Helgarpósturinn - 04.03.1983, Blaðsíða 6

Föstudagur 4. mars 1983 JpiSsturinn
Mál málanna undanfama daga - að frátaldri pólitíkinni - hefur verið skipun Péturs Einarssonar
í embætti flugmálastjóra. Skipunin hefur einkum vakið deilur vegna þess að flugráð, lögboðinn
umsagnaraðili ráðherra, mælti einróma með örðum umsækjanda en þeim er ráðherra svo skipaði.
Undirskriftasafnanir með þessum tveimur umsækjendum fóru fram og var hart barist á báða
bóga. Hinn nýi flugmálastjóri, Pétur Einarsson, er í Yfirheyrslu Helgarpóstsins í dag.
Nafn: pétur Einarsson Starf: flugmélastj6ri Fæddur:4# növember 1947
Heimili: Asvallagata 52, Rvik Heimilishagir: kvæntur Arndisi Björnsdéttur,
5 börn Bíll: enginn Í bili Áhugamál: flug og flugmál
„Framsóknarlykt er ekki ólykt”
— Það hefur verið fullyrt að skipun þín
eigi sér pólitískar rætur enda eruð þið sam-
gönguráðherra flokksbræður. Telur þú að
iðnmenntun þín og lögfræðipróf hafi ráðið
úrslitum um skipun þína í stöðu fulltrúa
flugmálastjóra á sínum tíma?
„Nei, ég held að það sem réð úrslitum þá
hafi verið sérstakur áhugi minn á flugmál-
um og umfram allt mjög ákveðinn og snarp-
ur stuðningur Alberts Guðmundssonar!’
— Þú hefur sagt frá því í blaðaviðtali að
þú hafir sótt um starf varaflugmálastjóra á
sínum tíma þegar Leifur Magnússon, þáver-
andi varaflugmálastjóri, fékk tveggja ára
leyfi til að vinna hjá Flugleiðum. í dag telur
þú að þér hafi i rauninni borið starfið þar
sem þú hafir verið varaflugmálastjóri. Var
Leifur það ekki líka og átti því á sama hátt
kröfu til starfans?
„Það er svolítill misskilningur í þessu. Ég
var skipaður fulltrúi flugmálastjóra til
tveggja ára 1. ágúst 1978. Þá hafði ég sótt
um stöðu varaflugmálastjóra. Ég lét svo af
störfum 1. ágúst 1980 en þá hafði verið aug-
lýst hér staða framkvæmdastjóra og ég var
einn af fimm umsækjendum um það starf.
Flugráð fékk þær umsóknir til umsagnar en
neitaði í tvigang að gefa umsögn sína þrátt
fyrir ítrekaða ósk samgönguráðuneytisins
þar um. Að því loknu skipaði samgönguráð-
herra mig framkvæmdastjóra flugvalla-
deildar og varaflugmálastjóra frá 1. septem-
ber 1980. Ég hef svo gegnt því starfi fram til
28 febrúar í ár!’
— Neitaði ekki flugráð að gefa umsögn
sína vegna þess að í auglýsingum um starfið
var starfssviðið ekki tilgreint?
„Ráðið neitaði fyrst og fremst vegna þess
að hér væri ákveðin endurskipulagning í
gangi innanhúss. í niðurstöðu flugráðs segir
eitthvað á þá leið, að ráðið telji að bíða eigi
eftir niðurstöðum úr þessari endurskipu-
lagningu og auglýsa þá stöðuna á nýjan leik.
Enda var ljóst í hverju starfið var fólgið,
fjórir innanhúsmenn sóttu um það og að
minnsta kosti þremur þeirra var morgun-
Ijóst um hvað var að ræða.”
— Ef þú værir samgönguráðherra og fengir
tvær umsóknir um stöðu flugmálastjóra,
aðra frá manni með þekkingu og reynslu
Leifs Magnússonar og hina frá manni með
þína þekkingu og reynslu, telurðu þá að þú
myndir fara að einsog flokksbróðir þinn
Steingrímur Hermannsson?
