Helgarpósturinn - 29.10.1987, Qupperneq 6

INNRA EFTIRUT
MIÐAR AÐ ÞVÍ AÐ
FYRIRBYGGJA SLYSIN
Einkaframtakid haslar sér völl meö eftirlits-
þjónustu í matvœlaiönaöinum.
MATVÆLATÆKNI, rannsókna-
stofa, er til húsa í Steinaseli 8, ofar-
lega t Breidholtinu. Par rœdur ríkj-
um ungur maöur, Hákon Jóhannes-
son, maluœlafrœöingur aö mennt
frá Háskóla íslands. Þetta er einka-
fyrirtœki sem býöur þjónustu sína
fyrirtækjum í matuœlaiönaöinum.
Hingaö til hafa matuœlafrœöingar
aöallega starfaö hjá öörum, eöa
starfaö sjálfstœtt sem tœknilegir
ráögjafar, án starfsliös eöa annars
búnaöar en skrifstofu. Okkur fýsti
þuí aö kanna huers konar starfsemi
fœri þarna fram og brugöum okkur
á uettuang og náöum tali afHákoni.
Nú er alls konar opinbert eftirlit
með allri atvinnustarfsemi í land-
inu: Hollustuvernd og heilbrigðis-
eftirlit, Vinnueftirlitið, Rafmagnseft-
irlitið, Brunavarnaeftirlitið og allt
sem nöfnum tjáir að nefna. Hvar
kemur þitt fyrirtæki inn í þennan
feril?
öpinbera eftiriiiio heimsækir að
vísu fyrirtæki meira og minna reglu-
lega og kannar hvort eitthvað sé að.
Við önnumst innra eftirlit, sem á að
sjá um að ekkert verði að. Við reyn-
um að fyrirbyggja, þeir koma oftast
eftir að slysin hafa átt sér stað. Við
önnumst t.d. gerlafræðilega rann-
sókn matvæla með tækjum efnum
og aðferðum, sem fullnægja öllum
ströngustu alþjóðlegu stöðlum, sem
til slíkra rannsókna eru gerðar. Við
mælum einnig sýrustig, en það er
ákvarðandi um ýmsa þætti, svo sem
geymsluþol. Þá framkvæmum við t.
d. sykurmælingar. Fræðslumyndir
um hreinlæti og hreinsitækni voru
unnar af okkur á árunum '85 og '86
og þúsundir starfsmanna í matvæla-
iðnaðinum hafa séð þessar myndir.
Við aðstoðum einnig viðskipta-
vini okkar við merkingar á vöru,
með upplýsingum um næringar-
gildi, fituinnihald, rotvarnarefni og
aukaefni, leiðbeiningum til neyt-
andans um meðferð vörunnar o. fL
Við- leiðbeiniim einnig starfsfólki
fyrirtækjanna um hreinlæti, vinnu-
aðferðir og æskilegt hitastig á
Mjólkuriðnaðurinn er mjög vel búinn að tækjako
viðbótin við tækjakost Osta- og smjörsölunnar, og
nákvæmni en fyrr.
MJÓLKURIÐF
HELDUR VELI
HARÐRI SAM
Islendingar halda heimsmetim
rauðvínsdrykkja ostaát?
Mjólkurneysla landsmanna er í
sókn og viðmælandi okkar, Óskar
Gunnarsson hjá Osta og smjörsöl-
unni er bjartsýnn á framtíðina.
Núna seljast í landinu sem svarar
101 milljón lítra af mjólk í formi alls-
lags mjólkurmatar en innvegin
mjólk frá bændum er 102 milljónir
lítra svo umframframleiðsla í bess-
Mákon Jóhannesson, matvælafræðingur. Engin stofnun telur sig bera ábyrgð
á flutningum matvæla milli landshluta. Þar verða verstu slysin í meðferð þeirra
og þangað má rekja ýmsar skemmdir, sem á þeim verða á vegferð þeirra frá
framleiðanda til neytanda.
hverju stigi vinnslunnar. Við erum
með 30 fyrirtæki í viðskiptum í dag
og þeim fer fjölgandi. Þetta eru fyr-
irtæki í matvælaiðnaðinum, mat-
vöruverslanir, veitingastaðir og
mötuneyti. Allar niðurstöður eru að
sjálfsögðu trúnaðarmál og fara ekki
milli annarra en okkar og viðskipta-
vinarins.
