Morgunblaðið - 14.02.1961, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 14. febr. 1961
*■

Utg.: H.f. Arvakur, Reykjavik.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsmgar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgieiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
TAUGAVEIKLUN TÍMANS
vers vegna ágerist dag^
frá degi taugaveiklun
Tímans? Hvers vegna ákalla
Framsóknarmenn nú komm-
únista og heita þeim stuðn-
ingi sínum í einu og öllu?
Þessum spurningum velta
menn fyrir sér.
Þegar viðreisnarlöggjöfin
var sett fyrir rúmu ári,
sögðu stjórnarandstæðingar
að hún mundi falla um sjálfa
sig. Þegar fram á vorið kom,
sögðu þeir síðan að viðreisn-
in væri hrunin. Um mið-
sumarleytið var aftur sagt,
að hún væri að hrynja og á
haustmánuðum að hún
mundi hrynja. Líklega hafa
stjórnarandstæðingar trúað
þessum fullyrðingum sínum,
en síðan séð, að ekkert af
hrakspánum mundi rætast.
Viðreisnin mundi í öllum
atriðum standast og sízt
verða þungbærari en stjórn-
arliðar sjálfir boðuðu í upp-
hafi.
Skiljanlegt er, að sú stað-
reynd veki með kommúnist-
um hugarangur, því að
traustur efnahagur styrkir að
sjálfsögðu hið lýðræðislega
þjóðskipulag. Hitt skyldi
maður hafa ætlað, að þeir
menn, sem telja sig lýðræðis
sinna, létu sér þetta allvel
líka, jafnvel þótt þeir væru í
stjórnarandstöðu. Sú hefur
þó ekki orðið raunin með
Framsóknarmenn, heldur
ur berjast þeir jafnvel hat-
rammlegar en kommúnistar
fyrir því að eyðileggja þann
árangur sem náðst hefur.
Skýringin á þessu fram-
ferði Framsóknarflokksins
getur hinsvegar varla verið
nema ein, þ. e. a. s. að flokk-
urinn telji sér það beinlínis
lífsnauðsyn að vera í ríkis-
stjórn. Nú vita það allir
menn, að hlutverk flokka í
lýðræðisþjóðfélagi er ekki
síður það að veita heilbrigða
stjórnarandstöðu en hitt að
vera við stjórnvölinn. Sá
lýðræðisflokkur, sem ekki
þolir að vera í andstöðu á
í rauninni ekki tilverurétt.
Með hinum örvæntingarfulla
bægslagangi eru Framsókn-
armenn því í raun réttri að
undirstrika að flokkur þeirra
sé ekki heilbrigður stjórn-
málaflokkur, heldur ein-
hvers konar samsafn sérrétt-
inda- og bitlingamanna, sem
verði að vera við kjötkatl-
gætu náð verulegum kjara-
bótum eftir þeim leiðum,
sem viðurkenndar eru í ná-
grannalöndunum, þ. e. a. s.
með samstarfsnefndum laun-
þega og vinnuveitenda,
ákvæðisvinnufyrirkomulagi,
hverskyns vinnuhagræðingu
og heilbrigðu samstarfi laun-
þega og vinnuveitenda. —
Gegn þessari stefnu hafa
kommúnistar barizt hatramm
lega og lýst því yfir, beint
og óbeint, að þeir kærðu sig
alls ekki um raunhæfar
kjarabætur, heldur væri
markmið þeirra að koma af
stað pólitísku allsherjarverk-
falli.
Með tilliti til hinnar full-
komnu samstöðu Framsókn-
armanna og kommúnista,
höfum við oftar en einu
sinni spurt Tímann að því,
hvort Framsóknarmenn vildu
gefa sömu yfirlýsingar og
kommúnistar um það, að
þeir vildu ekki fara þessar
leiðir, heldur krefjast verk-
falla án kjarabóta. Tíminn
hefur skorazt undan því að
svara þessari fyrirspurn og
leyfum við okkur því enn að
bera hana fram.
