Helgarpósturinn - 06.08.1987, Blaðsíða 10

HP
Ritstjórar:
Halldór Halldórsson
Helgi Már Arthursson
Ritstjórnarfulltrúar:
Egill Helgason
Sigmundur Ernir Rúnarsson.
Blaöamenn:
Anna Kristine Magnúsdóttir,
Áslaug Ásgeirsdóttir,
Friörik Þór Guðmundsson,
Garöar Sverrisson,
Gunnar Smári Egilsson,
Jónína Leósdóttir,
Kristján Kristjánsson,
Salvör Nordal.
Ljósmyndir:
Jim Smart.
Útlit:
Jón Óskar Hafsteinsson
Prófarkir:
Sigríöur H. Gunnarsdóttir.
Framkvæmdastjóri:
Hákon Hákonarson.
Skrifstofustjóri:
Garöar Jensson.
Augiýsingastjóri:
Hinrik Gunnar Hilmarsson.
Auglýsingar:
Bergþóra Sigurbjörnsdóttir,
Sigurrós Kristinsdóttir.
Dreifing:
Garðar Jensson
Guörún Geirsdóttir
Afgreiösla:
Bryndís Hilmarsdóttir.
Sendingar:
Ástríöur Helga Jónsdóttir.
Ritstjórn og auglýsingar
eru í Ármúla 36, Reykjavík,
sími 681511.
Afgreiðsla og skrifstofa
eru í Ármúla 36, sími 68 15 11.
Útgefandi: Goögá hf.
Setning og umbrot:
Leturval sf.
Prentun: Blaöaprent hf.______
LEIÐARI
í húsnæðjsmálum
Gagnbylting
Alþýðusamband íslands, Vinnuveit-
endasamband íslands, Verslunarráð ís-
lands, forstjóri Húsnæðisstofnunar ríkis-
ins, Alexander Stefánsson og nokkrir þing-
menn Sjálfstæðisflokksins hafa haldið því
fram í fullri alvöru, að allt sé í stakasta lagi
í húsnæðismálum. Virðuleg morgunblöð
— trú upplýsingaskyldu sinni við almenn-
ing — hafa lagt til pláss undir efni til að
undirstrika þessa skoðun — söguskoðun
væri nær að kalla það.
Helgarpósturinn var og er á öðru máli.
Við héldum því fram pg gerum það enn, að
húsnæðislánakerfið sé hrunið.
Þetta er staðfest í fréttatilkynningu,
sem félagsmálaráðherra, Jóhanna Sigurö-
ardóttir, sendi út í gær. Varlegir útreikning-
ar ráðherra staðfesta að umsóknir eru nú
tæplega níu þúsund, en gert var ráð fyrir
að þær yrðu rúmlega þrjú þúsund. Sömu
varlegu útreikningar segja okkur að fjár-
þörf kerfisins á fyrstu tíu mánuðunum sé
á tólfta þúsund milljónir króna.
Hvernig má þetta vera, spyrja menn,
hélt ekki Sigurður E. Guðmundsson, for-
stjóri Húsnæðisstofnunar, því fram að
skrif Helgarpóstsins væru glórulaust rugl?
Sakaði þáverandi félagsmálaráðherra,
Alexander Stefánsson, ekki fjölmiðla um
að eyðileggja þetta nýja kerfi? Og sagði
ekki AsmundurStefánsson, forseti ASÍ, að
nýja húsnæðiskerfið fæli í sér stórkostleg-
ar félagslegar umbætur og væri bylting
fyrir þá sem eru að kaupa sína fyrstu íbúð?
Það er ráð að spyrja þessa herramenn
aftur.
En hver eru áhrifin af þessu nýja lána-
kerfi? í ágúst 1986 nam fullt lán 84% af út-
borgun í 100 fm íbúð í Reykjavík. Sjö mán-
uðum síðar var þetta hlutfall 66%. Á þess-
um tíma hækkaði verð íbúða 24% umfram
almennar verðhækkanir, þrátt fyrir fullyrð-
ingar um annað. Kaupendur þurftu í ágúst
að leggja fram 313 þúsund krónur til að
kaupa 100 fm íbúð. Sjö mánuðum síðarvar
sú upphæð 897 þúsund krónur. Þetta er
ekki „bylting" í húsnæðismálum. Þetta er
gagnbylting.
