Helgarpósturinn - 23.01.1981, Page 18

18
Þrír austurrískir
Makleg málagjöld
Fléttuleikureítir Pál P. Páls-
son var íyrsta verkeini
Siní'óniunnar 15. janúar. Þaö
var svo nýsamið, aö nær mátti
segja, að blekið væri naumast
þornað á nótnablööum hljóö-
færaleikaranna, einsog stund-
um kom fyrir hjá einum ianda
hans fyrir tvö hundruö árum.
Það væru auðvitaö ykjum, að
vér tornæmir hefðurn búist við
öllu illu. En maður var viöbúinn
sitthvað væri óhreint á ferð,
einkum á lægri nótum i fyrsta
þætti. Fyrst hélt maöur, aö vatn
hefði leynst i iúðurhlykkjunum,
enda var hann sihristandi og
lemjandi verkfærið milli
blástra. En skýringin kann
sumpart að felast i þvi, að
músikin er samin fyrir miklu
stærri lúður, og þvi mun ætið
vera örðugt að ná dýpri tónun-
um allsendisóbrjáluðum á hálfu
minna hljóölæri. Þaö leit út
einsog yfirbót, þegar Lárus og
hljómsveitin léku sem auka-
stykki kafla úr trompetkonsert
eftir Armenann ’ .Arutjunjan,
i þeim stellingum, að nú kæmi
eitthvað, sem þyrfti aö þruma
af sér, bita á jaxlinn og vonast
þó til aö heyra einhvern
hijóðglampa á stangli, sem
hvetti til að vilja heyra þetta
aftur seinna.
Þetta fór alturámóti á alit
annan veg. Eftir svolitiö hroll-
vekjandi upphaf varö allur
meginhluti verksins nánast i ætt
við hina hugþekku gömlu lands-
menn Páls, sem á eítir komu.
Þetta voru nauðaeinfaldar lag-
linur, sem birtust i ýmsum til-
brigöum og myndum og
sibreytilegum stil frá kirkju-
hijómlist yfir i djass. Endirinn
var svo upphalinu likur. Þaö lá
við, að tornæmjr yföu l'yrir
vonbrigðum af þvi hvaö þetta
reyndist aögengilegt, — og kom
vel á vonda.
Gamalt vín á
nýjum belg
Næsta atriði var trompet-
konsertinn hans Jósefs gamla
Haydns (blessað sé hans nafn)
frá 1796. Það eru ekki margir
trompetkonsertar til i
tónveröldinni og frá þessum
tima varla annar, nema einn
eftir Hummel frá þvi snemma á
19. öld. Þess er heldur naumast
að vænta, þvi að þessi
lúðurtegund, (sem upphaflega
er auðvitað dýrshorn) verður
varla konserthæf fyrr en seint á
18. öld. Þá verður til svokallað
lokutrompet (Klappen-
trompete), og fyrir þá gerð
samdi Haydn eðlilega þennan
konsert sinn. Snemma á 19. öld
er trompetið svo enn endurbætt
og fram kemur ventiltrompetið,
sem notað var nær einvörðungu
alla 19. öld og sums staðar enn.
En á 20. öld komu til sögunnar
miklu léttari trompet,sem til aö
mynda eru notuð i djassinum.
Lárus Sveinsson haföi •
einleikshlutverkiö a hendi og
olli nokkrum vonbrigöum. Þaö
gat varia verið misheyrn, að
án þess að beint væri klappaö
upp til þess. En þetta var 20.
aldar verk og allt gekk vel.
Milli vita
Eftir hlé kom svo þriöp
Austurrikismaöyrinn til skjal-
anna, Franz Schubert og 6.
sinfónia hans eöa „litla C-dúr
sinfónian”, sem hann samdi dr-
ið 1818, 21 drs gamall. Þessi
unglingur halði sumsé þá þegar
sett saman fimm sinföniur, en
þær voru sem vonlegt er tals-
verðar eftirhermur eldri
meistara einsog Haydns og
Beethovens, en listilega gerðar.
6. sinfónina er hins vegar samin
i einskonar millibilsástandi eöa
breytingaskeiði. Þar er Schu-
bert að byrja aö skera sig ur
sem siníóniusmiöur, þótt t.d. 3
þátturinn minni ekki litiö d
Beethoven. En þessi sérstaða
hans átti svo eítir aö koma
áheyrilega i ijós i ófullgeröu
sinfóniunni ,,nr. 8” fra 1822 og
„7.” eða „storu C-dur
siníóniunni” ira dauöaari
tónskáldsins 1828.
