Morgunblaðið - 03.06.1964, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐÍÐ
Miðvikudagur 3. júní 1964

)
Vegna fáheyrðs verðs á veiði hér munu menn
vafalaust leita þangað í æ ríltari mæli
Þ A Ð hefði einhvern tíma þótt
saga til næsta bæjar að íslenzkir
stangaveiðimenn tækju sig til
hópum, og héldu til Grænlands
til þess að veiða. En á laugardag-
inn mun þetta gerast, því þá mun
fyrsta veiðiferðin til Grænlands
sem almenningi gefst kostur á að
taka þátt í, verða farin til Nars-
sarssuaq, eða Eiríksfjarðar, á veg
um Ferðaskrifstofunnar Sunnu
Verður þetta tveggja daga ferð
og er kostnaður liðlega 5,000 krón
ur. Hugmyndin er alls ekki frá-
leit, og full ástæða er til að ætla
að íslenzkir veiðimenn muni í æ
ríkari mæli leita til Grænlands,
eftir því sem kostnaður við lax-
veiðar hérlendis verður geð-
veikislegri með hverju árinu sem
líður. Minna má t.d. á, að tveggja
daga dvöl í öðru iandi, raunar
annarri heimsálfu, kostar að
þessu sinni vart meira en 2Í4 dag
ur í sæmilega góðri laxveiðiá
hérlendis, með núverandi verð-
lagi og reiknast þá veiðihúskostn
aður og annað ekki með. Veiði-
von í Grænlandi mun og taka
fram því sem bezt gerist hér.
Guðni Þórðarson, forstjóri
Sunnu, hefur tjáð mér að hann
hafi komizt að samkomulagi við
Grænlandsverzlunina dönsku um
veiðiréttindi fyrir hóp þennan,
en alls munu 40—50 manns taka
þátt í ferðinni, sumir til að veiða,
aðrir til að skoða náttúrufegurð
í Grænlandi, flestir þó trúlega til
hvort tveggja.
Sama bleikjan og hér
íslenzkir stangaveiðimenn vita
eðlilega enn harla lítið um fisk-
gengd við Grænland, þar eð
mjög fáir hafa komið þar til
veiða. Skal hér getið nokkurra
atriða til fróðleiks, og sem að
gagni kunna að koma þeim veiði-
mönnum, sem til Grænlands ætla
nú um helgina, svo og þeim, sem
síðar munu á eftir fylgja. Rétt er
að taka fram, að lítið er um lax
í Grænlandi, þótt margir haldi
annað. Stafar það af því, að Dan-
ir kalla bleikjuna Grænlandslax,
en það er hinsvegar sama bleikj-
an og veiðist hér á íslandi, nefn-
ist á ensku Arctic Char og á
latínu Salvelinus Alpinus. Lax,
Salmo Salar, er talinn veiðast að-
eins í tveimur ám ú Grænlandi, í
Kugsuak í Tasermiutfirði og í
Kapisigdltit í Godthaabsfirði.
Þótt þarna sé um að ræða sömu
bleikjuna og hérlendis, þá er rétt
að geta þess, að bleikjan aðhæf-
ist staðháttum og getur því verið
nokkur munur á henni, eftir því
hvar hún veiðist. Veiðimenn
munu kannast við að bleikja, sem
veiðist á Suður- og Vesturlandi
er lítið eitt frábrugðin því, sem
gerist t.d. á Norðurlandi. Bleikj-
an við S-Vestur-Grænland mun
líkjast þeirri bleikju, sem veið-
ist t.d. í Fnjóská og Hafralónsá í
Þistilfirði. f grænlenzkum ám er
þó yfirleitt miklu meira magn af
henni, og segja þeir, sem séð hafa
bleikju þar í göngu, að hyljir séu
stundum til að sjá eins og í þeim
væri snurpuð síldartorfa. Mun
þetta gífurlega bleikjumagn
einkum sjást á norðausturströnd
Grænlands síðla sumars, en að
sjálfsögðu er einnig geysilegt
magn af henni í S-Vestur-Græn-
landi.
Bleikjan hagar sér svo á S-
Vestur-Grænlandi, að er ísa tek-
ur að leysa af vötnum í maí-
byrjun, gengur hún úr vötnum
og niður í sjó. Er hún þá yfir-
leitt horuð. Þessi niðurganga
bleikjunnar er í nánu samhengi
við annað náttúrufyrirbrigði. í
maí eru allir firðir á S-V-Græn-
landi fullir af loðnu, sem bleikj-
an nærist á og fitnar mjög ört.