„Ef þessi ímyndaði maður þinn með mína
þekkingu og reynslu væri varaflugmála-
stjóri, þá myndi ég gera það.”
— Jafnvel þótt allir viðstaddir aðalmenn og
varamenn í flugráði mæltu með hinum?
„Ég gef ekkert sérstaklega fyrir þessa nið-
urstöðu flugráðs. Ég tel alveg morgunljóst
að flugráðsmenn urðu að mæla með for-
manni sínum. Annað var ekki hægt. Sann-
leikurinn er sá, að Leifur Magnússon er yfir-
maður minn hér. Hann var að sækja um
starf undirmanns síns. Ég skil ekki að hann
hafi misst af nokkru þótt hann hafi ekki
fengið það starf. Ástæðan fyrir samhljóða
niðurstöðu flugráðs er ekki ein heldur marg-
ar og af margvíslegum toga. Ég er ekki tilbú-
inn til að ræða þær neitt sérstaklega enda
heyra þær í dag sögunni til!’
— Okkur skilst að samskipti þín við flug-
ráð hafi á stundum verið stirð, samanber að
oft er á dagskrá funda ráðsins liðurinn
„Bréf til ráðuneytis” - bréf, sem þú hefur
sent samgönguráðuneytinu án þess að yfir-
menn þínir í flugráði fái afrit af þeim.
„Þetta er misskilningur. Samband mitt
við flugráð var stirt til að byrja með. Þá var
mikil spenna innan flugráðs..!’
— Hvers vegna?
„Ja, það var vegna þess að Agnar heitinn
mætti ekki á fundi ráðsins. Það gerði ég fyr-
ir hans hönd. Á fundum ráðsins var ég því
flugmálastjóri gagnvart ráðsmönnum en
þegar ég kom út um dyrnar varð ég aftur
varaflugmálastjóri. Ég þurfti því að þjóna
tveimur herrum og jafnvel þremur. En þessi
liður, bréf til ráðuneytis, er ekki tilkominn
mín vegna. Hann kemur til af allt öðrum or-
sökum. Ég held að mér sé óhætt að segja að
tiltekin framkvæmd, endurnýjun á radar-
kerfi hér í Reykjavík, fór að nokkru leyti
beint á milli ráðuneytis og flugmálastjórnar
en ekki til umfjöllunar hjá flugráði fyrr en
á síðustu stigum. Ég tel þennan lið algjör-
lega óþarfan i fundarboði”
Mig langar að spyrja um annað bréf, sem
þú skrifaðir snemma árs 1980 og sendir þá-
verandj flugmálastjóra og samgönguráð-
herra. í þessu bréfi’var farið hörðum orðum
um flugráðsmenn og þeir flokkaðir niður í
nothæfa menn og ónothæfa. Mér er sagt að
þú hafir síðan beðist afsökunar á þessum
ummælum á fundi ráðsins. Áttu til að skrifa
hvassyrt bréf?
„Já, já, ég á það til. Ég geri þetta eins og
þið Helgarpóstsmenn, þið skrifið stundum
tómt bull og vitleysu og virðist ekki finna
fyrir því. Á þessum tíma skrifaði ég þetta
bréf sem minnisblað til flugmálastjóra. Af-
rit af því fór til samgönguráðherra, ef ég
man rétt. Sannleikurinn er sá, að ég held að
ég hafi haft rétt fyrir mér, vegna þess að
þetta sneri þannig við mér. Hinsvegar gat ég
ekki, stöðu minnar vegna, látið svona hluti
fara frá mér opinberlega. Það varð mín
niðurstaða. Það verður bara að hafa það —
drenglyndis- og heiðarleikahugmyndir eiga
ekki upp á pallborðið í þjóðfélagi nútímans.
