Morgunblaðið - 03.11.1984, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. NÓVEMBER 1984
Hjónaminning:
Katrín Valdimarsdóttir
og Halldór Runólfsson
Halldór
Fæddur 21. nóvember 1897
Dáinn 9. júní 1984
Katrín
Faedd 23. mars 1898
Dáin 2. september 1984
Þegar ég minnist móðursystur
. minnar, Katrínar Valdimarsdótt-
ur, og eiginmanns hennar, Hall-
dórs Runólfssonar, er vandi hvar
byrja skal.
„Það er svo margt að minnast á,
margar glaðar stundir."
Katrin var vel gerð kona, glæsi-
leg i sjón og raun, kona sem fólk
laðaðist að, glaðleg og hrein og
bein í samskiptum við aðra. Mörg-
um mun hafa þótt gott að ræða við
hana um sín vandamál. Hún hafði
næman skilning á tilfinningum og
sjónarmiðum annarra og átti auð-
velt með að setja sig í þeirra spor.
Katrín var bjartsýnismanneskja,
hress í máli, skýr og skemmtileg í
allri viðræðu.
Katrín fæddist á Bakka í
Bakkafirði 23. mars 1898, dóttir
Valdimars Magnússonar, bónda og
hreppstjóra þar, og konu hans,
Þorbjargar Þorsteinsdóttur.
Valdimars á Bakka var lengi
minnst og alla hef ég heyrt geta
hans að góðu einu. Sjálfur var
hann vel menntaður maður og
hvatti því börn sín til að afla sér
einhverrar menntunar.
Þorbjörg og Valdimar eignuðust
níu bðrn, sjö komust til fullorðins-
! ára, en tvo drengi misstu þau
unga.
Nú eru Bakkasystkinin öll farin
yfir móðuna miklu. Árið 1913 deyr
Valdimar langt um aldur fram.
Þorbjörg heldur áfram búskap
með börnum sínum, sem þá voru
öll uppkomin.
Þorbjörg var mikil búsýslukona,
enda kom það sér betur, heimilið
mannmargt og mikill gestagang-
ur, því Bakki lá um þjóðbraut
þvera eins og samgöngum var þá
háttað. Þarna var menningar-
heimili, mikið lesið af góðum bók-
um og innlend og erlend blöð
keypt. Fólkið reyndi að fylgjast
með í þjóð- og heimsmálum. Svona
var lífið þar í einangruninni norð-
ur við Dumbshaf, en allir undu
glaðir við sitt.
Flest systkinin öfluðu sér ein-
hverrar menntunar. Katrín hélt
til náms í Kvennaskólann í
Reykjavík en áður hafði hún verið
við nám á Akureyri. Eitt sumar
vann hún á Hvanneyri við Siglu-
fjörð hjá séra Bjarna Þorsteins-
syni og oft minntist hún þessa
mikla tónlistarmanns. Þannig
hleypti hún heimdraganum.
Eg, sem þessar línur rita, átti
því láni að fagna að alast upp með
Katrínu frænku minni frá því ég
kom í þennan heim og að mestu til
tvítugs. Það sem hæst ber er hvað
hún var sterk þegar eitthvað blés
á móti, en þó jafnframt kát og
skemmtileg í leik og starfi.
Ég man heyskap á engjum þeg-
ar legið var við, eins og kallað var,
verið inn til heiða í viku og sofið í
tjaldi. Þá fékk maður margt
skemmtilegt að heyra, allt frá því
að fræðast um blómin og grösin á
enginu, vera sagðar sögur og hlyða
á fegurstu ljóðin hans Jónasar
Hallgrímssonar. Þegar ágúst-
rökkrið færðist yfir gat komið ein
og ein dulmögnuð draugasaga,
sem átti að hafa gerst þarna í
grenndinni fyrir svo löngu að eng-
inn kunni að tímasetja atburðinn.
Við börnin, systkinabörn Katrín-
ar, nutum alls þessa og verða það
ógleymanlegar stundir.
Árið 1924 ganga þau í hjóna-
band Katrín frænka og Halldór
Runólfsson frá Böðvarsdal í
Vopnafirði. Foreldrar hans voru
hjónin Kristbjörg Pétursdóttir og
Runólfur Hannesson, sóma- og at-
orkufólk. Halldór átti sjö bræður
og eina systur. Nú eru aðeins tvö
þeirra á lífi, Sigurður, kennari i
Reykjavík, og Lára, sem býr með
syni sínum á Vopnafirði. Halldór
hafði lokið námi við Samvinnu-
skólann i Reykjavík árið 1920.
Glæsileg voru þessi ungu hjón
þá þau hófu búskap á Bakka, sem
var að nokkru félagsbúskapur með
móður Katrínar og Magnúsi bróð-
ur hennar sem þá var fyrir búi
móður sinnar. Einnig bjó þar
Þorsteinn bróðir þeirra. Svo þarna
bjuggu nú þrjú systkini. Hver
hafði sitt heimili innanbæjar en
samvinna var mikil með útivinnu.
