Helgarpósturinn - 15.08.1980, Qupperneq 27

__helgarpnczti irinn Föstudagur 15. ágúst 1980
Þegar keppnistímabil fótbolta-
manna I flestum löndum Evrópu
er aö hefjast, er því aö ljúka hér
uppá Islandi. Þaö þýöir þó ekki aö
bestu islensku knattspyrnumenn-
irnir séu farnir aö hlakka til fris-
ins. Þvert á móti — þeir eru ný-
búnir aö taka fram skóna eftir
sumarfriin.
Asgeir Sigurvinsson, er einn af
buröarásum i liöi Standard Liege,
sem viröist ætla aö veröa eitt
sterkasta félagsliö Evrópu I vet-
ur. Pétur Pétursson vann nýlega
til verölauna fyrir aö vera
markahæstur I fjögurra liöa
æfingamóti i Hollandi. Liöin sem
tóku þátt voru Southampton,
Shalke Q4, FC Brugge, auk
Feyenoord. Atli Eövaldsson verö-
ur liklega miöherji Borussia
Dortmund, eins af sterkari liöun-
um i vestur-þýsku Bundesligunni,
nema kannski Valsmenn, endrum
og eins. Og þaö sem sumum finnst
ennþá verra — þaö eru afar fáir
„karakterar” i islenska fótbolt-
anum um þessar mundir. Menn
sem þora aö gera eitthvaö
óvenjulegt, eöa skemmtilegt, —
aö taka áhættu. Þetta stafar aö
nokkru leyti af þvi aö bestu
mennirnir eru flestir erlendis, en
einnig og ekki siöur af þvi aö
mjög fáir slikir leikmenn koma
upp I meistaraflokka liöanna.
„Þaö er mér talsvert áhyggju-
efni aö þrátt fyrir aö griöarlega
mikiö starf sé unniö I sambandi
viö þjálfun unglinga, þá kemur
ekki nógu mikiö úrval góöra
knattspyrnumanna fram á sjón-
arsviöiö”, sagöi Ellert Schram
formaður K.S.I. þegar Helgar-
pósturinn spuröi hann um þetta
„Ekki sérstaklega góöur fótbolti i
sumar”, segir Ellert formaöur
KSt.
TAK Á VAL
og Arnór Guðjohnsen hjá Lokeren
i Belgíu. Karl Þóröarson veröur
lika væntanlega I toppformi hjá
La Louviere, eins og i fyrravetur,
og Janus Guðlaugsson hjá For-
tuna i V-Þýskalandi.
Fleiri Ieikmenn eru fjarri
heimavöllunum. Teitur Þóröar-
son er ein stærsta stjarnan i
Sviþjóð, og þar eru auk þess
menn sem væru (og voru) topp-
menn hér heima. Höröur
Hilmarsson, Siguröur Björgvins-
son, örn öskarsson, Karl Sveins-
son og Arsæll Sveinsson, eru aö-
eins nokkur nöfn. Og ekki má
gleyma gömlu kempunni
Jóhannesi Eövaldssyni, sem ger-
ir þaö gott I Amerikunni.
Þaö fer ekki hjá þvi aö fjarvera
þessara manna hafi áhrif á knatt-
spyrnuna hér á tslandi. Flestir
eru llka sammála um aö sumariö
I sumar hafi veriö með aldaufasta
móti. Ekkert liöanna hefur náö aö
sýna virkilega góöa knattspyrnu,
atriöi. „Þaö eru leikmenn i fyrstu
deildinni sem þekkja ekki undir-
stööuatriöi I knattspyrnu, og þá
hlýtur þjálfuninni aö vera ábóta-
vant”.
En þótt knattspyrnan hafi I
sumar ekki verið meö albesta
móti hafa þó nokkrir leikmenn
náö aö blómstra. Pétur Ormslev
kemur sennilega fyrst i hugann,
og þá ekki sist vegna þess aö hann
er talandi dæmi um þaö hversu
bágt sóknarmennirnir I sumum
liöunum eiga i rauninni.
