Helgarpósturinn - 05.10.1979, Page 18

Helgarpósturinn - 05.10.1979, Page 18
18 Föstudagur 5. október 1979 —helgarpósfurínrL. Norrænar víddir í Feneyjum Feneyjabiennallinn hefur löngum verið I brennidepli sem vettvangur merkra strauma i heimslistinni. Oft hefur stabiö styrr um gildi þessara sýninga og hefur legiö viB aB hátÍB þessi yrBi lögB niBur fyrir fullt og allt. Þó hefur þessi heimssyning hjaraB og komiB margefld út úr ógöngunum. Þaö má þvi segja aB hún eigi fyllilega rétt á sér og vafalaust er biennáflínn sú myndlistahátíB sem flestir list- unnendur biBa eftir i ofvæni annaö hvert ár. A KjarvalsstöBum eru nú sýnd verk fulltrúa Noröurlanda á Feneyjabiennalnum 1978. Löngum hafa Noröurlönd veriB hornkerling þessararhátiöar og litiö hefur fariö fyrir þeim innan um þann. aragrúa landa sem sent hafa fulltrúa þangaB. StaBa norrænna lista á alþjóöavett- vangi er kapituli út af fyrir sig. Oftast hefur þaö veriö þunnur þrettándi og undarlegt hve and- legt fóöur þessara landa hefur haldist illa I hendur viö rlfandi efnahag. ÞaB er þvi athyglisvert aö s já hver ju NorBurlöndin hafa tjaldaö I Feneyjum á siBasta ári. Sýnendurnir eru sjö talsins, en fulltrúar Danmerkureru þrir og hafa unniö sem einn, aö þeim verkum sem þarna eru sýnd, Þeir kvitta þvi i sameiningu undir verkin. Þeir eiga þaB sameiginlegt, aB vera kennarar viB arkitektadeild Lista- háskólans i Kaupmannahöfn. og þaö aö auki eru þeir stofnendur „Institutet for Skalakunst”. Þeir eru Stig Brögger, Hein Heinsen og Mogens Möller. Verk þeirra samanstanda af þrem ljósmyndum af verkum, sem hafa veriö á sýningunni i Feneyjum. Eitt verkanna stendur fyrir framan ljós- myndirnar, stálborö meö koparplötum, sem eru lóöaöar viö þaö. Þetta eru greinileg minimalverk og mjög mónu- mentölsk. Ahorfandinn stendur frammi fyrir verkum sem eru mjög byggingaleg (arki- tektural) og meiri áhersla er lögö á efniviöinn og’áhrif hans, en form og fagurfræöilegt gildi þess. Framlag Svianna eru verk- Lars Englund. Þau eru eins og verk Dananna, höggmyndalegs eölis. Englund sýnir hangandi skúlptúra, ásamt fjölda vínnu- stúdia, teiknaöar meB blýanti, penna og bleki. Englund leggur aöaláherslu á samtengingarnar (strúktúr). Verk hans eru eins og mekkanó, ekki ólik hug- myndum verkfræöingsins Buckminster Fuller. Þau minna á samsett mólekúl, óendanleg og stjórnast form þeirra alger- lega af tengiliöunum og þvi er ekki um aö ræBa neina form- ræna áherslu. Til skýringar, vitnar Englund I frönsku oröa- bók Roberts og gefur fólki kost á aö nálgast þau hugtök sem ráöa mestu um afstööu hans. Miklu rómantiskari eru verk Finnans Olavi Lanu. Likt og sönnum Finna sæmir, notar hann tré i verkum sinum. Þetta eru figúrur áþekkar stein- geröum Rómverjum sem grafn- ir voru úr öskulögum Pompeiju. Figúrur þessar setur Lanu i náttúruna á mismunandi árs- tima, þannig aö þær eru eins og snjókarlar aö vetri. AB sumri skrýöast þær laufskrúöi eöa sandi I fjörunni. Þetta eru þvi likt og náttúruvættir eöa kameljón sem skipta um ham eftir umhverfinu. PrentaBar lit- myndir af þessum figúrum eru á veggjum, en fyrirframan þær eru nokkrar figúranna. Þar á meöal eru tvær mosavaxnar aö róa á mosavöxnum báti. Siguröur Guömundsson sýnir fyrir Islands hönd. Hann er samur viö sig. Narcissiskar myndir af höfundi sjálfum eru holdtekja hugmynda hans. I út- færslu á ljósmyndum á Siguröur fáa jafningja, svo vel vinnur hann hugmyndir sinar. Ljós- myndir Siguröar eru komnar i beinan karllegg af Rose Sélavy-serium Duchamps. Þær eru ljóörænar, en um leiö hnittnar og fullar af litlum heimspekilegum vangaveltum um llfiö og tilveruna. Þaö er leitun aö eins tærum og beinum Conceptverkum og Siguröar. Meö litmyndum, fá verk