Morgunblaðið - 01.05.1982, Blaðsíða 10

58
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. MAÍ1982
Sigurður réttir blaðamanni
snyrtilegan bækling, sem
gefinn var út í tilefni 30 ára
afmælis Styrktarfélagsins en í
hann rita ýmsir af forystu-
mönnum félagsins auk þess sem
þar er að finna kveðjur og árnað-
aróskir frá opinberum aðilum,
fyrirtækjum og stofnunum.
í yfirlitsgreinum um starfsemi
Styrktarfélagsins fyrr og nú segir
m.a. eftirfarandi:
„Félagið er stofnað til að lið-
sinna lömuðu fólki og fötluðu, en
um það leyti sem félagið var
stofnað gekk hér mjög illkynjaður
sjúkdómur, mænuveikin, sem
margir fóru illa út úr, ekki sízt
börn. Aðal hvatamennirnir að
stofnun félagsins voru þeir
Sveinbjörn Finnsson fram-
kvæmdastjóri, Svavar Pálsson
endurskoðandi, Haukur Krist-
jánsson læknir og Friðfinnur
Ólafsson forstjóri. Svavar var
kjörinn formaður á stofnfundi fé-
lagsins, og gegndi hann því starfi
samfleytt í 20 ár. Á þessu tímabili
var grundvöllurinn lagður að
flestum þeim þáttum sem enn
þann dag í dag einkenna starf fé-
lagsins. Má þar nefna uppbygg-
ingu endurhæfingarstöðvarinnar,
sumardvöl fyrir fötluð börn, sem
lengst af hefur verið rekin í
Reykjadal, heimavistarskólann,
sem rekinn var í sex ár, og margt
fleira.
Fyrsta stóra viðfangsefni fé-
lagsins var að koma á fót endur-
hæfingarstöð. Fest voru kaup á
stóru íbúðarhúsi að Sjafnargötu
14 í Reykjavík og hóf endurhæf-
ingarstöðin þar starfsemi sína í
byrjun árs 1956. Þar var stöðin
starfrækt í 12 ár, eða þar til hún
var flutt í nýbyggingu félagsins að
Háaleitisbraut 13.
Fyrstu starfsmenn endurhæf-
ingarstöðvarinnar voru 10 talsins
og önnuðu þeir um 4.400 sjúkra-
meðferðum fyrsta árið, sem starf-
að var á Sjafnargötunni, en í dag
eru starfsmenn stöðvarinnar 25 og
anna þeir tæplega 30 þúsund
sjúkrameðferðum á ári.
Árið 1959 hóf félagið rekstur
sumardvalarheimilis fyrir fötluð
börn. Fyrstu árin var sú starfsemi
rekin á tveimur stöðum, að
Varmalandi í Borgarfirði og í
Reykjaskóla í Hrútafirði. Árið
1963 keypti félagið Reykjadal í
Mosfellssveit og þar hefur sumar-
dvölin verið rekin síðan. I Reykja-
dal njóta 30—40 börn sumardval-
ar á ári hverju.
Segja má, að til skamms tíma
hafi skólakerfið verið lokað fötl-
uðu fólki. Haustið 1969 braut fé-
lagið ísinn á þessum vettvangi
með því að stofna heimavistar-
skóla fyrir fötluð börn á grunn-
skólaaldri í Reykjadal. Þesi skóli
var rekinn í sex ár, eða þar til
skólakerfið var loks reiðubúið að
taka við lömuðum og fötluðum
nemendum og veita þeim fyrir-
greiðslu við hæfi.
Ef við höldum áfram við að
stikla á stóru úr starfi félagsins,
þá má nefna, að stofnuð var
kvennadeild 1966, en hún hefur frá
upphafi beitt sér fyrir fjáröflun
handa félaginu, og í því sambandi
staðið fyrir árlegum basar, sem
ávallt hefur verið vel sóttur og
gefið deildinni góðar tekjur.
Deildin hefur varið tekjum sínum
til að styrkja endurhæfingarstöð-
ina og sumardvalarheimilið í
Reykjadal, og þá oft með því að
gefa þessum stofnunum ýmsan
gagnlegan tækjabúnað. Þá hafa
konurnar unnið ómælda sjálf-
boðavinnu á margvíslegum sviðum
í þágu félagsins.
Það ætti ekki að hafa farið fram
hjá neinum að ferlimál fatlaðra
hafa verið ofarlega á baugi síðustu
misseri. Augu manna hafa smám
saman verið að opnast fyrir þeirri
köldu staðreynd, að stór hluti hús-
næðis á Islandi er svo úr garði
gerður, að fatlaðir og ellihrumir
komast þar ekki um, nema þá með
miklum erfiðismunum. Talsvert
hefur hins vegar miðað í rétta átt
á þessu sviði, og nú gera bygg-
ingarfélög og byggingarsamþykkt-
ir ráð fyrir aðgengi fatlaðra í nýj-
um byggingum. En betur má ef
duga skal, og í því sambandi hefur
félagið ákveðið að styrkja þá aðila,
Úr endurhæfingarstöð Styrktarfélags lamaðra og fatlaðra. Æfingar í vatni
eru snar þáttur í endurhæfingu.
Úr endurhæfingarstöðinni. Með tilkomu viðbyggingar hefur stöðin stækkað
um helming og miklar vonir eru bundnar við ný salarkynni i viðbyggingunni.