Hjá islensku liöunum, alveg
eins og þeim erlendu er jafn mik-
iö atriði aö tapa ekki, eins og aö
vinna. Þetta á sérstaklega viö,
þegar mótiö er tvisýnt og öll liöin
eiga annaö hvort I topp-eöa botn-
baráttu. Liö Fram, eins og flest
önnur liö deildarinnar hefur þvi
lagt aöaláherslu á aö halda
hreinu. Svo er þaö bónus ef sigur
vinnst. Viö þetta bætist sú staö-
reynd aö islensk liö ráöa þvi ekki
hvaöa mannskap þau hafa. Liðin
sitja uppi meö þá menn sen yngri
flokkarnir færa þeim. Þannig
hafa t.d. Valsarar fengiö góöan
skammt af sókndjörfum mönnum
á undanförnum árum (Atla,
Albert, Guömund, Jón) en Fram-
arar aöallega varnarmenn. Þeir
eru þvl meö góöa vörn, þrjá miö-
veröi, og tengiliöi semekki eru
miklir sóknarmenn I sér. Þaö er
þvi ósköp eölilegt aö Hólmbert
spili úr mannskap sinum eins og
hann gerir. En Pétur Ormslev,
og hinn sóknarmaður Fram, eru
ekki öfundsveröir af hlutskipti
sinu, frekar en kollegar þeirra i
mörgum öörum liöum deildarinn-
ar.
Ljós punktur á keppnistimabil-
inu, er hin ágæta frammistaöa
dómaranna. Flestir leikjanna
hafa veriö vel dæmdir, og dómar-
ar viröast vera farnir aö taka
haröar á slæmum brotum, sókn-
Enda þótt Edward Kennedy,
öldungadeildarþingmaöur, hafi
gert gildrur til þess aö koma I veg
fyrir, aö Carter, Bandarlkjafor-
seti, yröi útnefndur forsetaefni
demókrataflokksins, þá uröu
lyktir þær, aö forsetinn hlaut út-
nefningu. Er þaö I raun I sam-
ræmi viö þaö, sem flestir geröu
ráö fyrir. Úrslit mála á flokks-
þingi demókrata ber samt sem
áöur ekki aö túlka sem styrk
Carters einvöröungu, heldur
miklu fremur sem máttleysi
þeirra tilrauna, sem geröar voru
til aö koma i veg fyrir framboö
Carters. Samkvæmt úrslitum for-
kosninga naut forsetinn verulegs
fylgis umfram Kennedy. Þá er til
þess aö taka, að Kennedy nýtur
ekki þess lýöfylgis, aö hann heföi
Carter — haföi þaö af
Kennedy — lét undan slga
DEMÓKRATAR VÍGBÚAST
þótt tækur arftaki Carters, þótt
hann sé áhrifamikill þingmaöur
flokksins.
Orslit mála á flokksþingum
demókrata hafa oftar en ekki
veriö ófyrirsjáanleg. Ariö 1924
var t.d. John Davis frá Vestur-
Virginiu útnefndur forsetaefni aö
loknum 103 tilraunum þingfull-
trúa til aö komast aö samkomu-
lagi um frambjóöanda.
Meö tilkomu sjónvarps var endi
bundinn á slikar öfgar. Gert var
ráð fyrir þvi, aö frambjóðendur
væru kjörnir I fyrstu atrennu, og
helzt á bezta sjónvarpstíma.
En þótt Carter hafi veriö form-
lega útnefndur forsetaefni aö-
faranótt fimmtudags, þá mun þaö
vera I fyrsta skipti i sögu elzta
stjórnmálaflokks i heimi, aö for-
setaframbjóöandinn var valinn
tveimur dögum áöur en útnefn-
ingin komst á dagskrá. Þetta
geröist eftir, aö liösmenn Kenne-
dys töpuöu kosningu um aö leysa
þingfulltrúa frá þvl aö vera
bundnir ahnaö hvort Kennedy eöa
Carter en vera þess i staö frjálsir
aö þvi aö velja frambjóöanda.
En nú hefur Kennedy lýst
fullum stuöningi viö Carter og
skoraö á stuöningsmenn sína aö
fylkja sér um hann til þess aö
koma i veg fyrir, aö Ronald
Reagan sitji á valdastóli I Hvita
húsinu næstu fjögur ár aö
minnsta kosti.
Þaö hefur gjarnan viljaö
gleymast, aö þrautseigja eöa
þrjózka Kennedys hefur ekki
stafaö af þvi aö hann hafi veriö aö
gifra um geitarull. Þótt hann
kunni aö hafa gert sér veikar
vonir um útnefningu beindist bar-
átta hans að þvi aö hafa áhrif á
stefnuskrá frambjóðanda demó-
krataflokksins i forsetakosning-
unum. Munurinn á skoðunum
Carters og Kennedys er veru-
legur. Meðal annars vegna þessa
rauf Kennedy hefö, sem staöiö
hefur óhögguö frá árinu 1896 þess
efnis, að yfirlýstur frambjóöandi
á flokksþinginu ávarpi ekki þing-
heim fyrr en kjöri hefur veriö
lýst. Þetta geröi Kennedy i Mad-
ison Square Garden I New York.
Og barátta hans fyrir þvi aö
ákveöin baráttumál sin yröu
tekin inn i stefnuskrá forseta-
frambjóöandans Carters bar
árangur.