Þess er getið í fréttatilkynningu félags-
málaráðherra, að umsækjandi, sem átti
fyrir fimm íbúðir, hafi sótt um lán til að
kaupa sjöttu íbúðina — og fengið lánslof-
orð. Á sama stað er sagt, að óbreyttur hlut-
ur lífeyrissjóða og óbreytt framlag ríkis-
sjóðs til félagslegra íbúðabygginga muni
hafa það í för með sér að engar fram-
kvæmdir verði í félagslegum íbúðabygg-
ingum á næsta ári.
Þetta tvennt er nöturlegasti dómur sem
kveðinn hefur verið upp yfir verkalýðs-
hreyfingunni á íslandi.
Ábyrgðarmenn á innstæðulausum hús-
næðisvíxli eru of margir til hægt sé að
nefna þá með nafni, en allar helstu valda-
stofnanir þjóðfélagsins lögðu blessun sína
yfir þetta nýja lánakerfi. Það er í senn undr-
unarefni og alvarlegur hlutur. Fljótt á litið
virðast menn hafa kosið að sniðganga þá
sérþekkingu sem fyrir lá um húsnæðis-
markaðinn. Annaðhvort í fáti eða skiln-
ingsleysi á því sem þeir voru að gera.
Sigurður E. Guðmundsson, forstjóri
Húsnæðisstofnunar ríkisins, „harmaði" á
sínum tíma umfjöllun Helgarpóstsins um
húsnæðismál ocj sakaði blaðið um „innan-
tóm æsiskrif". I öðrum fjölmiðlum hefur
hann varið húsnæðislánakerfið með kjafti
og klóm. Það er eðlilegt að spurt sé hvort
forstjórinn viti ekkert um það sem gerist í
viðkomandi stofnun, eða hvort hann hefur
vísvitandi reynt að búa til nýjan raunveru-
leika úr þeim sem hann hafði fyrir augun-
um. Af tilkynningu ráðherra má lesa að
húsnæðismál verða hitamál þriðja kjör-
tímabilið í röð. Þær aðgerðir sem félags-
málaráðherra grípurtil á næstu vikum ráða
úrslitum um pólitíska framtíð hennar.
BRÉF TIL RITSTJÓRNAR
Bréf til ritstjóra
Rvík. 30. júlí 1987
Ágæti starfsbróðir.
Eitt af því sem manni lærist fljótt
í blaða- og fréttamennsku er að láta
sér fátt um finnast, þótt að manni sé
sveigt. En allt á sér takmörk og sem
fréttastjóri Sjónvarpsins undanfarn-
ar vikur get ég ekki orða bundist
vegna skrifa Garðars Sverrissonar í
dálkinum „Sjónvarp" í Helgarpóst-
inum 30. júlí. Þar ber Garðar á borð
fyrir lesendur blaðsins svo rakalaus-
an þvætting um fréttastofu Sjón-
varpsins að ekki verður við unað.
Garðar þykist þarna vera að fjalla
um fréttaflutning Sjónvarpsins af
ágreiningi íslenskra og bandarískra
stjórnvalda vegna hvalveiða hér við
land. Ummæli hans eru með þeim
endemum að sú spurning hlýtur að
kvikna í hugskoti manns, hvort allt
sé í lagi með skilningarvit höfundar
klausunnar.