Frá keppni i íþróttum fatlaðra
„Með tilkomu íþróttastarfsins
hefur orðið umtalsverð
breyting á högum þessa fólks“
— segir Sigurður Magnússon formaður Iþróttasambands fatlaðra
Styrktarfélag lamaðra og fatlaðra minntist fyrir
skömmu 30 ára afmælis félagsins. Starfsemi félagsins
hefur frá því í öndverðu verið athyglisverð og merkileg,
og fer ekki á milli mála, að félagið og endurhæfingastöð
þess njóta mikils álits. Höfuðstöðvar félagsins eru í
glæsilegri byggingu að Háaleitisbraut 11—13, þar er
endurhæfingarstöð félagsins og skrifstofur.
Framkvæmdastjóri félagsins er Sigurður Magnússon,
og í tilefni 30 ára afmælis félagsins ræddi blaðamaður
Mbl. við Sigurð um starf Styrktarfélags lamaðra og
fatlaðra, og einnig um íþróttamál fatlaðra, en Sigurður
er formaður íþróttasambands fatlaöra, og einn af upp-
hafsmönnum þess, að fatlað fólk hóf íþrótta-
iðkun hér á landi.
sem að þess dómi ganga að því
með myndarskap að endurbæta
eldra húsnæði og gera það fötluð-
um fært til umferðar.
Nú, á þessum tímamótum í
starfi félagsins næst sá merkilegi
áfangi, að tekin er í notkun viðbót-
arbygging endurhæfingastöðvar-
innar. Með tilkomu þessarar
myndarlegu byggingar stækkar
athafnasvæði endurhæfingar-
stöðvar félagsins um helming, en
orðið var afskaplega þröngt um
starfsemina. Þá eru margir þættir
í endurhæfingu og heilsugæzlu
sem félagið vill sinna og óskað
hefur verið eftir, en ekki verið
hægt að sinna hingað til. í endur-
hæfingarstöðinni vinna nú 25
manns, flestir í fullu starfi.
Sjúkraþjálfarar og aðrir sérfræð-
ingar cru um 12 talsins, en auk
þess hafa fjórir læknar, sem flest-
ir eru sérfræðingar í bæklunar-
sjúkdómum og skyldum greinum
reglulega viðtalstíma í húsnæði
endurhæfingarstöðvarinnar, og
fleiri munu bætast við síðar á ár-
inu.
Eins og áður segir er Sigurður
Magnússon formaður Iþróttasam-
bands fatlaðra. Iþróttir, æfingar
og keppni, eru snar þáttur í lífi
stórs hóps fatlaðs fólks. Hafa
íþróttirnar gefið fötluðum nýtt
takmark, þeir hafa fengið ný við-
fangsefni til að glíma við. og er
ánægja þeirra, sem þátt taka í
ieiknum, greinileg. Sigurður var
beðinn að segja nánar frá íþrótta-
starfi fatlaðra.
„íþróttasamband fatlaða er
yngsta sérsambandið innan
Iþróttasambands íslands, aðeins
þriggja ára gamalt, og 17. sérsam-
bandið, sem stofnað er. Uppbygg-
ing á íþróttastarfi fatlaðra hófst
þó fyrr eða árið 1971, þegar ég réð-
ist til ÍSÍ sem útbreiðslustjóri.
Hafði ég því meginverkefni að
gegna að koma trimmstarfinu í
gang, og þá komst ég að raun um,
a varla var hægt að tala um
íþróttir fyrir alla, meðan þeir
væru afskiptir, sem á einhvern
hátt höfðu skerta hreyfigetu. Þess
vegna lagði ég til að þörfum fatl-
aðra yrði sinnt sérstaklega, og var
því vel tekið af hálfu stjórnar ÍSÍ.
Og svo vel tókst til í upphafi að ég
fékk með mér tvo ágætis menn úr
samtökum fatlaðra, úr innsta
hring, Guðmund heitinn Löve
framkvæmdastjóra Öryrkja-
bandalags íslands og Trausta Sig-
urlaugsson framkvæmdastjóra
Sjálfsbjargar, landssambands
fatlaðra. Állir sem höfðu með mál
fatlaðra að gera sýndu þessu mik-
inn áhuga, og fyrsta íþróttafélag
fatlaðra er svo stofnað í Reykjavík
1974. Nú eru þessi félög orðin átta
og fleiri í uppsiglingu, og reglu-
legir iðkendur um þúsund talsins.
Það er út af fyrir sig athyglis-
vert, að í íþróttastarfinu taka
bæði líkamlega og andlega fatlað-
ir þátt, en ef að er gáð kemur í ljós
að þroskaheftir eru mjög stór
Frá fyrsta þingi íþróttasambands fatlaðra, sem haldið var í vetur. í ræðustól
er Hannes Þ. Sigurðsson þingforseti, við hlið hans Sigurður Magnússon,
formaður íþróttasamhands fatlaðra, og Jóhann Pétur Sveinsson þingritari,
sem þrátt fyrir sína miklu fótlun hefur sýnt íþróttunum mikinn áhuga, og að
sögn Sigurðar gerði Jóhann sér lítið fyrir og skilaði ítarlegri fundargerð upp
á 30 siður eftir þingið, fundargerð, sem margir þeir er heilir ganga til skógar,
mundu vera sæmdir af.