Allt bjó þetta fólk i gamla bænum
sem var stór, enda veitti ekki af,
því margt var um manninn. En
þarna voru allir ánægðir og leið
vel.
Halldór stundaði barnakennslu
í sveitinni fyrstu veturna. Hann
var farsæll i þessu starfi sem
öðru. Honum var lagið að koma
efninu vel til skila, enda nákvæm-
ur og samviskusamur við öll sin
störf. Halldór var glöggur á bros-
legu hliðarnar á tilverunni, þó
aldrei á kostnað annarra, slikt var
fjarri honum. Halldór var einkar
góður og hjálplegur við alla sem
voru minni máttar og einstæð-
ingar, saman ber þá hann gekkst
fyrir þvi á Bakkafirði að menn þar
byggðu lítið hús yfir gamla ein-
setukonu, sem aldrei hafði átt vis-
an stað í lífinu. Efnið borguðu þeir
sjálfir sem að þessu stóðu og unnu
verkið einnig. Hún var hamingju-
söm gamla konan þegar hún flutti
inn í nýja bæinn sinn, tvö her-
bergi. Oft síðar átti Halldór eftir
að víkja einhverju að þeim sem
voru hjálpar þurfi þvi að hann
mátti ekkert aumt sjá án þess að
reyna að bæta úr því.
Lifið virtist blasa við þessum
ungu hjónum bjart og fagurt, en
þau ætluðu að breyta til og byggja
sér nýbýli á Sigurðarstöðum, sem
þá höfðu verið i eyði áratugum
saman.
Sigurðarstaðir eru upp með
Hafnará, miðja vegu milli Bakka
og Hafnar í Bakkafirði. Þarna er
sérlega friðsælt og fallegt og áin
rennur þar í dálitilli fallhæð. Þar
sáu þau að auðvelt mundi vera að
nýta vatnsaflið og raflýsa. Slikt
var algjör nýlunda til sveita á
þeim tíma. Hefjast skyldi handa á
næsta vori.
En margt fer öðruvísi en ætlað
er. í janúar 1928 verður Halldór
fyrir alvarlegu slysi og er um tima
vart hugað líf. Erfiðisvinna kom
því ekki til greina í náinni framtíð
og þar með var draumurinn um
nýbýlið þeirra úr sögunni. En öll
él birtir upp um síðir. Heilsa Hall-
dórs fór smám saman batnandi og
lífið færðist í eðlilegt horf. Mikið
líf og fjör var yfir Bakkaheimilun-
um sem voru orðin sex að tölu.
Mili 30 og 40 manns bjuggu þar á
þessum árum. Góð samvinna var á
milli heimilanna bæði til lands og
sjávar, en sjósókn var þá einnig
stunduð ásamt búskapnum. 1 vit-
und nútímans væri það talið vera
fólk með afar góðan félagsþroska.
Katrín og Halldór eignuðust tvö
börn, Valdimar Runólf árið 1924
og Kristbjörgu 1931.
Árið 1932 flytja þau hjónin frá
Bakka út í Höfn, sem nú gengur
undir heitinu Bakkafjörður, fá-
mennt sjávarpláss. Þau keyptu
hluta af jörðinni og hófu smá-
búskap. Frá 1935 höfðu þau einnig
á hendi póst- og símaþjónustu
ásamt veðurathugunum.
Oft var gestkvæmt þar hjá þeim
hjónum og þröng á þingi, en bæði
höfðu gaman af að hafa margt
fólk i kringum sig og þar þótti
mönnum gott að koma. Móðir
Katrínar flutti með þeim hjónum
frá Bakka þá orðin öldruð kona og
mjög farin að heilsu. Hún hafði þó
lengst af fótavist og sat með
prjónana sína, hélt andlegum
kröftum, las sér til gagns og gam-
ans og fylgdist vel með. Hún and-
aðist í júní 1936.
Árið 1947 selja Katrín og Hall-
dór eigur sínar á Bakkafirði og
flytjast til Reykjavíkur, kaupa þar
íbúð og koma sér vel fyrir. Þar
héldu þau um hrið heimili með
báðum börnum sínum, en Runólf-
ur var áður fluttur til Reykjavík-
ur, þá búinn að stunda nám um
skeið við MA. Kristbjörg settist á
skólabekk er suður kom og lauk
stúdentsprófi 1953. Halldór hóf
strax störf á Póststofunni i
Reykjavík og vann þar í mörg ár,
eða þar til hann lét af störfum
fyrir aldurs sakir. Einnig starfaði
hann mikið fyrir Rauða krossinn á
meðan kraftar leyfðu.
Runólfur kvæntist Huldu
Matthíasdóttur, hinni ágætustu
konu, árið 1948 og eiga þau fimm
börn öll uppkomin og búin að
stofna eigin heimili. Kristbjörg
hefur aftur á móti alltaf haldið
heimili með foreldrum sínum.