Siguröar nýjan og kröftugri blæ en fyrri myndir hans. Lestina rekur svo Norö- maöurinn Frans Widerberg. Einhvern veginn finnst mér málverk hans hálfgeröur ana- krónismi innan um hin verkin. Þaö er undarlegt aö Noröur- löndin skyldu ekki koma sér saman um aö sýna heillegra framlag, en þar virBast NorB- menn hafa skorast undan. Widerberg er aö visu ágætur málari en litil framsækin tilþrif eru I þessum málverkum. Þaö litur út fyrir aö vofa Munchs ætli seint aö láta nútlmamálara norska i friBi. Fyrir utan þetta einkennilega framlag NorBmanna er sýning- in allgóöur plús fyrir norræna og sýnir aö þeir sækja i sig veöriö eftir allstórt kreppu- ástand. Þó verö ég aö undan- skilja islenska myndlistamenn sem mér finnst aö hafi staöiö I miklu nánari tengslum viB þaö sem best hefur gerst úti I h eim i. Sýningin á Kjarvalsstööum stendur til 9. október. „ U tangarðsmenn og örvænting” ÞjóöleikhúsiB sýnir LEIGU- HJALL eftir Tennessee Williams. Þýöing: Indriöi G. Þorsteins- son. Leikstjórn: Benedikt Arnason. Leikmynd og búningar: Sigur- jón Jóhannsson. Lýsing: Kristinn Danfelsson. Leikhljóð: Gunnar Reynir Sveinsson. Aöalhlutverk: Þóra Friöriks- dóttir, Sigurður Skúlason, Anna Kristin Arngrímsdóttir, Sig- finna. Söguhetjur hans eru i bókstaflegum skilningi utan- garösmenn („outsiders”) — þær standá utan.viö heimínn og horfa á hann meö; skarpskyggni — sem merkir samkvæmt skiln- ingi Williams aB þær sjái óttann og skelfinguna i honum. Þetta er fólk sem á einhvern hátt er „skrýtir” („listamenn eöa geö- sjúklingar” hefur hann sjálfur sagt). „(Heimsbókmenntasaga Politikens, 12. bindi).” Nýjasta leikrit Tennessee mundur örn Arngrimsson, Baldvin Halldórsson, Guörún Þ. Stephensen. Ihandbóksem ég leita gjarna til um bókmenntasögu hefur kaflinn um Tennessee Williams fengiö þá fyrirsögn sem hér er notuö. Og I þeirra bók segir (lausl. þýtt): , ,1 leikritum Willi- ams er engan „boöskap” aö Williams er engin undantekning frá þessari reglu, miklu franur kröftug staöfestinghennar. Þaö flytur okkur engan boöskap um lausnirá mannlegum vanda, en sýnir okkur þeim mun meira af þessum vanda einkum eins og hann birtist I óttanum — og þá ekki sist óttanum viö dauöann og tortimingu. Þaö veröur Biómyndir sjónvarpsins á næstu mánuöum: Sitt af hverju Slatti af forvitnilegum bió- myndum eru i sigtinu hjá sjón- varpinu á næstu mánuöum. Þeirra á meöal eru þessar ef aiit gengur: Hinrik V. eftir leikriti Shake- speares, árgerö 1944, aöalhlut- verk og leikstjórn: Sir Laurence Olivier. City Street, klassiskur amerlskur krimmi frá árinu 1931 eftir sögu Dashiell Hammetts, aöalhlutverk: Gary Cooper. Red Shoes, fræg bresk ballett- mynd, árgerö 1948. A Night to Remember, bresk mynd frá árinu 1958, sem fjallar um Titanicslysiö, aöalhlutverk: Kenneth More. A Matter of Life and Death, bresk, árgerö 1946, aöalhlutverk: David Niven. Carry On Cowboy, bresk áframmynd frá árinu 1966. Dove, bandarisk árgerö 1974, aöalhlutverk: Joseph Bottoms, Gregory Peck. The Go-Beta een, bresk árgerö 1971, leikstjóri: Joseph Losey, aöalhlutverk: Alan Bates, Susannah York. Madame Sin, bresk, aöalhlut- verk Bette Davis, Robert Wagn- er. I’m Allright Jack, bresk gamanmynd, árgerö 1960, aöal- hlutverk Peter Sellers, Ian Carmichael. The Iperess File, bresk njósna- mynd, árgerö 1965, aöalhlutverk Michael Caine. í sigtinu The Nightof the Iguana, banda- risk, eftir leikriti Tennessee Williams, leikstjóri John Hustwi, aöalhlutverk Richard Burton. Og um jólin standa vonir til að sýndar veröimyndirnar The King of Kings, bandarisk mynd frá árinu 1961 um lif Krists, leikstjóri Nicholas Ray, aöalhlutverk: Jeff- rey Hunter, Singing in the Rain, bandarisk dans- og söngvamynd meö Gene