Helgarpósturinn - 21.12.1979, Page 23

23
—h£laarDÓsturinn Föstudagur 21. desember 1979.

EKK/ UPPGJÖR
- ÁSTARJÁTN/NG
Árni Bergmann
Miðvikudagar I Moskvu
222 bls.
tJtg. Mál og menning.
Einhver sagöi einhvern tim-
ann: „Það sem menn skrifa
Hún er uppgjör manns við
staðnað þjóðskipulag — en um
leið ástarjátning til þeirrar
þjóðar sem við það býr.”
Bókaútgefendur hræðast ekki
stór orð. Arni sjálfur er hóf-
stilltari i bók sinni: „En það var
Bókmenntir
eftir Þráin Bertelsson
með litilli fyrirhöfn lesa menn
siðan af litilli ánægju.”
Býsna margar nýútkomnar
bækur bera þess merki að vera
settar saman á mettima. Astæð-
an er sennilega sú, að margan
manninn dreymir um að setja
saman bók um eitthvert efni
sem lengi hefur verið honum
ofarlega i sinni, eina vandamál-
ið er að finna sér tíma til rit-
starfa.
Sumir láta þennan draum
aldrei rætast og taka sinar bæk-
ur óskrifaðar með sér i gröfina.
Aðrir kria sér út nokkurra vikna
fri i þráðlausri einangrun og
skrifa þá oftast „aðeins slitur úr
þeirri bók sem engum endist
minni né heldur aldur til að
skrifa” — svo maður vitni nú
beint i Arna Bergmann.
Ég veit þvi miður ekki ná-
kvæmlega hvað hann á við með
þessum orðum sinum, þvi ég er
sannfræður um að honum gæti
enst bæði minni og aldur til að
skrifa fyrirmyndarbók um
þroskaár sin i Sovétrikjunum, ef
honum tækist að gefa sér tima
til þess.
1 umsögn forlagsins, sem er
Mál og menning, aftan á bók
Árna stendur skrifað: „Þessi
bók Arna er bæði pólitiskur og
menningarsögulegur viöburður.
ICELAND
Zona, Via San Nicoió l lOr, Firerue, lialia
Gallery Sudurgnla 7. Koykjavik. lceland.
Þann tiunda desember var opn-
uð I Zona Alternative Art Space i
Flórens á ttaliu sýning sem ber
heitið „tsland” og er skipuiögð af
Gaileri Suðurgötu 7. t tilefni sýn-
ingarinnar hefur veriö gefin út
vönduð sýningarskrá þar sem
Aðalsteinn Ingólfsson listfræðing-
ur ritar inngang og rekur þróun
nýlistar á tslandi.
t samtali við Helgarpóstinn
sagði Aðalsteinn, að sinn þáttur
hefði verið að skrifa formála með
sögulegu yfirliti frá SÚM og til
dagsins i dag. „Þetta er meira
hlutlaus frásögn af þvi sem þeir
eru að gera, en ég sé aö leggja á
það dóm”, sagði Aðalsteinn.
Auk inngangsins er að finna i
sýningarskránni myndir af verk-
um eftir listamennina 25, sem
taka þátt i sýninguni i Flórens. Til
þess að sýningarskráin mætti
verða að veruleika, lögðu þátt-
takendur fram ákveðna upphæð,
en einnig voru veittir styrkir tií
þess frá menntamála- og utan-
rikisráöuneytinu.
Að sögn Aðalsteins er þessi sýn-
ing ekki tæmandi fyrir það sem er
að gerast i islenskri nýlist i dag,
en hún ættiað gefagóðahugmynd
um það sem talsverður hluti fólks
er að gera, en þaö yrði siöan
siðari tima að meta hvers virði
það væri.
reyndar ekki ætlun min að spá i
eilifðargátur i þessari hvers-
dagsbók, né heldur að vega og
meta möguleika og takmarkan-
ir sósialiskrar viðleitni. Ég vil
aðeins reyna að þoka Sovét-
rikjunum, Rússlándi samtim-
ans, ögn nær okkur, stytta vega-
lengdir, fyrir þá sem nenna að
ferðast þangað hugleiðis. Slik
ferð er alltaf ómaksins verð og
sem betur fer er enginn skortur
á leiðsögumönnum. Það var þvi
engin þörf á að ég bættist i
þeirra hóp með enn eina lýsingu
á fólki og siðum. Samt hefi ég
látið undan þeirri freistingu að
geyma á blöðum brot af þeim ár-
um sem gerðu mig næman á
annað land en mitt eigið. Slikt
næmi er verðmætt i sjálfu sér.