Enginn sem fylgst hefur með frétt-
um Sjórivarpsins af þessu máli getur
með sanni haldið því fram að frétta-
stofan sé „hálfgerð málpípa þeirra
íslendinga sem harðar vilja ganga
fram" né að hún „líti á það sem hlut-
verk sitt að bakka upp sjónarmið ís-
lenskra ráðamanna". Ekki eru síður
fráleit og furðuleg þau ummæli
Garðars að fréttastofa Sjónvarpsins
gefi áhorfendum þá mynd af Banda-
ríkjamönnum að þeir séu „illa upp-
lýstur og móðursjúkur lýður" eða
„samsafn af ríkum sérvitringum"
svo að vitnað sé í orð höfundar.
Fréttastofan hefur þvert á móti
kostað kapps um að flytja áhorfend-
um sem gleggstar fréttir af þessum
málum, þar sem fram kæmu sjónar-
mið sem flestra sem hlut eiga að
þessu máli eða hafa látið þar til sín
taka. Að sjálfsöjgðu hefur verið talað
við Halldór Asgrímsson sjávarút-
vegsráðherra, þótt vera megi að
Garðari Sverrissyni finnist það
ámælisvert, en að auki má nefna
Dean Wilkinson, fulltrúa Green-
peace, Árna Einarsson, einn þeirra
líffræðinga sem andmælt hafa þeim
veiðum sem nú eru stundaðar, Karl
Lilliendahl, annan líffræðing úr
sama hópi, og Helga Kristbjarnar-
son, lækni og lífeðlisfræðing, full-
trúa Hvalavinafélags íslands. Fieiri
nöfn mætti nefna, en þessi dæmi úr
umfjöllun Sjónvarpsins undanfarna
daga skulu látin nægja, enda sýna
þau mæta vei hversu ankannaleg
ummæli Garðars Sverrissonar eru.
Ljóst er því að þvættingur Garðars
hittir sjálfan hann fyrir. Hann er
„illa upplýstur" og hefur „orðið
fyrir miklum ranghugmyndum" svo
10 HELGARPÓSTURINN
að enn sé vitnað til orða hans sjálfs.
Ég þykist vita að ritstjórar Helgar-
póstsins hafi ekki lesið klausu hans
yfir, áður en hún birtist á prenti.
Kannski ættu þeir að líta yfir skrif
hans framvegis, svo að þau verði
Helgarpóstinum ekki til frekari
vansa. Hann á betra skilið.
Með bestu kveðjum,
Helgi H. Jónsson
varafréttastjóri Sjónvarpsins.
Athugasemd
blaðamanns
Af einstakri yfirvegun hefur Helgi
H. Jónsson „fréttastjóri sjónvarps
undanfarnar vikur" gert athuga-
semd við skrif mín um fréttir í hval-
veiðiskyni undanfarna mánuði.
Fréttastjórinn þykist vita að ritstjór-
ar HP hafi ekki lesið dálk minn áður
en hann birtist. Ég verð aö hryggja
hann með því að tveir samstarfs-
menn mínir, þar af annar ritstjórinn,
lásu þennan dálk áður en hann birt-
ist og vildu báðir kveðið hafa, enda
orð í tíma töluð.
Fréttastjóri sjónvarpsins veltir
upp þeirri spurningu „hvort allt sé í
lagi með skilningarvit höfundar". Ef
hann í fullri alvöru heldur að gagn-
rýni mín sé sprottin af einstaklings-
bundinni fötlun vaknar sú spurning
hvers vegna verið er að senda út at-
hugasemd. Sjá ekki allir fullfrískir
áhorfendur að fréttastofa sjónvarps
heldur sig fast við kjarna málsins?
Nei, auðvitað ekki. Auðvitað sér
hver fullfrískur áhorfandi að sjón-
varpið hefur farið út um víðan völl
og þvælt hvalveiðideiluna með alls-
kyns aukaatriðum.