En ég held að það sé betra að biðjast afsök-
unar á því, sem maður telur rangt, í stað þess
að bíta það fast í sig að maður hafi endilega
alltaf rétt fyrir sér. Ég baðst afsökunar á
þessum ummælum, flugráð tók þeirri af-
sökunarbeiðni minni mjög vel og eftir það
hefur samstarf mitt og flugráðs verið gott
allt til dagsins í dag!’
— Flugmál og flugvallarmál víða um
land eru í ólestri enda við kannski skammt
á veg komin á því sviði hér, eins og þú bendir
á í einhverju blaðanna i morgun. Hver eru
brýnustu verkefnin á þessum vettvangi á
næstu mánuðum og misserum?
„Það er mjög erfitt að segja einfaldlega
vegna þess að fjárveitingar til okkar eru
bundnar og mjög lágar. Vegamál fá til dæm-
is ellefu sinnum meira til framkvæmda en
flugmál. Við höfum það lítið fjármagn, að
við þurfum að drita þessu á marga staði.
Dæmi er umtöluð flugstöð á Húsavík, sem
þið voruð að skrifa einhverja skelfilega
endaleysu um í síðasta Helgarpósti — og ég
veit ekki hvaðan þið hafið haft — en þar er-
um við eiginlega að byggja einn vegg í einu.
Fjárveitingar til okkar eru svo naumar að
við þurfum að skera niður bygginguna svo
hún passi inn í fjárveitingarammann. Verk-
efnin eru alls staðar en númer eitt hlýtur að
vera uppbygging flugbrautanna sjálfra. Þær
eru fyrir neðan allar hellur!’
— Talandi um Helgarpóstinn og þá
„skelfilegu endaleysu” sem sögð var í síð-
asta blaði. Til upprifjunar fyrir lesendur
sagði þar í baksiðuklausu frá niðurstöðu i
dómsmáli vegna uppsagnar tveggja arki-
tekta, Finns Björgvinssonar og Hilmars
Þórs Sigurðssonar, sem höfðu verið fengnir
til að hanna flugstöð á Húsavík. Þeim hafði
síðan verið sagt fljótlega að pakka saman og
þeir ekki getað samið við þig um greiðslu
fyrir unnið verk. Niðurstaðan hafði orðið
sú, að kostnaður ríkisins vegna þessa máls
hafi fjórfaldast. Ef þetta er ekki rétt, hvern-
ig er þá hin rétta útgáfa?
„Þetta var þannig, að þeir Hilmar og
Finnur teiknuðu flugstöðina á Höfn í
Hornafirði. Það er álitamál hvernig sú
teikning nýtist. Sjálfur tel ég að húsið sé of
mjótt, það hefði þurft að vera meira á
breiddina. Þegar áformað var að byggja á
Húsavík hafði ég tekið við stjórn flugvalla-
deildarinnar og ég vildi gjarnan nota teikn-
ingar af öðrum flugstöðvum. Þá höfðu ver-
ið sérteiknaðar byggingar á ísafirði, Vest-
mannaeyjum, Egilsstöðum, Akureyri og
Hornafirði. Það er dýrt að sérteikna og í
rauninni er alls staðar sama þörfin, húsin
geta öll verið eins. Það fyrsta sem mér datt
í hug var að nota Hornafjarðarteikninguna
og því bað ég um að rennt yrði af stað í það
mál. Það voru haldnir einn eða tveir undir-
búningsfundir með arkitektunum. En
skömmu síðar var ákveðið að nota teikningu
Gísla Halldórssonar af flugstöðinni í Vest-
mannaeyjum. Þetta þótti arkitektunum
mesta ósvinna og því kröfðust þeir þess að
fá borgað fyrir sína teikningu eins og hún
hefði verið notuð á Húsavík. Því neitaði ég
þvi ég taldi þetta vonarpeninga. Ég bauð
hins vegar að borga þeim það kaup sem þeir
sannarlega ættu vegna fundarsetu. Málinu
tapaði flugmálastjórn á mjög viðkvæmum
lögfræðilegum punkti, eða því atriði samn-
ingalaganna hvenær samningur er kominn
á. Dómarinn taldi að arkitektarnir hefðu
mátt ætla, að Hrafn Jóhannsson, sem þá var
tæknifræðingur hér, hafi haft umboð til að
semja um þetta. Hrafn heldur því fram núna
að hann hafi gengið frá samningum. Ég held
því hins vegar fram, að arkitektar eigi að vita
og skilja að enginn getur gert meiriháttar
samning fyrir stofnun aðrir en yfirmenn. í
því liggur málið. Ég tel að dómurinn sé rang-
ur — en honum verður ekki áfrýjað!’