Vegna þess er heimurinn orðinn
stærri miklu og rikari en hann
áður var. Sú auðlegð er falin i
vonum, beiskju og samkennd.
Hún er i reyk af varðeldi, þyti i
skógi, árum sem slegið er i
tjarnarsef, dapurlegum lagstúf,
hringdansi á jörfagleði hljómi
hnyttinna orða, ysi og þysi á
torgum, trúnaðarhvisli um nótt.
Miðvikudagarnir voru lika
hátið...”
Undir allt þetta hygg ég að
lesandinn sé reiðubúinn að taka
með Arna. Astarjátningin sem
Mál og menning auglýsir kemst
til skila, en ósköp átti ég erfitt
með að átta mig á uppgjörinu
„við staðnað þjóðskipulag”.
Margar blaðagreinar hefjast
á orðunum: „Ég ætla mér ekki
þá dul að gera efninu tæmandi
skil i stuttri blaðagrein.” Svona
afsakanir blaðamanna er sjálf-
sagt að taka til greina. Rithöf-
undar geta hins vegar ekki leyft
sér að bera fram slikar af-
sakanir.
Þessa dagana stendur yfir sýning á verkum Tryggva ólafssonar list-
málara I Galleri Magstrædei Kaupmannahöfn. En Tryggvi hefur veriö
búsettur þar um nokkurra ára skeið.
Myndirnar tók Magnús Guömundsson.
ALMENNA BÓKAFÉLAGIÐ
Svend 0« S.
MADS 0G MILALIK
Jöhannes Halldórsson íslenzkaði
Falleg myndabók og barnabók frá
Grcnlandí eftir einn bezta teiknara og
barnabókahöfund Dana. Hón segir frá
börnunum Mads og Naju og hundinum
þeirra, Milalik. Vetrarrikið í Grænlandi
er mikió og heföi farió ilia fyrir Mads
og Naju ef Milalik hefói ekki verió
meó þeim.
Grete Linck
Grönbeck:
ÁRIN OKKAR
GUNNLAUGS
Jóhanna Þráinsdóttir Islenzkaði
Grete Linck Grönbeck listmálarí var
gift Gunnlaugi Scheving listmáiara. Þau
kynntust í Kaupmannahöfn og fluttust siðan til
Seyóisfjarðar 1932, þar sem þau bjuggu til 1936 er þau
settust að i Reykjavtk. Grete Linck fór utan til
Danmerkur sumaríó 1938. Hún kom ekki aftur
og þau Gunnlaugur sáust ekki eftir þaó. Megin-
hluti bókarínnar er trúverðug lýsing á
íslendingum á árum kreppunnar, lifi þeirra og
lifnaóarháttum, eins og þetta kom fyrír sjónir
hinni ungu stórborgarstúlku!
Hans Wson Ahlmann:
j RÍKI VATNAJÚKULS
Þýtendi Hjortur PMsson
í RÍKI VATNAJÖKULS segir frá leióangri
höfundaríns, Jóns Eyþórssonar, Siguróar
Þórarínssonar, Jóns frá Laug og tveggja
ungra Svia á Vatnajökul vorið 1936. Þeir
höfóu auk þess meóferóls 4 grænlandshunda,
sem drógu sleóa um jökulinn og vöktu hér
meöal almennings ennþá meirí athygli en
mennirnir.
t fyrrí hlutanum segir frá stríðinu og barn-
ingnum á jöklinum. Seinni helmingurinn er
einkar skemmtileg frásögn af feró þeirra
Jóns og Ahlmanns um Skaftafellssýslu.