Kelly og Donald O’Connor og loks fyrir krakkana Lassie Come Home (árgerö 1943) með Elizabeth Taylor, Roddie MacDowall og Lassie. Ólafur Haukur leggur bókina á hilluna Ólafur Haukur Simonarson hefur nú ákveðiö aö biöa meö bók þá sem væntanleg var frá honum fyrir jólin. „Ég ákvaö aö leggja hana á hilluna”, sagöi Olafur Haukur, „til aö geta unniö aö hljómplötunni um Hatt og Fatt af fullum krafti”. Allt efni hljómplötu þess- arar er eftir Olaf Hauk, og hann hefur fylgt allri gerð hennar eftir, alveg til loka- frágangs. „Bókin biöur þvi næstu jóla”, sagöi Ólafur Haukur. —GA ÞRAS Umræöuþættir I stjónvarpi á borö viö þann sem gaf aö lita á skjánum á þriöjudagskvöld um búvöruveröiö hljóta aö vera búnir aö ganga sér til húöar. Þeir eru jafn meingallaöir og verölagningarkerfi land- búnaöarins, sem þarna var ver- iö aö fjalla um. Þaö segir:’ sig sjálft aö það er ekki mikils árangurs aö vænta aö þvi aö hóa saman I sjón- varpssal hópi þjóömálaþrasara til aö rökræöa jafnflókið mál og þarna er um aö ræöa. Þaö er lika oröin tilhneiging að hafa hópinn alltof stóran. Hver maö- ur fær of stuttan tima til að lýsa afstööu sinni til aö nokkur mynd veröi á umræöunni. Kannski kunna Islendingar heldur ekki rökræðulist af þessu tagi. Þeir eru þrasarar aö upplagi. Hvaö sem þvi liöur veröur reyndin sú aö umræöan skilur ekkert eftir. Man t.d. nokkur hvaö Lúövik hafði yfirhöfuö að leggja til málanna. Þetta er fremur oröaskak og maöur f ylg- istmeöþvi eins og skylmingum. Kemur þessi lagi á andstæðing- inn eöa öfugt? En þegar upp er staðiö man maöur ekki hvaö sá hinn sami hafði yfirleitt til mál- anna aö leggja. Þaö er fróölegt en ef til vill ekki sanngjarnt aö bera þennan umræðuþátt um búvöruverðiö saman viö annan umræðuþátt i fyrri viku um trland. Þar var skipaö I rökstólana með öörum hætti — sérfróöir menn um mál- efnið kvaddir til og maður varö stórum visari um vandamálið Irland. En auövitað var þarna sá reginn munur á aö þessir menn horföu á vandamálið úr fjarlægö og gátu virt fyrir sér atburöina frá öörum sjónarhóli en þeir sem staddir eru mitt i hringiðu þeirra. Engu aö siöur fannst mér aö einhvern veginn svona ættu umræöuþættir aö vera. Þeir eiga aö veröa fróölegir, segja manni eitthvaö sem maö- ur vissi ekki áöur og helst af öllu skemmtilegir, þviaö þá eruþeir meö besta sjónvarpsefni sem gefst. En þaö ætlarað ganga illa aö búa til þannig þætti með þátt- töku islenskra pólitikusa. —B V S. Frá umræöuþáttum yfir I viö- talsþætti. Gamlir jaxlar eins og Vernharöur frá Húsavikættuaö vera meira en bærilegt efni var: Myndin sem fékkst af Vernharöi var grunn og litlaus. Þegar þættir eins og þessi (Maöur er nefndur hét; .forver- inn) eru sýndir i islensku sjón- varpi fer ekki hjá þvi aö maöur láti hugann reika vestur yfir hafið og beri þá saman viö sam- talsþætti þaöan. Dick Cavett er okkur kunnastur, og hans þættir eru af öörum klassa. Þar eru lika notuö prófessjónal vinnu- brögö: Hvorki mannafli, timi né peningar eru sparaöir til aö Sjónvarp eftir Björn Vigni Sigurpálsson og Guöjón Arngrlmsson fyrir sjónvarp. Indriöi ætti lika aö kunna aö taka viötöl. Þrátt fyrir góöan vilja beggja þessara manna varð samt samtal þeirra i sjónvarpinu á sunnudaginn aldrei verulega áhugavekjandi, þvi siður að þar kæmi fram ný sannindi. Og þaö sem verra undirbúa, rannsaka,pgaðkomast þvi skemmtilegasta og athyglis- verðasta i fari fórnarlambsins. Að upptöku lokinni er svo klippt og aftur klippt. Þetta er vita- skuld ekki hægt i fátæku is- lensku sjónvarpi. Þvi miður. —GA

x

Helgarpósturinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Helgarpósturinn
https://timarit.is/publication/47

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.