Þessi ruglingur á numerum
stafar al þvi aö ofullgeröa
hljómkviðan var ekki frumílutt
fyrr en 1865, en stora C-dur
sinlónian 27 árum fyrr. Þo liðu
tiu ár f'rá dauöa Schuberts, þar
til sú var frumflutt. Svo
óaðgengileg þótti hún stjórnum
sinfóniuhljómsveita þess tima.
Páll P. — stjórnafti öllu af sinni
alkunnu kostgæfni.
Sandinista svíkur
Clash — Sandinista
Þegar Clash hófu samstarf
fyrir uþb ári gagnrýndu
þeir mikió stjörnudýrkun og
auðsöfnun stórpopparanna. Og
gera enn. Vandinn er hinsvegar
sá að i dag eru þeir komnir i þá
verði einnar, og ekki sist nýj-
asta albúmið, Sandinista, sem
eru þrjár plötur á verði einnar.
Stefna þessi hef ur kostað mikiar
deilur við útgefandann, CBS, og
til að fá sitt fram varðandi
Sandinista, urðu Clash að fórna
eintökunum. Já, sá sem fjárfestir i Sandin-
Popp
eftir Pál Pálsson
a .ÆFM
stöðu að vera i rauninni sjálfir
það sem þeir deila á, eru ein
vinsælasta hljómsveit Bret-
lands, nafn þeirra verður æ
stærra á alþjóðamarkaði, plötur
þeirra þal. farnar að seljast I
risaupplögum, og (sem er það
versta) þeim græðist sifellt
meira fé. Þessi mótsögn setur
Clash í kritiska aðstöðu, ekki
sist i heimalandinu, þar sem
ýmsarraddir væna þá um fals
og hentistefnu. Eitt af því sem
þeirgera til aðsýna fólki framá,
að þeir eru ekki að spila til að
græða peninga, er að tryggja að
hagnaður þeirra sem kaupa
Clash-plötur sé sem mestur,
sbr. tveggja-platna albúmið
London Calfing sem selt er á
ista verður aldeilis ekki svikinn.
Ekki einasta fær hann mörg lög
v(36) fyrirlitinn pening, tónlistin
er með þvi besta sem nýbylgjan
gat af sér á siðasta ári. Sem
kemur svosem ekki á óvart
þegarClasheiga i hlut. Það sem
kemur á óvart á Sandinista er
hve breiddin i tónlistinni er
mikil, rokk, reggae, funk, sál,
djass, „godspell” diskó. ...
Ýmis reggae-tilbrigði eru mest
áberandi og ég held ég geti full-
yrt að fáir hvitir menn hafi
meira vald á þeirri tónlist en
Clash, enda voru þeir einna
fyrstir rokkara til að tUeinka
sér hana.
Það eykur mjög á fjölbreytni
Sandinista að Clash fá til liðs við
Föstudagur 23. janúar 1981.
„Þaft var borgarendurskoftun,
sem vakti máls á þvi, aft bráfta-
birgftauppgjör frá fram-
kvæmdastjórn Listahátfftar
gæfi vart aliar upplýsingar og
aft tapift á hátiftinni, sem þar var
tiundaft væri jafnframt van-
áætlaft. i kjölfar þess samþykkti
þvl borgarráft, aft borgarendur-
skoftun gerfti nákvæma og „krit-
Iska” úttekt á endanlegum
reikninguifi Listahátlftar,”
sagfti Davlft Oddsson borgar-
ráftsmaftur, I samtali vift
Helgarpóstinn, en eins og
kunnugt er, hefur Bergur
Tómasson, borgarendurskoft-
öðrum kostnaði”, sagfti Bergur
þó.
Egill Skúli Ingibergsson,
borgarstjóri taldi það ósköp
eðlilegt og raunar samkvæmt
venju aö reikningar sem snertu
útgjöld borgarinnar væru yfir-
famir hjá borgarendurskoðun.
„Hins vegar má ef til vill lita á
þetta sem sérstaka athugun,
þar sem tap varð mun meira en
búist hafði verið við,” sagði
hann.
Ekki vildi Egill Skúli tjá sig
um einstaka þætti reiknisyfir-
litsins og sagði borgaryfirvöld
myndu skoða málið þegar
aö borgarendurskoðun hafi
fengið einhver viðbótargögn eða
upplýsingar sem sýni aðra
rekstarniðurstöðu en endanlegir
reikningar frá framkvæmda-
stjórninni gefa tilkynna. Ég hef
að minnsta kosti ekki fengið inn
á borð til min neinar óskir frá
borgarendurskoðun um einhver
frekari gögn eða þar sem ég er
beðinn að svara áður ósvör-
uðum spurningum.”
— Bergur Tómasson hjá
borgarendurskoðun segir deilu-
atriði óútkljáð i þessu uppgjöri.