„tsland og ekki sizt Skaftafellssýsla er engu
^öóru lik, sem ég hef kynnzt,” segir prófessor
Ahlmann. Sigilt rít okkur tslendingum,
^nærfærín lýsing á umhverfi og fólki, næsta
L ólíku þvi sem við þekkjum nú, aóeins 44
árum sióar.
Magnea J. Matthíasdóttir
GÚTURÆSISKANDIDATAR
Keykjavikursagan GÖTURÆSISKANDIDAT-
AR heföi getaó gerzt fyrir 4—5 árum, gæti verió
að gerast hér og nú. Hún segir frá ungri mennta-
skólastúlku sem hrekkur út af fyrírhugaórí lifs-
braut og lendir i félagsskap göturæsiskandidat-
anna. Þeir eiga þaó sameiginlegt aó vera lágt
skrifaðir í samfélaginu og kaupa dýrt slnar
^ánægjustundir. Hvaó veróur I sllkum féiagsskap
L um unga stúlku sem brotió hefur allar brýr aö
baki sér.
Á BRATTANN
- minningar Agnars
Kofoed-Hansens
Höfundurinn er Jóhannes
Helgi, einn af snillingum
okkar í ævisagnarítun með
meiru. Svo er hugkvæmni
hans fyrir aó þakka aó tækni
hans er alltaf ný meó hverri
bók. t þessarí bók er hann á^
ferð með Agnari Kofoed-
Hansen um grónar
ævlslóðir hans, þar sem
skuggi gestsins meó
Ijáinn var aldrei langt
undan.
Saga um undraveróa
þrautseigju og
þrékraunir meó léttu ög*1
bráðfyndnu ivafi.
Guðmundur G. Hagalín
ÞEIR VITA ÞAÐ
FYRIR VESTAN
ÞEIR VITA ÞAÐ FYRIR VESTAN fjallar
um þau 23 ár sem umsvifamest hafa orðiö i
ævi Guómundar G. Hagatins, fyrst þríggja
ára dvöl I Noregi, siðan tveggja ára blaóa-
mennska í Reykjavlk og loks ísafjaróarárin
sem eru meginhluti bókarínnar. ísafjöróur
var þá sterkt vigi Alþýóuflokksins og kall-
aöur „rauði bærínn”. HagaUn var þar einn
af framámönnum flokksins ásamt Vilmundi
Jónssyni, Finni Jónssyni, Hannibal Valdi-
marssyni o.fl. Bókin einkennist af Ufsfjörí og
klmni, og hvergi skortir á hreinskilni.
Indriði G. Þorsteinsson:
UNGLINGSVETUR
Skáldsagan UNGLINGSVETUR er raun-
sönn og Idmin nútimasaga. Hér er teflt fram
ungu fólki, sem nýtur gleói sinnar og ástar,
og rosknu fólki, sem Ufaó hefur sina gleói-
daga, allt bráóUfandi fólk, jafnt aóalpersónur
og aukapersónur, hvort heldur þaö heitir
Loftur Keldhverfingur eða Siguróur á Foss-J
hóU. UngUngarnir dansa áhyggjulausir á
skemmtistöóunum og bráöum hefst svo Ufs-
dansinn meó alvöru sina og ábyrgó. Sumir
stiga fyrstu spor hans þennan vetur. En á því
dansgólfi getur móttakan oróið önnur en
vænzt hafói verió — jafnvel svo ruddaleg aó
iesandinn stendur á öndinni.
Guðrím Egilsson:
MEÐ LÍFIÐ i LÚKUNUM
Þessí bók scgir frá rúmlega þrjátiu ára starfsferU
pianósnUUngsins Rögnvalds Sigurjónssonar. Sagan ein-i
kennist af alvöru Ustamannsins, hreinskilni og vfósýni i
og umfram allt af óborganlegrí kimni sem hvarvetna/
skin i gegn, hvort heldur Ustamaóurínn eigrar i
heimasaumuóum molskinnsfötum um islenzkar
hraungjótur eóa skartar I kjól og hvitu i glæsi-
legum hljómleikasölum vestur við Kyrrahaf eóa
austur vió Svartahaf.
ALMENNA
BÓKAFÉLAGIÐ
Austurstræti 18
Simar:
16997
— GB