Þótt ekki veröi sagt, aö Carter
hafi beinlinis dinglaö rófunni
framan I Kennedy þá neyddist
hann til þess aö sýna sáttfýsi og
taka upp I stefnuskrá sína mörg
þeirrra atriöa, sem Kennedy
hefur lagt mesta áherzlu á.
A fyrstu tveimur dögum flokks-
þingsins i New York var fjallað
um stefnuskrá væntanlegs for-
setaframbjóöanda og var hún
samþykkt aöfaranótt fimmtu-
dags. Þar er að finna fjölda til-
slakana af hálfu Carters viö
kröfum Kennedys. Sérstaklega á
þetta viö um efnahagsmál og at-
vinnumál. Kennedy sakaöi Carter
um aö snúa baki við heföbundinni
stefnu demókrata I baráttunni
gegn atvinnuleysi og félagslegum
vandamálum, i tilraunum forset-
, armönnum veitir ekki af þeirri
vernd, sem góöir dómarar geta
veitt þeim.
Nú eru fimm umferðir eftir á
mótinu, og Valsmenn hafa sem
kunnugt er tveggja stiga forystu.
Þaö er ekki mikiö, og þeir eiga
erfiöa leiki eftir, eins og leikinn
núna um helgina — viö IBV I Eyj-
um. Enn á um helmingur liöanna
I deildinni fræðilegan möguleika
á sigri, en ef aö líkum lætur veröa
þaö fyrst og fremst Vikingar og
Fram, sem ógna Valsmönnum.Og
ef til vill Skagamenn.
Samskonar barátta er á botnin-
um. Þróttarar hafa þar tveggja
stiga „forskot” á FH-inga, en þá
vantar aftur tvö stig I IBK og
IBV.
Blikarnir eru eiginlega hvorki i
fallhættu né eiga þeir möguleika
á sigri. Þeir hafa fest sig i sessi i
deildinni og eins og á undanförn-
um árum, spilaö áferöafailegan
fótbolta. Siguröur Grétarsson er
liklega okkar efnilegasti knatt-
spyrnumaöur um þessar mundir
og hann hefur fengiö góöa hjálp
frá Helga Bentssyni og Ingólfi
Ingófssyni I sumar. Hitt liöiö sem
kom upp, FH, hefur ekki spilaö af
sama öryggi, en þaö er samt eitt
skemmtilegasta liö landsins aö
horfa á —■ hefur skoraö jafn mörg
mörk og Vikingur, sem er næst
'efst, og tveimur fleira en Fram.
Valsmenn hafa skorað lang-
mest, 32 mörk — Blikarnir koma
næstir meö 20. Vikingur og Valur
viröast vera meö bestu vörnina,
þau hafa aöeins fengiö á sig 12
mörk I ár. Þróttararnir koma þar
á eftir, merkilegt nokk, þeir hafa
fengiö á sig 14 mörk. Þaö sem
veröur þeim aö falli, ef þeir falla,
er þvi fyrst og fremst skortur á
mörkum. Þeir hafa skoraö lang-
minnst I sumar, eöa aöeins 8
mörk.
„Þróunin hefur oröiö sú”, sagöi
Ellert Schram, ,,aö viö erum aö
INNLEND
YFIRSÝN
ERLEND
ans til aö sigrast á veröbólgu.
Carter lét undan. Hann hefur
heitiö þvi, aö i slagnum viö verö-
bólgu veröi ekki látiö llöast aö at-
vinnuleysi fái aö aukast án
aögeröa. Þá hefur Carter lofaö
þvi, aö útgjöld til félagsmála,
tryggingamála og annarra mála-
flokka af svipuðu tæi, veröi ekki
skorin niður i þvl skyni aö fjárlög
veröi hallalaus.
Hins vegar visuöu þingfulltrúar
á bug tillögum frjálslyndari hluta
flokksins um, aö dregiö yröi úr
fjáraustri I kjarnorkuvopn. Þeir
sem eru andvigir þvi að aukin
veröi framlög til varnarmála
böröust haröri baráttu á flokks-
þinginu en biðu lægri hlut. Hlut-
fall atkvæöa endurspeglar vel
styrk liösmanna Carters og
Kennedys. I kosningu um kjarn-
orkuvopnin vann Carter meö um
500 atkvæöa mun.
1 raun eru þær tilslakanir, sem
Carter hefur fallizt á, auöveldur
biti aö kyngja, þar sem formlegar
stefnuskrár hafa tilhneigingu til
aö veröa aö aukaatriöi eftir aö
forsetaefniö hefur verið valiö og
kosningabaráttan hafin. En
Kennedy er enn albúinn þess aö
binda hendur Carters eins og
honum er unnt I þeim málum,
sem hann telur grundvallaratriöi.
