Helgarpósturinn - 29.10.1987, Blaðsíða 5

merkjalífsskalanum. Fólk er með
fatamerki utan á sér
Menn bera fatamerkin utan á sér
og verða að eiga réttu tegundirnar
af víni, bílum og kryddi og hafa
borðað á öllum réttu veitingahúsun-
um.
Ég hef hins vegar fyrst og frerrist
áhuga á því sem maður gerir sjálfur,
er hollt og hefur menningarsögu-
legt gildi. Eg fer til annarra landa til
að kynnast því hvað fólk borðar
heima hjá sér, sækist ekki eftir stöð-
um með alþjóðlegu yfirbragði held-
ur heimamat, sem gefur spegil-
mynd af því, sem er veitt og ræktað
í viðkomandi héraði. Og ég held að
þetta gæti gerst hér. Við getum að
vísu ekki státað af löngum innlend-
um hefðum, þegar við — fyrir út-
lend áhrif — tökum að hagnýta okk-
ur til matargerðar ýmsar fisk- og
skeldýrategundir, sem nóg er af
víða kringum landið. En við eigum
að beina athyglinni að því, sem við
eigum heima fyrir og í næsta ná-
grenni og afla okkur fræðslu og upp-
lýsinga um, hvernig breyta má
mörgu þessu í eftirsótt lostæti. Þessi
hreyfing fær nú öflugan framgang t.
d. í Þýskalandi, og í Danmörku hef-
ur athygli manna upp á síðkastið
mjög beinst að mismun í matargerð
hinna ýmsu héraða. Þarna held ég
okkar framtíð liggi og þá er matar-
framtíðin spennandi.
Sigrún Davíðsdóttir er orðin vel kunn af skrifum sínum um hollan og góðan
mat og gefur út bók um þetta efni í haust. Hún tekur heimamat fram yfir al-
heimsyfirbragð.
sjálfu sér merkilegt fyrirbæri, þegar
farið er að hugsa út í það. Aðrar
þjóðir hafa sinn karakterlausa
trauðmai, eú VÍð hÖÍSJMl b'jið til
skyndimat úr þjóðlegri hefð.
í LAUSU LOFTI
Utan þessarar hefðar erum við í
lausu lofti hvað matarmenningu
áhrærir. Á ofanverðri síðustu öld og
öndverðri þessari taka dönsk áhrif
að ryðja sér til rúms. Efnaheimilin í
landinu drógu í öllu dám af danskri
miðstéttarmenningu og fyrstu mat-
reiðslubækurnar eru sniðnar eftir
dönskum hefðum. Ennþá eimir
verulega eftir af þessari dönsku
matarmenningu. Jólamaturinn er
dæmigerður í þessu sambandi. Kjöt-
meti er orðið breytilegra en áður
var, en „sultutauið", grænu baunirn-
ar, rauðkálið og brúnuðu kartöflurn-
ar leyna ekki uppruna sínum og
grjónagrauturinn kemur svo eins og
punktur yfir i-ið. Hangikjötið er að
vísu rammíslenskt, en venjulega
framreitt í dönskum ramma með
svokölluðum „uppstúf".
Dönsku áhrifin eru núna á hröðu
undanhaldi. í hollustuumræðunni
er matur af þessu tagi yfirleitt ekki
hátt skrifaður. Þó finnst mér þessi
mikla umræða um hollustu ekki
hafa skilað sér neitt óskaplega vel
hér á landi. Sykurneyslan hér er
alveg rosaleg og við þömbum þau
reiðinnar býsn af gosdrykkjum. Mér
er kunnugt um að veitingahús sem
taka mið af hollustu hafa átt erfitt
uppdráttar og ekki náð að þrífast.
BARNA- OG UNGLINGA-
MATUR
Að undanförnu hefur verið mikil
og víðtæk umræða um mat hér á
landi og er það í sjálfu sér ánægju-
efni. Við erum það sem við borðum.
Og það er hollt að hugleiða, hvað
maður setur ofan í sig og aðra. Sér-
■T| staklega er þýðingarmikið að hugsa
vel fyrir mat fyrir börn og unglinga.
Það er mikið um að börn borði ein
— og það er erfitt að fjarstýra því
hvað þau borða. Það má því ekki
vera undir neinum tilviljunum kom-
ið hvað er í ísskápnum, eða hita-
skápnum og það verður að vera nóg
til þess að börnin freistist ekki til að
seðja hungrið með vafasömu
skyndibitabrasi. Og svo er það
mjólkurþambið. Til skamms tíma
áttum við raunar ekki um aðra
drykki að velja en mjólk og blávatn,
þar sem ávaxtasafar hverskonar
voru okkur framandi. Og það er
öruggt, að sú mikla umræða, sem
varð fyrir nokkrum árum um óholl-
ustu mjólkur hefur ekki álmennt
náð inn á heimillP. þ.ér á landi. Ég sé
fólk draga að sér þessi reiðinnaí
býsn af mjólk fyrir hverja helgi,
7—10 potta kannski. Að drekka
mjólk með mat er óþekkt annars
staðar. Mjólkin er svo matarmikil að
hún tekur frá matnum sé hennar
neytt með. Það er illa til fundið að
venja krakka á að drekka mjólk
með mat. Þau verða að drekka
mikla mjólk — en er þetta ekki ein-
um of mikið af því góða?
„SMART"
TÓMSTUNDAIÐJA —
HOLLUR HEIMAMATUR
En öll þessi mikla umræða um
mat hefur verið harla ófrjó. Það er
orðið ,,smart“ að hafa mat sem tóm-
stundaiðju, þetta er hluti af vöru-
Höfum á boðstólum borðbúnað fyrir
hótel og veitingasali. COMENDA upp-
þvottavélar af ýmsum stærðum. Einnig
ALUMINOX rafmagns- og gaseldunar-
tæki.
Síðast en ekki síst MELITTA kaffivélar
sem kaiiaðar haís verið „Rolls Rovce"
kaffivélanna, en þær eru nú í notkun á
mörgum stöðum, þ.á.m. ESJUBERGI.
BUÐIN
KÁRSN ESBRAUT 106 SSLen
sími 91-641418
indretning aps
HELGARPÓSTURINN B-5