Hvaða atriði eru þarna á
ferðinni?
SKIPTAR SKOÐANIR UM
UPPGJÖR LISTAHÁTÍÐAR
• Tapiö trúlega 70-80 milljónir, segir borgarendur-
skoðandi ®Þessar tölur ekki í samræmi viö okkar
niöurstööur, segir framkvæmdastjóri Listahátíðar
andi reikninga Listahátlftar til
endurskoftunar.
Forsaga þessa máls er sú, að
endurskoöunarskrifstofa Björns
Steffensen færði reikninga
Listahátíðar og sendi þá frá sér
i desembermánuði. Virtist þá
mönnum þegar ljóst, að ekki
værf þar allt nákvæmlega
tiundað og niðurstöðutölur væru
I raun aftt-ar en þar kæmi fram.
„Þaö vantaöi ýmis gögn í reikn-
ingana og ég hef nú óskað eftir
þeim og einnig sent fyrirspurnir
varftandi ýmsa þætti til aðila.
Þessi viðbótargögn eru nú á leið
til min,” sagði Bergur Tómas-
son. „Mér var strax ljóst, er ég
sá reikningana að ekki voru öll
kurl komin til grafar, eins og
þessi athugun mín hefur þegar
staðfest. Ég vil þó ekki halda
þvi fram, aft aöstandendur hafi
verift aft fela einhverja tapliöi i
reikningunum, heldur frekar aft
um mannleg mistök hafi verið
að ræða.”
Bergur sagðist halda að tap-
upphæðin af hátiftinni myndi
hækka allverulega, þegar þess-
ar viftbótarupplýsingar lægju
frammi. „Ætli tapift verfti ekki i
kringum 70—80 milljónir, þegar
upp verður staftið,” sagði hann.
„Tapupphæðirnar hækka þvi
miftur meö hverjum þeim vift-
bótarupplýsingum sem berast.”
Dráttarvextir
og fleira
Ekki vildi Bergur segja,
hvafta þættir það væru sem ekki
hefðu veriö taldir fram I upp-
gjöri framkvæmdastjórnar
Listahátiðar. „Það eru m.a.
þarna innan um nokkur deilu-
atriði, sem enn eru óútkljáð.
Deilur milli stjórnarinnar og
aftila sem seldu Listahátift þjón-
ustusina. Þar liggja verulegar
upphæðir i dráttarvöxtum og
engan
sig fjölda góðra tónlistarmanna,
td. Þöngulhausana Norman
Watt-Roy, David Payne og
(auðvitaðXMickey Gallagher og
börnin hans þrjú, söngkonurnar
Timon Dogg og Ellen Foley (sú
sem söng með Meat Loaf — hún
er nú unnusta Mick Jones gítar-
leikara Clash, og Clash eru um
þessar mundir að aðstoða hana
við gerð næstu plötu, sem
verður vafalaust athyglisverð).
Textar Sandinista eru að
sjálfsögðu mjög pólitiskir, og er
i þeim stungið á ýmsum ljótum
kýlum. Meginþemað eru voða-
verk kapitalistanna á þjóðum
þriðja heimsins, og heitir eftir
frelsishreyfingu sandinista f
Nicaragua, en frá henni segir i
laginu Washington Bullets:
For the first time ever,
When they had a revolution in
Nicaragua,
There was no interference from
America,
Human rights from America.
Well the people fought the
leader,
And up he flew...
With no Washington Bullet
what else could hedo?
...SANDINISTA!
niöurstöftur lægju fyrir hjá
borgarendurskoöun.
Andvaraleysi
Davlð Oddsson gagnrýndi það
nokkuð, að fulltrúar rikis og
borgar i framkvæmdastjórn
Listahátiðar hefðu ekki sýnt
meira aðhald i fjármálum
hátiftarinnar en raun bæri
vitni.” Listamennirnir sjálfir
höföu. meirihluta I fram-
kvæmdastjórninni, en fulltrúar
rikis og borgar höfftu þó neit-
uniirvald, þegar fjármál voru
annars vegar. Ekki verður séð,
að þeir hafi beitt þessu valdi
sinu i nokkrum mæli,” sagöi
Davið.
Egill Skúli var spurður hvort
fulltrúi borgarinnar i stjórn
Listahátiftar hefði sýnt and-
varaleysi varðandi meftferð
fjármagns i þessu sambandi.
„Nei, þaft vil ég ekki segja”
svarafti hann. „Ætli þeir hafi
viljað setja hugmyndum lista-
mannanna um of stólinn fyrir
dyrnar. Það er náttúrlega alltaf
mjög erfitt að áætla gjöld og
tekjur fyrir svona hátið þegar af
staö er farift og eflaust má finna
á þessu tapi ýmsar skýringar.