Vissulega er það mikið
alvörumál, að stjórnendur
launþegasamtakanna skuli
beinlínis vinna á móti því að
launþegar fái raunhæfar
kjarabætur. En það er ekki
mál launþega einna að bæta
vinnuafköst og hvers kyns
starfstilhögun. Það skiptir
auðvitað þjóðina alla miklu
máli, að atvinnutæki séu
sem bezt nýtt og auðæfi fari
ekki í súginn. Ef launþega-
samtökin halda áfram að
þverskallast við að fara þess-
ar leiðir til kjarabóta, verður
að krefjast þess að Vinnu-
veitendasambandið beiti sér
fyrir því, að kjörin verði
bætt á þennan hátt. Mundi
það þó sjálfsagt þykja saga
til næsta bæjar, þegar at-
vinnurekendur verða að
vinna að kjarabótunum,
vegna -þess að forystumenn
launþegasamtaka hafa aðeins
áhuga á pólitískum verkföll-
um til að koma af stað nýrri
verðbólgu, sem skerða mundi
kjör alls almennings.
GLÆPUR
í KONGÓ
ana.
KJARABÆTUR ÁN
VERKFALLA
li/forgunblaðið hefur marg-
bent á, að launþegar
/\tti manna um að Patrice
” Lumumba hefði verið
myrtur í Katanga hefur nú
reynzt á rökum reistur. —
Fregnir hafa nú borizt af
því, að Lumuba hafi verið
tekinn af lífi ásamt tveimur
IITAN UR HEIMI
RÚSSA
öússar hafa enn unnið stór-
afrek á sviði geimvís-
inda með skoti eldflaugar-
innar áleiðis til Venusar. —
Enn hafa Rússar því skotið
Bandaríkjamönnum ref fyrir
rass, og virðast standa þeim
framar í smíði hinna öflug-
ustu eldflauga, þó að skoðun
sérfræðinga sé sú, að bilið
fari minnkandi.
Vestrænir vís.indamenn
senda starfsbræðrum sínum
í Rússlandi heillaóskir vegna
þessa afreks. Er nú aðeins
vonandi, að heimsbyggðin
verði svo gæfusöm að þessi
miklu afrek verði hagnýtt í
friðsamlegum tilgangi, en
vissulega hljóta menn þó
ætíð að óttast, að illa geti
farið, þar sem einræðisklík-
ur ráða ríkjum og hafa úr-
slitaáhrif á framvindu mála.
Nýjasti leikurinn, sem hefur
gripið frönsku æskuna, er svo-
kallað „karting". Er bílum á
borð við þennan, sem Brigitte
Bardot er í, ekið með 70—80 km.
hraða efir 50—100 m hring braut
um í íþróttasölum. Er búið að
reisa 80 sali fyrir þetta víðsvegar
um landið og 150 framleiðendur
framleiða farartækin. Brigitte
Bardot er þó aðeins að leika
áhugakonu um þessa íþrótt, enda
er henni illa við hraða og vill
helzt ekki aka sjálf. Fyráta slys-
ið af völdum þessa leiks varð
daginn eftir að Brigitte var
þarna að leika. Bíll ungrar stúiku
fór af einhverjum ástæðum út af
brautinni, rann yfir varnarvecg
áfram á stóra gluggarúðu og út
um hana. Þetta var á annarri b -íð
og steinsteypt stétt fyrir ncuoii.
Stúlkan beið bana.
Engu betri en nazistar,
segir Toynbee
SUMIR beztu vina minna
eru Gyðingar, sagði sagn-
fræðingurinn Arnold Toyn
bee í ræðu, sem hann hélt
í McGill-háskóla í Mont-
real í Kanada. En hann
sagði fleira og kom enn
einu sinni af stað deilum
við vini vina sinna.
Toynbee endurtók tvær
fullyrðingar, sem fyrst
komu fram í bók hans,
A Study of History:
um Gyðirtga
1. Meðferð Gyðinga á Ar-
öbum í styrjöldinni
1948 er siðferðilega
sambærileg við með-
ferð nazista á Gyðing-
um.
