en
háhryggjuðum, og lengur er verið að
gera háhryggjuðu beðin, en þau sem
flatari eru.
Að háhryggjuð beð séu vörn gegn
þúfnamyndun, er blátt áfram sagt á-
stæðulaus tilgáta hjá höf — Og það
er vafasamt, að nokkur ráð séu til
þess að koma í veg fyrir myndun
þeirra í sléttum, sem ekki eru plægð-
ar upp að öðru hvoru, t. a. m. einu
sinni á hverjum io árum. En vissa
er fyrir því, að sléttur þýfast mismun-
andi fljótt, eptir því hve vel þær eru
gerðar. Sléttur, sem unnar eru með
handverkfærum aflagast miklu fyr en
þær, sem unnar eru með plóg og herfi.
Þó má geta þess, að með yfirlegu má
stinga jarðveginn og mylja eins vel
með skóflu og plógur og herfi gerir i
höndum þeirra manna, sem ekki kunna
til þeirra verka, eða láta sér á sama
standa, hvernig verkið er af hendi
leyst. En ef gengið er út frá því, að
jafnmikil vandvirkni sé við höfð, hjá
þeim sem vinnur með handverktær-
Um og hinum, sem notar plóginn, þá
ór það víst, að plógurinn og herfið
gera mögulegra að leysa slétturnar
svo vel af hendi án mikillra tafa, að
Þær ekki þýfist eptir fá ár.
Aðalatrið er, að undirbúa slétturn-
ar vel, ella ganga þúfurnar aptur ept-
ir tiltölulega stuttan tíma. Það þarf
að plægja eða pæla niður fyrir alla
þúfnabotna jafnt; sjá um, að plægju-
botninn, eða stungubotninn (ef stung-
ið er) sé allur jafn og gulftalaus, og
Iausa moldi#i (jörðin sem plægð er og
mulin) öll jafn laus og mulin, ekkió-
muldir kekkir innan um eða plóg-
strengir, því annars misslgur moldin,
og sama verður ofan á, ef lautir og
mishæðir eru í grundvellinum undir
lausu moldinni (plægjubotninum) þá
missígur moldin og vatn staðnæmist
í lautunum, og er það fyrsti vísirinn
til þúfnanna.
Þess þéttari sem jarðvegurinn er,
sem sléttaður er, þess fremur rtður á
að vinna hann vel, þvt 1 lausumjarð-
veg, sendinni jörð, myndast ekki þýfi
aðmun; vatnið heldursér ekkit henni,
en það er aðalorsökin til myndunar
þúfnanna, hvermg sem á er litið.
Jafnframt því sera þarf að undir-
búa slétturnar, eins og áður er bent
á, þarf að fjarlægja vatnið úr jarðv.
Sannreynt er, að laust vatn í jörðinni
er ávallt til skaða, ekki einasta í til-
liti til þess að þýfið ekki myndist,
heldur með tilliti til grassprettunnar.
Þetta lausa vatn, sem eg nefni jarð-
botnsvatn, tná ekki standa of hátt í
í «jarðveginum. Það má helzt ekki
vera minna en 2*/»—3 fet niður að
vatnsfletinum (sbr. um vatnið í jarðv.
á öðrum stað í þessu blaði).
Þegar um túnm er að ræða, sem
venjulega eru meira eða minna þur
frá náttúrunnar hendi, (djúptniður að
jarðbotnsvatninu) má láta sér nægja
að hafa djúp ræsi á milli beðanna, og
fer dýpt þeirra og breidd á beðunum
eptir jarðvegsgerð, halla, o. s. frv.,
sem hér yrði oflangt mál að skýra
frá. Þess mjórri sem beðin eru, og
rennurnar dýpri, þess dýpra verður
niður að jarðbotnsvatninu. Ef jörðin
er laus og halli góður, má ekki hafa
djúpræsi eða mjó beð, því þá getur