Hún gengur síðan aftur í árnar í
júlí og ágúst.
Millibilsástand
Það verður því eins konar milli
bilsástand, sem íslenzki hópurinn
mun rekast á í Eiríksfirði nú um
helgina. En góða veiði ætti hann
engu að síður að geta fengið.
Loðnan gengur svo nærri landi,
að auðvelt er að veiða bleikjuna
úr fjörunni. Hún fer aldrei langt
frá landi, snuddar gjarnan við
árósana, og gengur jafnvel
spottakorn upp í árnar á flóði.
Hafa menn fengið þarna skín-
andi veiði í sjó og við ósa. Auk
þess ætti bleikjan að vera farin
að fitna sæmilega, en þegar
lengra kemur fram á sumar, vill
hún gjarnan verða svo feit, að
hún versni til átu. Um veiðitæki
er það að segja, að spónn er
sennilega áhrifamesta veiðitækið
nú, og þá gjarnan silfurlitaðir
spænir, e.t.v. með örlitlu rauðu í.
Ég átti í fyrradag stutt samtal
við Jóhannes Snorrason, flug-
stjóra, en hann þekkir Grænland
hvað bezt íslendinga. Hann sagði,
að hann hefði fyrst kynnzt veið-
inni við Grænland sumarið 1948.
„Þá vorum við staddir í Narssars-
suaq, er þangað kom Ameríkani
á Katalínuræfli“, sagði Jóhannes.
„Við sáum hann ganga niður að
sjó með stangarprik í hendi, og
glottum við tönn. En það fór af
okkur hæðnisglottið, þegar hann
kom aftur skömmu síðar með
byrði af vænni bleikju".
Jóhannes sagði, að rétt væri að
leiðrétta þann misskilning, sem
virtist gæta hjá mönnum, að árn-
ar í Grænlandi væru silfurtærar
og lygnar. Þær væru yfirleitt
straumharðar, og kolmórauðar,
en fullar af fiski. Væru oft við
þær lygn lón, og lægi bleikjan þá
oft á mótum jökulvatnsins
og þess tæra. „Þá höfum við veitt
hana af bryggjunum þarna við
flugvöllinn, í vík skammt frá hon
um, og víðar við ströndina.
Bleikjan fer aldrei langt frá
landi. Þarna er mjög aðdjúpt og
hún lónar við fjöruna og árós-
ana“.
Suður — ekki norður
„Þá er rétt að minna fólk á, að
það er ekki að fara norður til
Grænlands, þegar farið er til
Narssarssuaq, heldur suður. Suð-
uroddi Grænlands er langt sunn-
an íslands, og Narssarssuaq er á
svipaðri breiddargráðu og * Staf-
angur í Noregi. Þarna er kaldari
sjór en hér, og leysingar nú í al-
Frainh. á bls. 25
Jóhannes Snorrason með væna
Myndin var tekin í fyrrasumar
★ RUSL Á VEGINUM
Eftirfarandi bréf hefur bor-
izt frá Jónasi Magnússyni, Star-
dal:
Það er mikið talað um nú,
og brýnt fyrir fóliki hér í borg,
að hreinsa til utanhúss, lóðir
og garða, hver hjá sér. Og er
það vel. Einnig skal því fylgt
svo eftir, að verði ekki hreins-
að fyrir ákveðinn tima, verður
það gert á kostnað eigendanna,
sem telja verður enn betra, en
því verður fylgt eftir með al-
vöru, og fólkið veit og sér að
það er gert á þess kostnað.
En það er fleira en umgengn
in um garða og lóðir hér í borg,
sem þyrfti að líta meira eftir af
bongaryfirvöldum. Á ég hér við
allskonar varning og úrgangs-
drasl sem fellur af vörubílum
á akvegina, sem valdið getur
hvorttveggja umferðatruflun
og slysa'hættu.
