Morgunblaðið - 10.03.1973, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. MARZ 1973
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavfk.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthias Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjóri og afgreiðsla Aðalstraeti 6, srmi 10-100.
Auelýsingar Aðalstræti 6, sími 22-4-80.
Áskriftargjald 300,00 kr. á mánuði innanlands.
I lausasólu 18,00 kr. eintakið.
T ritstjórnargreinum aðal-
stjómarblaðanna í gær er
að finna samræmdar árásir á
Björn Jónsson, forseta Al-
þýðusambands íslands, og
forustumann Samtaka frjáls-
lyndra og vinstri manna.
Tíminn nefnir forustugrein
sína: Björn í geitarhúsi, og
segir þar:
„Alþýðublaðið skýrir frá
því, að Björn Jónsson, forseti
Alþýðusambands íslands, hafi
nýlega gengið á fund Alþýðu-
flokksins og beðið hann um
liðveizlu gegn vondri ríkis-
stjórn, sem gangi á hlut laun-
þega. Sé þetta rétt, hefur
Bjöm sannarlega villzt í geit-
arhús til að leita ullar, því
enginn stjómmálamaður hef-
ur oftar staðið að því að
skerða kaupmátt launa en
Gylfi Þ. Gíslason.“
Og í ritstjórnargrein Þjóð-
viljans segir:
„Samkvæmt frásögn Al-
þýðublaðsins og Morgun-
blaðsins hefur Björn nýlega
setið fund í flokki dr. Gylfa
og skorað þar á þetta útibú
íhaldsins að gerast varnarlið
verkalýðsins gegn ríkis-
stjórninni. Skýri blöðin rétt
frá, hefur Björn á sama
fundi lýst sig ábyrgan fyrir
því ásamt liði Jóhanns Haf-
stein og dr. Gylfa að hleypa
verðbólgunni lausri 1. marz
— og reyndar fylgir með að
eitt árásarefni Bjöms á ríkis-
stjórnina hafi verið það, að
gengið hafi átt að fella mun
meira en gert var.
Þessi ganga Bjöms Jóns-
sonar á vit dr. Gylfa og lags-
bræðra hans, sætir vissulega
nokkrum tíðindum. Vilji
menn komast eins langt og
kostur er til að verja eða
bæta kjör íslenzks verkafólks,
þá ber að knýja á um róttæk-
ar þjóðfélagsbreytingar með
samtakamætti verkalýðs-
hreyfingarinnar. Til slíkra
verka er ekki liðs að vænta,
þar sem dr. Gylfi er, það veit
forseti Alþýðusambandsins
jafnvel og aðrir landsmenn.
Vissulega ber íslenzkri
verkalýðshreyfingu að veita
sérhverri ríkisstjórn aðhald
og vera jafnan á verði. En
margar hættur eru við veg-
inn á langri göngu verkalýðs-
hreyfingarinnar, og er sú
hættan þó mest fyrir þá, sem
trúnaðarstörfum gegna, að
hlaupa vitandi eða óafvitandi
í fang stéttaróvinarins.
Það gildir enn sem fyrr, að
lendi menn í þoku og Morg-
unblaðið bjóði þá velkomna,
þegar komið er út úr þokunni
— þá Lafa rnenn villzt af leið.
Þess vegna er auðvelt að
þekkja úlfinn á eyrunum.“
Ekki leynir sér, að hér er
um að ræða samræmda að-
för þessara blaða að Birni
Jónssyni, vegna þess að hann
hefur, ásamt þeim Eðvarð
Sigurðssyni, Karvel Pálma-
syni og Bjarna Guðnasyni,
gagnrýnt fyrirhugaðar að-
gerðir ríkisstjórnarinnar í
kaupgjaldsmálum og bent á,
að „stjórn hinna vinnandi
stétta" hafi hvorki meira né
minná en 8 sinnum reynt að
ógilda gerða kjarasamninga
með valdboði.
Þessar árásir á Björn Jóns-
son, einn öflugasta stjórn-
málamann í fylkingu hinna
svonefndu stjórnarflokka,
sýnir, að átökin innan flokk-
anna færast nú stöðugt í auk-
ana, og engum getur lengur
dulizt, að ríkisstjórnin er
gjörsamlega úrræðalaus og
þar skortir alla samstöðu.