Hún á eina dóttur, Katrínu Dóru,
sem ólst upp hjá afa og ömmu,
sólargeisli á þeirra heimili. Hún
er einnig gift og dvelur ásamt fjöl-
skyldu sinni við nám f Noregi nú
sem stendur.
Katrín vann sínu heimili af
vandvirkni og umhyggjusemi.
Sama risnan hélst eftir að suður
kom og vinahópurinn þar stór
engu síður en í sveitinni heima.
Flesta daga kom einhver í heim-
sókn, stundum margir f einu. öll-
um þótti gott að geta litið inn
fyrirvaralaust, hún Katrín var
alltaf á sfnum stað. Vann ekki úti
— en helgaði heimilinu alla sína
krafta. Hún var mikil húsmóðir f
orðsins fyllstu merkingu og þar
bar allt vott um myndarskap og
rausn húsráðenda. Oft komu ætt-
ingjar og vinir saman á heimili
þeirra Katrínar og Halldórs við
ýmis tækifæri og alltaf var hlýjan
og gleðin yfir því að fá fólkið sitt
saman í einn hóp auðfundin.
Frá árinu 1979 var Katrín mjög
heilsutæp, töluvert lömuð og
nærri blind. Halldór var aftur á
móti nokkuð einangraður hin sfð-
ari ár vegna heyrnarleysis, en
hann gat hins vegar lesið allt fram
að síðasta æviári. Hann sá því
fyrir hana, hún heyrði fyrir hann,
eins og hún gjarnan orðaði það.
Gaman var að sjá hvað þessi
gömlu hjón voru alltaf ffn til fara
og ánægð með lífið þrátt fyrir allt.
Þau fylgdust furðu vel með fram á
síðustu ár og báru alltaf mikla
umhyggju fyrir fjölskyldu sinni
ekki hvað síst barnabörnunum
sem að vonum þótti lfka afar vænt
um afa og ömmu.
Katrín hélt andlegri heilsu allt
fram undir það síðasta. Hennar
framgangur í lífinu finnst mér
vera eins og fagur silfurþráður
sem glitrar, vermir og lýsir í
kringum sig. Þegar Katrín er far-
in finnst okkur ættingjunum eins
og síðasti hlekkurinn sem batt
ættina saman sé brostinn.
Hinn 13. apríl síðastliðinn áttu
Katrín og Halldór sextíu ára
hjúskaparafmæli, þá var hann
kominn á spftala helsjúkur, en
þeim degi gátu þau þó eytt saman
eftir margra vikna aðskilnað.
Fundirnir urðu fáir eftir það því
Ilalldór andaðist 9. júnf. Frænka
mín fylgdi honum svo tæpum
þremur mánuðum síðar, hún and-
aðist 2. september.
Blessuð sé minning þeirra.
Þorbjörg Bjarnadóttir
t
Eiginmaöur minn og faöir okkar,
RÓBERT G. JÓNSSON,
vólatjóri,
Breiövangí 13, Hatnarfirói,
fórst meö mb. Sóley SK 8, þann 16. október.
Eyvör Halldóradóttir
og aynir.
t
Fööurbróöir minn.
SIGURÐUR RAGNAR JÓHANNSSON.
fyrrvarandi laigubílatjóri,
Hótúni 10A,
andaöist aö heimili sinu aö kvöldi miövikudags 31. október sl.
Fyrir hönd systkina hins lótna og annarra vandamanna.
Jóhann Karl Ólafsson.
t
Móöir okkar, tengdamóöír og amma,
SIGRÍÐUR S. HJÖRLEIFSDÓTTIR,
Stuölaseli 4, Reykjavík,
andaöist í Landspítalanum fimmtudaginn 1. nóvember.
Kristinn Ólafsson, fngibjörg Hallgrímsdóttir,
Hjörleifur Ólafsson, Benney Ólafsdóttir,
barnabörn og barnabarnabarn.
t
Maöurinn minn.
SÆVAR SIGUROSSON,
bifreiöarstjóri,
Brekkubas 35,
andaöist fimmtudaginn 1. nóvember.
Fyrir hönd vandamanna,
Júliana Ruth Sigurósson.
t
Útför
RAGNARSJÓHANNESSONAR,
fyrrum foratjóra,
Laugateig 23, Reykjavík,
fer fram frá Dómkirkjunni í Reykjavik, mánudaginn 5. nóvember
nk. kl. 13.30.
Blóm vinsamlegast afþökkuö en þeim sem vilja minnast hins látna
er vinsamlegast bent á líknarstofnanir.
Stasia Jóhannesson,
börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Þökkum innilega auösýnda samúö og vináttu viö andlát og útför
fööur okkar,
INGVARS KRISTJÁNSSONAR
frá Hóli,
Hvammssveit, Dalasýslu,
Sigurbjörg Ingvarsdóttir,
Kristín Ingvarsdóttir,
Jón Ingvarsson,
Guömundur Ingvarsson,
Árni Ingvarsson,
Grétar B. Ingvarson.