Áður en hvalveiðideilan er á enda
verða fréttastjórar sjónvarps að
gera sér grein fyrir því um hvað hún
snýst. Hún snýst hvorki um sjálf-
stæði íslendinga né heldur um það
hvort réttara sé að veiða hvali eða
friða. Hún snýst um það, og það eitt,
hvort við íslendingar erum að fara í
kringum okkar eigin samþykkt um
tímabundna stöðvun hvalveiða,
samþykkt sem við skrifuðum undir
af fúsum og frjálsum vilja. Deilan
snýst um það hvort vísindaleg nauð-
syn krefjist þess að við rekum heila
hvalstöö í miðju hvalbeiðibanni,
okkar eigin banni. Endalaus viðtöl
um hvalaverndun og sjálfstæði ís-
lendinga koma þessum kjarna máls-
ins nákvæmlega ekkert við. Þau eru
einungis til þess fallin að slá ryki í
augu fólks.
I stað þess að amast við gagnrýni
minni ættu fréttastjórar sjónvarps
að snúa sér betur að kjarna málsins
og upplýsa áhorfendur, m.a. um þá
fyrirlitningu sem við höfum bakað
okkur í samfélagi þjóðanna.
Gardar Sverrisson
Athugasemd
í Helgarpóstinum sem kom út 30.
júlí sl. er klausa um Erfðafjársjóð.
Þar kemur fram að aldrei sé birt
hvert fé úr sjóði þessum renni og
sagt að félagsmálaráðherra hafi
sjóðinn til ráðstöfunar.
Af þessu tilefni vill ráðuneytið
taka fram eftirfarandi og óskar að
því sé komið á framfæri í næsta tbl.
Helgarpóstsins:
Reikningar Erfðafjársjóðs eru ár-
lega birtir með reikningum Trygg-
ingastofnunar ríkisins og eru að-
gengilegir öllum sem vilja kynna
sér þá. Félagsmálaráðherra úthlutar
engum fjármunum úr Erfðafjár-
sjóði. Samkv. lögum um málefni
fatlaðra nr. 41/1983 renna tekjur
Erfðafjársjóðs í Framkvæmdasjóð
fatlaðra. Raunar hefur það orðið
þannig í framkvæmdinni að aðeins
hluti teknanna hefur runnið í þann
sjóð, en hinn hlutinn beint í ríkis-
sjóð.
F.h.r.
Húnbogi Þorsteinsson
LAUSNIR Á
SKÁKÞRAUTUM
65 Nielsen
1. De7! Nú er svartur í leikþröng.
Kóngurinn getur ekki hreyft sig og
biskupinn má sig heldur ekki mik-
ið hræra vegna Dxg7.
1 - Bg6 2 De3 #
1 — g6 2 Dh4#
1 — g5 2 Df8#
66 Blumenthal
Lykilleikurinn er ótrúlegur:
1. Rh8! Kc4 2 Rf7 Kb5 3 Rd6#
Kd43 Db4#
Mátin eru óvænt og kórrétt, ridd-
arinn verður að fara þennan krók,
því að 1 Re5 mundi patta kónginn.
Ph4 er nauðsynlegt, það kemur í
veg fyrir aðra lausn: 1 Rh4 2 Rf5
.og 3 Rd6.
llEiinhverju sinni var sagt að á ís-
landi væru tvær tegundir bygginga
sem ekkert væri til sparað hvað
teikningar og smíðar varðaði;
kirkjur og bensínstöðvar. Þessi
mannvirki eiga sennilega ekkert
annað sameiginlegt og víst er til
dæmis að mikill er munur þar á
byggingarhraða: Á meðan bensín-
stöðvar spretta upp úr jörðinni eins
og gorkúlur silast kirkjurnar eins og
sniglar úr moldu. Þessar líkingar úr
fræðum jurta og dýra þekkja Akur-
eyringar, en nú á örfáum mánuðum
hafa þrjár glæsilegar bensínstöðvar
risið úr jörðu á meðan ný sóknar-
kirkja úti í Glerárþorpi hefur bætt
við sig þetta einum glugga og vegg
á síðustu árum og þarf mörg önnur
til áður en verki lýkur. Tvær þessara
nýju bensínstöðva eru frá Esso í
rekstri Kennedy-bræðranna svo-
kölluðu,_ Skúla, Birgis og Vil-
helms Ágústssona, og hefur önn-
ur þeirra þegar verið opnuð við
Höfðahlíð m.a. með fullkominni
þvottastöð. Utar í sama hverfi, við
Hörgárbraut, var ný Shellstöð opn-
uð nokkru áður og vann þar með
nokkuð æðislegt byggingarstríð um
það hvort olíufélaganna yrði fyrra
til að opna nýja stöð á Akureyri.