Ég hygg ag þeir munu fáir
vera, sem aka hér upp úr bæn-
um og um nágrenni hans, sem
ekki verða varir við allskonar
varning, sem liggur á vegun-
um, spýtnabrak, tóma umbúðar
kassa, torfþökur, margsikonar
plöntubúta og heila sements-
poka sem sundrast á veginum
og ekki gott þegar vegir eru
blautir að fá slíkar slettur á
bílana. Fyrir utan það hvað
ljótt er að sjá svona brak og
drasl, sem liggur á vegum og
vegköntum og auglýsir skort
okkar á allri umferðarmenn-
ingu. En það felur í sér slysa-
hættu á umferðarmiklum veg-
um. Ökumenn vilja ógjarnan
aka á borðbúta og annað spýtna
dót, sem á veginum liggur og
standa naglar út úr, og verða
þess vegna að sveigja snögg-
lega til annarrar hvorrar hand-
ar, sem getur á þann hátt valdið
siysi í mikilli umferð.
★ VÆGAST SAGT, ÓSÓMI
Það ætti að skylda alla bif-
reiðastjóra sem flytja allskon-
ar lausavarning og úrtgangs-
drasl á opnum vörubílum að
hafa í fyrsta lagi lokaðan gafl-
hlera og einnig þegar fluttur
er léttur varningur, að breitt
sé segl eða net yfir, svo ekkert
geti fallið af bílunum.
Mér segja menn sem ferðast
á vegum erlendis, að hver mað
ur sem missir varning af farar
tæki sínu eða einhverju fleygt
bleikju í Eiríksfirði. Þessi stærð mun algeng þar, og þaðan af meiri.
við tært lón við ána, sem rennur við flugvöllinn í Narssarssuaq.
í það fer talsverð vinna og þar
af leiðandi kostnaður.
★ ÞEGAR KONUNGUR
KEMUR
Ég vil aðeins bregða hér upp
smámynd af möngum. Áður en
N oregskonungur kom hér í
heimsókn til landsins hreins-
uðu vegamenn Mosfellssveitar-
veginn og Þingvallarveginn
austur yfir Heiði, 4 menn í 3
daga auk vörubíls. Draslið var
7 bílhlöss sem flutt var austur
á Heiði og grafið niður.
Það er vel og þakkarvert
að þegar von er á einhverjum
meiriháttar erlendum gestum
sem heimsækja landið og þjóð
ina, þá kemur fram sjálfsvirð-
ing okkar og sómatilfinning
m.a. í því að láta þrífa til og
hreinsa meðfram vegum og á
þeim slóðum sem slíkir gestir
koma og fara um. En það er
ekki nóg, þó hlaupið sé upp til
handa og fóta að sópa bæinn
og breiða yfir fletin, þó gestur
sjáist koma, heldur verður að
vekja almennt smekkvísi og
þrifnað allra sem um vegina
fara, svo ekfci þurfi að hrökkva
við þó von sé á gesti. Tel ég að
vegalögreglan eigi að hafa
strangt eftirlit á öllu því sem
hér hefir verið bent á. Á sama
hátt og ólögletgum akstri, öku-
níðingum og víndrukknum
mönnum undir stýri.
Jónas Magnússon,
Stardal.
á veginn, þó ekki sé nema eld-
spýtnastokkar, er hann sam-
stundis sektaður ef til hans
næst. Hér hjá okkur skortir
mikið á slíka umferðarmenn-
ingu þó undantekningar séu á
þessu sem öðru.
En svo er til annar þáttur
í þessari umgengisómenningu
sem ég þekiki U1 hér í nágrenni,
sem ekki kemur ósjaldan fyrir
Það er að fólk fer beinlínis
með allskonar drasl og úrgang
og losar út af vegköntunum í
vegskurðina. Svona óþverri hef
ur verið fluttur langt austur
með Þinigvallavegi í hálfum og
heilum bílhlössum, og sturtað í
vegsikurðina .Þetta er vægast
sagt mikill ósómi, og skortur
á sjálfsvirðingu. Og óvirðing
sýnd öllum þeim sem um veg-
ina fara og sjálfri náttúrunni.
Ég efast um að fólk trúi þvi,
að vegagerðarmenn verða iðu-
lega meira og minna á hverju
ári og oftar að hreinsa með-
fram vegunum. Svona drasl
sem ýmist á þennan hátt er
flutt og fleygt, eða týnist af
bílum, og skortir þó oft á að
þetta sé gert sem þyrfti, því
$
Sjálfvirka þvottavélin
LAVAMAT „nova 64“
komin á markaðinn. Fullkomn
ari en nokkru sinni. Óbreytt
verð.
AEG-umboðið
Bræðurnir ORMSSON
Vesturgötu 3