2. Krafa Gyðinga um
sögulegan eignarrétt á
meðráðherrum. í lengstu lög
hafa menn viljað hlífast við
að þurfa að trúa þessum
fregnum, enda er oft erfitt
að gera sér grein fyrir því,
hvað satt er hermt sunnan
úr Kongó.
Morð Lumumba og félaga
hans er mjög alvarlegur at-
burður og eru líkur til, að
hann dragi dilk á eftir sér,
jafnvel blóðuga borgarastyrj-
öld, sem erfitt eða ógerlegt
kynni að vera að stöðva á
næstunni. Virðist þar litlu
máli skipta, þó að þær full-
yrðingar Katangastjórnar
reyndust réttar, að þeir hafi
verið drepnir á flótta.
Þessar fregnir eru vissu-
lega uggvænlegar og morð
Lumumba mun hvarvetna
verða fordæmt, hvað sem líð
ur skoðunum manna á því,
hvort hann hafi verið lík-
legur til að ráða málefnum
Kongó farsællega til lykta.
NÝTT AFREK
Arnold Toynbee
ísrael er vafasöm, svip-
uð þvx ef Indíánar
gefðu kröfu til að þeim
yrði afhent Kanada
aftur.
Sendiherra ísraels í Kan-
ada, Jacob Herzog, brást æf-
ur við þessum ummælum og
skoraði á Toynbee að mæta
sér í kappræðu um málið.
Mættust þeir svo í fundar-
sal í McGill-háskóla og var
salurinn yfirfullur af stúd-
entum, fréttamönnum og
s j ónvarpsmönnum.
Ekki sambærilegt
Herzog sagði þar að rétt-
urinn til Palestínu væri aðal-
hugsjón Gyðingatrúarinnar
og hefði verið staðfestur
þrisvar á alþjóðavettvangi,
1917, 1923 og 1947. En aðal-
lega deildi Herzog á Toyn-
bee fyrir að bera Gyðinga
saman við nazista. Nazistarn-
ir hafi myrt 6.000.000 Gyð-
inga. Væri sá glæpur ekki
sambærilegur við það þótt
Gyðingar hafi orðið að upp-
ræta byggðarlög Araba. —
„Hvernig er unnt að minn-
ast á þetta tvennt í sömu
setningu?" spurði Herzog.
800.000 flóttamenn
Toynbee svaraði því til að
samanburður hans hefði ver-
ið siðferðilegur, ekki töluleg-
ur. „Það er ekki unnt að
vera meir en 100% syndug-
ur“, sagði Toynbee. „Ég þarf
til dæmis ekki að drepa
nema einn mann til að vera
morðingi". Hann kvaðst undr
andi yfir þessum áköfu við-
brögðum gangvart ummælum
sínum. Hann sagðist aðeins
hafa orðað það sem sam-
vizka hvers Gyðings veit. —
„Ég trúi því ekki að nokkur
maður Gyðingatrúar geti flú-
ið samvizku sína, eða óski
þess.... Ég eftirlæt ykkur
samvizkurnar og þessa arab-
ísku flóttamenn, sem nú eru
800.000. Gyðingar hafa orðið
að líða morð, rán, brottrekst-
ur af heimilum sínum í 2.500
ár. Því meiri reynslu sem
menn hafa í þessum hlutum,
þeim mun meiri siðferðilega
skyldu hafa þeir til að forð-
ast freistinguna til að beita
þeim“.
★
Um kappræður þessar
sagði guðfræðingurinn Rein-
hold Niebuhr: ^
„Eins og ég skrifaði fyrir
þrem eða fjórum árum,
kemst ég ekki hjá því að
álíta að þrátt fyrir heiðar-
legar tilraunir til að vera
óhlutdrægur, sé Toynbee
mjög andvígur Gyðingum".
Herzog og Toynbee