Það er einnig verið að smíða flugstöðvar-
byggingar fyrir Stykkishólm, Patreksfjörð
og Þingeyri. Þessar byggingar voru ekki
boðnar út heldur smíðaðar af ættingjum
þínum. Hvers vegna?
„Það var almennt útboð vegna þessara
bygginga en það kom aðeins eitt tilboð í
smíði hússins í Stykkishólmi og það var fá-
ránlega hátt”.
— Það hefur þá ekki verið boðið út aft-
ur?
„Nei, ég taldi ekki þörf á því. Við skoðuð-
um málið upp á nýtt og sáum að við gátum
byggt þessi hús á trésmíðaverkstæðinu hjá
okkur á einfaldari máta”.
— Af ættingjum þínum?
„Ja, sjáðu til, það er þannig að á tré-
smíðaverkstæðinu hjá okkur starfa fjórir
menn. Hér eru jafnan rennandi verkefni,
tækjageymsla fyrir slökkviliðið, hús fyrir
flugöryggisþjónustuna um allt Iand, al-
mennt viðhald í íurninum og svo framvegis.
Það varð að ráði þegar við fórum út í að
smíða þessi þrjú hús, að við fengjum einn
aukamann í viðbót. Það er faðir minn og
hann vinnur þarna undir stjórn yfirverk-
stjórans. Bróðir minn hefur verið þarna í
vinnu með skólanum fram á vor. Báðir eru
trésmiðir, faðir minn meistari og bróðir
minn sveinn. Hvorugur þeirra er fastráð-
inn”.
— Það þykir kannski ekki alltaf góður
siður af mönnum í þinni stöðu eða svipaðri
að ráða ættingja sina í vinnu. En það er líka
svolítil framsóknarlykt af því, að hér hjá
flugmálastjórn er skrifstofustjóri, ágætur
framsóknarmaður,sem tekinnvar framyfir
menn hér í húsinu sem höfðu alit að aldar-
fjórðungs reynslu.
„Ég er afskaplega viðkvæmur fyrir því að
ráða ættingja mína til starfa. Það er stað-
reynd að það vil ég helst ekki gera. Það stóð
hins vegar dálítið sérstaklega á þarna á verk-
stæðinu, bæði hvöttu starfsmenn þar mig
mjög til að gera þetta og svo er þetta verkefni
þannig, að mér var mjög umhugað um að
það gengi fljótt og vel fyrir sig. Samband
okkar feðga er þannig, að það er mjög gott
að hafa hann í þessu — en að öðru leyti tek
ég undir það, að maður á að forðast það í
lengstu lög að ráða ættingja sína til sín í
vinnu.
Hvað varðar skrifstofustjórann hér eða
fjármálastjórann, þá sóttu tveir menn um
það starf. Annar var Jóhann H. Jónsson,.
fyrrverandi framkvæmdastjóri Tímans og
bæjarfulltrúi í Kópavogi, og hinn var Magn-
ús Þorleifsson, aðalbókari hér. Það sem var
um að ræða fyrst og fremst þar var að Jó-
hann er yngri maður, sem er vanur að fást
við erfið fjármál og hér þurfti að taka tölu-
vert á málum. Það hefur hann gert. Ég finn
enga framsóknarlykt af því — enda tel ég
framsóknarlykt ekki vera ólykt”.
myndir: Jim Smart
eftir: Ómar Valdimarsson