Vera má, að Birni Jónssyni
finnist litlu máii skipta, þótt
Tíminn segi hann kominn á
bás í geitarhúsi, en hins veg-
ar er ólíklegt, að hann taki
með þökkinni þeirri lýsingu
Þjóðviljans, að hann sé úlfur-
inn, ■ auðþekktur á eyrunurri.
Björn Jónsson hefur náin
kynni af kommúnistum og
starfsaðferðum þeirra. Hann
mun áreiðanlega ekki líkja
þeim við nein húsdýr, hvorki
geitur né aðra gripi, heldur
einmitt það villidýr, sem
Þjóðviljinn glepst á að nefna,
er hann reynir að ná sér niðri
á forseta Alþýðusambands-
ins.
Ljóst er nú, að fjör mun
færast í leikinn og „villi-
dýrin“ í íslenzkum stjómmál-
um kljást „með kjafti og
klóm“ eins og Björn Jóns-
son hefur komizt að orði.
SAMRÆMDAR ÁRÁSIR
Á BJÖRN JÓNSSON
Ingólfur Jónsson:
Lífskjörin og staða at-
vinnuvega f ara saman
NÝLEGA er lokiS umræðum
á Alþingi um vantrauststil-
lögu sjálfstæðismanna á ríkis
stjórnina. Sjálfstæðismenn
bentu rækilega á, hvers vegna
tillagan væri flutt, og að
brýna nauðsyn bæri ti! þess að
fá þingkosningar og aðra rík-
isstjórn. Virtist forsætisráð-
herra Ólafur Jóhannesson
vera ánægður með stjórnar-
farið og áleit að ríkisstjórnin
myndi sitja út kjörtímabilið.
Taldi hann þó vel koma til
greina að breikka þann grund
völl, sem stjórnin stendur á.
Mun forsætisráðherra hafa
haft i huga Alþýðuflokkinn,
sem vitað er að hefur átt þess
kost að fá aðgang að stjórnar-
herbúðunum undanfarið. Al-
þýðuflokksmenn virðast ekki
hafa áhuga fyrir því að ganga
um borð í stjórnarskútuna. 1
umræðunum um vantraustið
kom fram, að Alþýðuflokkur-
inn telur stjórnarfarið vera
hættulegt og striða gegn hags
munum þjóðarinnar.
Bjarni Guðnason hefur lýst
afstöðu sinni til rikisstjórnar
innar og tók ekki þátt í at-
kvæðagreiðslu við vantraust-
ið. Þar með losnaðí fyrsti
steinn'nn úr þeim grunni,
sem ríkisstjórnin stendur á.
Að þessu sinni skal ekkert
fuilyrt um, hve iengi ríkis-
stjórnin situr, en öruggt má
telja, að þjóðin óskar eftir því
að hún fari frá völdum sem
ailra fyrst.
Forsætisráðherra sagði í
umræðunum á Alþingi, að eng
inn hefðl ástæðu’ til þess að
kvarta. Ailir hefðu vel borg-
aða atvinnu og peninga eftir
þörfum. En slikt er af skamm
sýni mælt og byggist ekki á
raunsæi. Fyrrverandi ríkis-
stjórn vann að því, að gera at-
vinnulífið fjölbreytt og traust.
Ennþá nýtur almenningur
þess og hefur fulla atvinnu
meðan atvinnuvegirn r ganga.
En kostnaðarverðbólga ríkis-
stjórnar nnar ógnar nú öllum
atvinnurekstri í iandinu. Tap-
rekstur atvinnuveganna get-
ur leitt til stöðvunar þeirra og
atvinnuleysis. Hættumerkin
eru nú þegar augljós á mörg-
um sviðum.
Togaraverkfallið hefur nú
staðið í sjö v'kur þjóðinni til
mikils tjóns. Ríkisstjórnin hef-
ur haldið að sér höndum og
Mtið gert til þess að leysa deil
una. Lengi hefur verið að því
keppt að gera fjárhag þjóðar-
innar traustan. Stjórnvöld
hafa á ýmsum tímum að þvl
unnið að búa atvinnuvegunum
sæmilegan rekstrargrundvöll.
Sé starfsaðstaða atvinnuveg-
anna traust fæst atvinnuör-
yggfi og bætt kjör almenningi
til handa. Núverandi ríkis-
stjórn virðist hafa mjög tak-
markaðan skilning á þessum
þáttum þjóðlifsins. í þeirri
verðbólguna eru fjárlög yfir
ir yfir fer gildi íslenzkrar
krónu sífellt minnkandL Allur
kostnaður v:ð hvers konar at-
vinnurekstur eykst úr hófl
fram og veldur samdrætti og
tapi. Gleggsta dæmið um óða-
verðbólguna eru fjárlög yfir-
standandi árs, sem eru 100%
hærri en fjárlög ársins 1971.