Hins vegar skrifaði borgin og
rikift einnig undir hallasamning
og vift hann veröur aft sjálfsögftu
staðið, en ekki er óeðlilegt að
borgarendurskoðun liti
nákvæmlega á niðurstöður, ekki
sist þar sem tap varft eins mikið
og nú er útlit fyrir,” sagfti borg-
arstjóri.
,,Engar óskir frá
borgarendurskoðun’ ’
„Þaö hefur enginn greint mér
frá þvi, að einhver gögn vanti i
reikninga frá Listahátið,” sagði
örnólfur Arnason fram-
kvæmdastjóri hátíðarinnar.
„Þaft kemur mér mjög á óvart,
:¥ MÓOLEIKHÚSIfl
Könnusteypirinn
pólitíski
i kvöld kl. 20
Blindisleíkur
miftvikudag kl. 20
Aðeins tvær sýningar eftir.
Oliver Twist
laugardag kl. 15
sunnudag kl. 15 og kl. 20
Dags hríðar spor.
laugardag kl. 20
(Ath. sýningin er á stóra
sviðinu)
Litla sviðið:
Líkaminn
annað ekki
eftir James Saunders
i þýðingu örnólfs Arnasonar
Leikmynd: Jón Svanur
Pétursson
Leikstjóri: Benedikt Árnason
Frumsýning þriðjudag kl.
20.30
2. sýning fimmtudag kl.20.30
Miðasala 13.15. — 20.
Simi 1-1200.
„Mér er það ekki ljóst. Engin
málaferli eru i gangi vegna upp-
gjörsins og við höfum enga
stefnu séft. Það er rétt, að
ýmsar skuldir eru ógreiddar og
dráttarvextir hlaöast þvi upp,
en þaö er riki og borgar aft
greiða þær og þvi uppsöfnun
dráttarvaxta á þeirra ábyrgð.”
örnólfur sagfti einnig, aft
aftalástæða tapsins hefði verift
minni'aðsókn á ákveðna kon-
serta, en ráft heffti verift fyrir
gert, auk kostnaftarliöa sem
hefftu rokiö upp, án þess að viö
þvi heffti verift hægt að sporna.
„Þessi atriöi gera i kringum 35
milljónir. Þá hefur hátiöin al-
mennt farift 15 milljónir fram úr
kostnaðaráætlun og það eru
hlutir sem alltaf geta gerst i
verftbólguþjóðfélagi þegar hátift
sem þessi er haldin.”
— En þarna liggja 50 millj-
ónir. Bergur Tómasson segir
þessa upphæft að likindum fara i
70—80 milljónir. Hvar liggur
mismunurinn?
„Þvi get ég ekki svarað.
Þessar tölur koma mér mjög á
óvart og eru ekki i samræmi vift
okkar niöurstöftur. Ég vil taka
þaft fram, að styrkir rikis og
borgar hafa langt frá þvi
hækkað i hlutfalli við verðbólgu-
þróun. Þegar við hins vegar
óskuðum eftir verulegum hækk-
unum á þeim, voru svör þessara
aðila á þá leið, að þar sem riki
og borg ábyrgftust hvort sem er
fjárhagslegan grundvöll hátift-
arinnar og greiddu mögulegt
tap á henni, þá skipti það I raun
ekki máli hvort styrkimir væru
háir efta lágir. Siftan kemur þó
annaö hl jóö I strokkinn, þegar á
aft borga tapift”, sagfti örnólfur.
—GAS
* í Helgarpóstinum fyrir
nokkru var sagt að mennta-
málaráðherra hefði frestað boð-
uðum fulltrúaráftsfundi Lista-
hátiðar vegna þessarar endur-
skoðunar reikninga hennar.
Helgarpóstinum hefur verið
tjáð að þetta sé ekki rétt. Aðrar
ástæður, þ.e. annir á alþingi,
hafi legið að baki frestunar
menntamálaráðherra. —Ritstj.
LEIKFELAG
REYKJAVlKUR
Rommí
i kvöld kl. 20.30
laugardag kl. 20.30
miðvikudag kl. 20.30
Ofvitinn
föstudajg kl. 20.30
ótemian
frumsýning
sunnudag kl. 20.30
Uppselt.
2. sýning þriðjudag kl. 20.30
grá aögangskort gilda.
Miftasala i Iftnó kl. 14-19.
Simi 16620
Austurbæjarbíó
laugardag kl. 24.00
Miöasala i Austurbæjarbíó
kl. 16-21.30, sími 11384