FLUTNINGARNIR
AKKILESARHÆLL
Hvar telur þú vera sneggsta blett-
inn á fyrirkomulagi þessara mála
hér á landi?
Það er tvímælalaust í flutningum
matvæla. Með þeim er hreinlega
ekkert eftirlit og enginn aðili^ sem
telur sig bera ábyrgð á þessu. Eg hef
hvað eftir annað í mínu starfi orðið
þess var að slys á borð við matar-
eitranir má í fjölmörgum tilfellum
rekja til meðhöndlunar hráefnisins í
flutningum. Það er kannski verið að
flytja þetta í ókældum bíl að sumar-
lagi innan um alls konar annan
óskyldan varning, jafnvel á skítug-
um gólfunum. Við hverju er að bú-
ast með svona háttalagi?
FÁFRÆÐI FJÖLMIÐLA
Annað, sem ég er ósáttur við er
fjölmiðlaumræðan um þessi mál.
Matareitranir eru tíðar og miklu al-
gengari en fólk heldur. Orsakavald-
ar þeirra er ekki alltaf kunnir, enda
lifum við ekki í gerilsneyddum
heimi, heldur verðum að lifa með
ýmsum örverum sem eru svo al-
gengar, að þeim verður aldrei út-
rýmt. Við getum aðeins reynt að
halda starfsemi þeirra í skefjum inn-
an rýmilegra marka. En þegar fjöl-
miðlarnir komast í svona mál er
undir hælinn lagt hver verður
hengdur og oft bakari fyrir smið.
Mér fannst t. d. ósanngjarnt hvernig
vegið var að kjúklinga- og svína-
bændum í sumar og öll þessi sal-
monelluumræða fara fram af tak-
markaðri þekkingu og lítilli sann-
girni. Þetta eru viðkvæm mál og lítt
til þess fallin að leysa í fjölmiðlum.
«a geira éf nveríandi. Undanfarin
ár hefur líka heldur saxast á þau
smjör og ostafjöll sem söfnuðust
upp á mestu umframframleiðsluár-
unum. Smjörið hafa menn ekki lagt
í að flytja út vegna þess hvað heims-
markaðsverð er lágt, — það færi á
30 til 40 krónur kílóið en ostur hefur
verið fluttur út í nokkrum mæli. Það
er reiknað með að útflutningurinn
nemi 1000 til 1200 tonnum á þessu
ári en eigi eftir að minnka og þurrk-
ast jafnvel alveg út á næstu árum.
Landinn hefur líka setið að osta-
veislu undanfarin ár, — ostaneyslan
nam ekki nema 3.9 kg. á hvert
mannsbarn á ári 1970 en hefur síð-
an aukist og tekið kipp á allra sein-
ustu árum þannig að hún nam í
fyrra 11 kg. á hvert mannsbarn.
Aukningin er því nærri 300%. Hvað
kemur til, — tískusveifla eða varan-
leg breyting á neysluvenjum?
TÍSKUSVEIFLUR
í OSTAKAUPUM
Tískusveiflur hafa sitt að segja og
ráða nokkru um sölu á einstökum
tegundum, segir Óskar Gunnarsson.
Þar má meðal annars benda á sölu-
aukningu í ábætisostum, Camem-
bert og Dala Brie á síðustu árum.
Aukinn ferðamannastraumur hefur
hér sitt að segja og ekki síður ferða-
lög íslendinga, þar sem þeir kynn-
ast nýjum neysluvenjum meðal
framandi þjóða. Veitingahúsin hafa
líka gert mikið af því að kynna og
örva sölu osta. Svo skyldi þó aldrei
vera að ostaneyslan standi í sam-
Eftirlit Osta- og smjörsölunnar með framleiðslu
allra framleiðenda er mjög nákvæmt, reglubuni
umfangsmikið. Daglega er tekið sýni af hverjum e
strokk i landinu.
B-6 HELGARPÓSTURINN