Þriðja bensínstöðin sem enn er í
byggingu er á nýjum gatnamótum
Drottningarbrautar og Leiruvegar,
en hún mun að sögn kunnugra slá
hinum við hvað glæsileika viðvíkur.
Uppi á þaki einnar byggingarinnar á
þessum sérstaka stað úti á mótum
Pollsins (botn Eyjafjarðar) og ósa
Eyjafjarðarár verður sérinnréttaður
veitingastaður með hvolfþaki úr
gleri, sá fyrsti sinnar tegundar á
bensínstöð hérlendis og vafalítið þó
víðar væri leitað. Svo undrast menn
hátt bensínverð á íslandi. . .
l haust verður Hallgrímur Dal-
berg sjötugur og hættir sem ráðu-
neytisstjóri félagsmálaráðuneytis.
Þar er sem kunnugt er sest að völd-
um konan og jafnréttissinninn Jó-
hanna Sigurðardóttir. Má heita
öruggt að Jóhanna sjái til þess að
fyrsti kvenkyns ráðuneytisstjórinn
sjái dagsins ljós. Reikna má með því
að sá kvenmaður verði af kratískum
toga. Ef engin slík hæf finnst í sjálfu
ráðuneytinu verður að leita út íyrir
það. Og eftir smávægilegar þreifing-
ar komu fljótlega upp nokkrir val-
kostir þar sem líklegastar þóttu
Guðríður Þorsteinsdóttir, lög-
fræðingur og fyrrum formaður Jafn-
réttisráðs, og Kristín Guðmunds-
dóttir, fyrrum framkvæmdastjóri
Alþýðuflokksins og núverandi for-
maður Bandalags kvenna...
l^rframlög til Þjóðarbókhlöð-
unnar á þessu ári munu nema eitt-
hvað nálægt 40 milljónum. Sam-
kvæmt ákvörðun byggingarnefndar
hússins rennur þessi peningur til
lóðarframkvæmda og ber þar hæst
mikla grjóthlaðningu umhverfis
hlöðuna og síki milli hennar og
hússins sjálfs. Síki þetta hefur reynd-
ar þegar fengið viðurnefnið Þágu-
fallssíki til vitnis um helsta vanda
íslenskunnar á okkar dögum. Að
gamni slepptu finnst mörgum
áhugamanninum um íslenskatungu
og menningu sem téðum tugmillj-
ónum hefði betur verið ráðstafað
innanhúss en utan svo starfsemi
bókhlöðunnar gæti hafist fyrr en
ella og væri það íslenskum fræðum
frekar til framdráttar en fagur garð-
ur. . .
wit eirsem gistuíSkaftafellium
verslunarmannahelgina urðu fyrir
heldur óviðkunnanlegri reynslu. Af
ótta við almennt fy llerí í þjóðgarðin-
um læstu þjóðgarðsverðirnir þá
sem gistu á tjaldstæðinu inni á laug-
ardagsnóttina. í hliðinu að tjald-
stæðinu er vanalega keðja á næt-
urnar til að hefta óþarfa bílaumferð.
Það mun hins vegar ekki hafa gerst
áður að á hana hafi verið settur
hengilás. Ástæðan fyrir því að það
var gert á laugardagskvöldið var sú
að dansibal! var haldið í sveitinni.
Þeir sem ekki höfðu ekið út af tjald-
stæðinu fyrir klukkan ellefu komust
því ekki út af því fyrr en klukkan sjö
á sunnudagsmorgun. Þjóðgarður-
inn í Skaftafelli er því vel verndaður
og stofufangelsi jafnvel beitt til að
halda í horfinu. . .