Á árinu 1973 þarf í mörgum
tilvikuim tvöfalt hærri upp-
hæð heidur en á árinu 1971
til sams konar framkvæmda.
Það er þvi barnalegt tal
sumra manna, sem reyna að
telja ríkisstjórninni það til
hróss, að fleiri krónur eru
veittar til vissra fram-
kvæmda, eða útlána heldur en
var fyrir 2 árum. Lítur út fyr-
ir, að menn gleyrai því stund-
um, að krónan 1973 er all't
önnur að gildi en hún var árið
1971. Krónuhækkanir til fram
kvæmda verða að vera mjög
miklar 1973, til þess að þær
hafi ekki minna notagildi en
var 1971. Framkvæmdakostn-
aður eykst gífurlega með
minnkandi krónum. Fjárveit-
ingar þessa árs sem í fyrstu
virðast vera ríflegar reynast,
þegar til á að taka hafa lítið
raungi'di í dýrtíðarflóðinu.
Síðan núverandi ríkisstjórn
komst til valda hefur kostnað
ur við alla stjórnun og rekst-
ur tekíð stöðugt hærra hlut-
fall af heildarútgjöldum fjár-
laga. Fé til verkíegra fram-
kvæmda verður þannig miklu
minna hlutfallslega heldur en
áður, þegar reynt var að
halda vel í horfi. Árið 1971
fóru 28.4% af heildarútgjöld-
um fjárlaga til framikvæmda.
Samkvæmt fjárlögum 1973
fara aðeins 18.9% af fjár-
lagaupphæð'nni til fram-
kvæmda. Þetta er sú rauna-
lega staðreynd, sem við blasir.
Það er raungildi fjárlaganna,
sem þarf að hafa í huga, þeg-
ar um framkvæmdafé er rætt.
í fjárlögum verða ýmsar töl-
ur athyglisverðar, þegar þær
eru skoðaðar á raunhæfan
hátt. Árið 1971 voru greiðslur
til landbúnaðar 6.1% af heild-
arútgjöldum fjárlaga, en 1973
eru sömu greiðslur aðeins
3.8%. Þannig hefur fjármagn
ið færzt til og framlög til land
búnaðarins lækkað í hlutfalli
við heildarútgjöldin. Ríkis-
stjórnin hefur stefnt að því,
að ná sem mestu fjármagni
undir ríkisvaldið.
Ýmsir trúðu því í fyrstu að
stór hluti af hinum gífurlegu
skattaálögum færi til nauð-
synlegra framkvæmda i land-
inu. En reynslan er sú dapur-
lega staðreynd, sem við blasir.
Skattheimta til rikisins hefur
tvöfaldazt á tveimur árum.
Horfur eru á, að hald ð verði
áfram á sömu braut, meðan
núverandi ríkisstjórn situr.
Nauðsynlegt er að breyta sem
allra fyrst um stjórnarstefnu.
Verðbólguskriðuna, sem ógnar
atvinnurekstrinum og öryggi
almennings verður að stöðva.
Atvinnuvegunum þarf að búa
traustan starfs- og rekstrar-
grundvöll. Gengi íslenzkrar
krónu þarf að tryggja með
fastmótaðri stefnu í efna-
hagsmálum. Atvinnuöryggi
og góð lifskjör í landinu verða
þvi aðeins tryggð, að heil-
brigð atvinnumálastefna sé
ráðandi. Tekjur þjóðarbúsins
verður að auka með því að
nýta auðlindir hafsins og
landsins. Orkugjafa í fallvötn
unum þarf að halda áfram að
beizla og nota í auknum mæli
til framJeiðsluaukningar. 1
jarðhitanum eru miklir mögu
leikar fólgnir, sem enn hafa
ekki verið nýttir nema að litl'U
leyti. Með þvi að hafa fjöl-
þætt atvinnulíf á traustum
grunni, verður þjóðarfram-
leiðslan aukin. Þannig munu
þjóðartekjurnar vaxa, en með
því fæst undirstaða að góðum
lífskjörum og atvinnuöryggi
fyrir landsmenn alla.