A þetta sérstaklega viö um efna-
hagsmál.
Fram til þessa hefur Kennedy
veriö Carter leppur i annan skó,
en nú horfa mál ööru visi viö.
Núna getur virkur stuöningur
Kennedys haft úrslitaþýöingu i
kosningabaráttunni viö Ronald
Reagan, forsetaefni repúblikana,
og John Anderson, óháöa fram-
bjóöandann, sem gæti sett strik i
reikning allra spádóma um úrslit
kosninganna i haust. Allt bendir
til þess, aö flestir virkir félagar i
demókrataflokknum muni fylkja
sér um Carter aö loknu flokks-
þinginu. En stuöningur þeirra
eignast fleiri liö, sem eru fram-
bærileg. Fleiri liö sem geta eitt-
hvaö. Þaö er meðal annars áfleiö-
ing af f jölgun liöa i fyrstu og ann-
arri deild. En þvi miöur viröist
meöalmennskan vera ráöandi i
flestum liöunum. Þaö stafar aö
nokkru leyti af því aö erlendir aö-
ilar týna toppana af okkur, en
einnig af ónógri þjálfun”.
„Mér hefur ekki fundist fótbolt-
inn I sumar vera sérstaklega góö-
ur. En á móti kemur aö keppnin
er mjög jöfn og spennandi. Þaö
hefur aftur oröiö til þess aö
taugaspenna leikmanna er meiri
en góöu hófi gegnir. Núna eru eig-
inlega allir annaöhvort i séns, eöa
I hættu”.
Annaö einkenni á sumrinu er
hve mörg liöanna viröast óörugg.
Þau detta niöur á góða leiki, og
detta niöur á slæma leiki. Albert
Guðmundsson, leikmaöur Vals
benti réttilega á i viötali i leikskrá
félagsins, aö Valsliöiö er núna
mun brothættara en á undanförn-
um árum. Þeir gefa gömlu liöun-
um ekkert eftir á góöum degi, en
fái þeir hraustlega mótspyrnu er
hætta á aö eitthvaö gefi eftir.
Þetta gæti oröiö til þess að þeir
misstu af titlinum i ár, ef eitthvaö
veröur til þess. Flestir munu
sammála um aö Valur á góöum
degi, sé betra en önnur liö hérna i
dag, en þaö er hinna liöanna aö
sjá um að Valur eigi ekki góöa
daga.
Fram hefur gengiö nokkuö vel
viö þaö aö undanförnu, ef undan
er skilinn leikurinn á mánudag-
inn. Þaö sama má reyndar segja
um Vikingana, — þeir hafa haft
nokkurt tak á Val. Sennilega
ákvaröast úrslit mótsins af þvi
hversu gott þetta tak er. En öll
libin eru óútreiknanleg eins og áö-
ur hefur veriö minnst á, og þess
vegna er ómögulegt aö spá um
úrslitin.
Heftir
Guöjón
Arngrims-
son
Halldórsson
stafar að llkindum ekki af óvæntri
hrifningu á Carter, heldur af ótta
viö aö Ronald Reagan sigri
Carter.
Mörgum demókrötum er þaö
enn I fersku minni hvaö gerðist
áriö 1968, þegar þeir voru svifa-
seinir og gengu of seint sam-
einaöir til liðs viö Hubert Humph-
rey. Þaö varö til þess, aö Richard
Nixon varö forseti Bandaríkj-
anna. Demókratar hafa litinn
áhuga á þvi aö veröa vitni aö
endurtekningu þeirra atburöa, og
hafa þeir þá sérstaklega i huga
ihaldsstefnu Reagans, sem á
köflum jaörar viö afturhald. Þeir
óttast, að Reagan gæti stefnt I
voöa árangri siðastliðinna 50 ára i
starfi demókrata á sviöi félags-
og atvinnumála.
En ætli þeir að sigrast á þessari
ógn veröa demókratar aö gera
bráðabug aö þvl aö sameinast og
hefjast handa nú þegar. Carter er
langt að baki Reagans samkvæmt
skoðanakönnunum, en Carter er
snjall baráttumaöur i kosninga-
slag og atkvæöasmölun, auk þess
sem ýmislegt bendir til þess aö
biliö milli þeirra Reagans og
Carters sé aö minnka.
Það veröur athyglisvert aö
fylgjast meö þvi hvaö gerist á
næstu vikum. Ihaldsmaburinn
Reagan veröur aö sýnast frjáls-
lyndari en hann er og Carter aö
þykjast ihaldssamari en hann i
raun er.