Morgunblaðið - 12.03.1987, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. MARZ 1987
Framboð Kvennalist-
ans á Austurlandi
eftir Kristínu
Karlsdóttur
Enn sem komið er hefur Austur-
land ekki átt konu sem fastafulltrúa
á Alþingi. Er listar hinna hefð-
bundnu stjómmálaflokka voru birtir
kom í ljós að enginn þeirra hafði
konu þar í öruggu sæti.
íslenskir stjómmálaflokkar
starfa með lýðræðishugsjónina í
fyrirrúmi. Þetta þýðir meðal annars
að þegar afstaða er tekin til mála
ræður meirihlutinn. í gömlu flokk-
unum eru karlmenn í yfírgnæfandi
meirihluta og því eru þeirra sjónar-
mið leiðandi í stefnumótun flokk-
anna. Breytingar í þá átt að auka
þátt kvenna ganga mjög hægt og
sjónarmið kvenna eiga því miður
enn erfítt uppdráttar.
Kvennalistinn sér þá leið eina
eftir Guðmund
Oddsson
„Eini flokkurinn sem við þurfum
að óttast í komandi kosningum er
Alþýðuflokkurinn," sagði Þorsteinn
Pálsson formaður Sjálfstæðis-
flokksins á fundi í Vestmannaeyjum
fyrir skömmu. Þetta er sá boðskap-
ur sem formaðurinn hefur gefíð út
til sinna liðsmanna. Á fundi suður
með sjó flutti Þorsteinn svipaða
ræðu og í Eyjum, þar sem hann
varaði Suðumesjamenn mjög við
Alþýðuflokknum. Þetta ofstæki
Þorsteins fannst funarmönnum svo
yfirgengilegt að fyrrum forystu-
maður. Sjálfstæðisflokksins í
Keflavík gat ekki orða bundist og
minnti formann sinn á, að það væru
fleiri flokkar til en Alþýðuflokkur-
inn.
Við setningu landsfundar Sjálf-
stæðisflokksins lýsti Þorsteinn því
yfír, að Alþýðuflokkurinn væri nú
höfuðkeppinautur Sjálfstæðis-
flokksins í komandi kosningum. Það
má því vera öllum ljóst, að kosning-
amar í næsta mánuði verða fyrst
og fremst milli Alþýðuflokks og
Sjálfstæðisflokks. Þeir sem vilja
breytingar í þjóðmálunum hafa nú
þann eina möguleika að kjósa Al-
þýðuflokkinn, því stuðningur við
Sjálfstæðisflokkinn þýðir endumýj-
un á því stjómarmynstri sem nú er.
Hvað er að, Þorsteinn?
Þegar sjálfstaeðismenn kusu Þor-
stein sem formann flokksins kom
það mörgum á óvart. Þetta var
ungur og reynslulaus pólitíkus, sem
verið hafði framkvæmdastjóri VSÍ
en ekki haft nein afskipti af stjóm-
málum. Eflaust hafa ýmsir búist
við því að auðvelt væri að stjóma
þessum unga manni og þannig
hugsað sér gott til glóðarinnar. Það
hefur líka gengið eftir, því hinn
ungi formaður hefur lengst af ekki
sýnt af sér neinn skömngsskap.
Þorsteinn hefur leitt Sjálfstæðis-
flokkinn í einum kosningum, þ.e.
síðustu sveitarstjómarkosningum,
en þá tapaði flokkurinn miklu at-
kvaeðamagni og fjölda bæjarfull-
trúa út um allt land. Sjálfstæðis-
menn afsökuðu formanninn með
því, að ekki væri rétt að dæma
hann eftir þessum kosningum, því
þær snérust ekki einungis um
stefnu heldur ekkert síður um menn
og þess vegna væri rétt að sjá
hvemig formanninum gengi í kom-
andi alþingiskosningum.
Allar skoðanakannanir hafa sýnt
áframhaldandi tap Sjálfstæðis-
flokksins og nú var virkilega farið
að hitna undir hinum unga for-
manni. Flokksmenn hans heimtuðu
eitthvert frumkvæði af hans hendi
og það strax. Það var því engin
umhyggja fyrir öðrum en sjálfum
sér, þegar Þorsteinn kom allt í einu
„Kvennalistinn hefur
valið þá leið að fara í
sérframboð til að vinna
að því að fullu kven-
frelsi sé náð.“
færa enn um sinn að koma með
sérframboð kvenna. Erfítt hefur
verið að fá konur til að starfa að
stjómmálum og em ástæður fyrir
því fjölmargar. Helst ber þó að
nefna áhrif frá uppeldi og því að
stjómmál sem byggjast á stöðugri
innri samkeppni í stað samvinnu
samræmast illa því hvemig konur
vilja vinna.
Hér á Austurlandi á þetta sér-
staklega við því engin kona er í
ömggu sæti til næstu alþingiskosn-
inga. Ein kona á þó veika von um
að komast inn. Em flokksfélagar
„Þeir sem vilja breyt-
ingar í þjóðmálunum
hafa nú þann eina
möguleika að kjósa Al-
þýðuflokkinn, því
stuðningur við Sjálf-
stæðisf lokkinn þýðir
endurnýjun á því
stjórnarmynstri sem nú
er.“
heim frá París og neitaði að sam-
þykkja bráðabirgðalög á sjómenn.
Auðvitað vom þetta samantekin ráð
vina formannsins og þeirra síðasta
von um að hann sýndi hvað hann
gæti, a.m.k. nú rétt fyrir landsfund
flokksins. Þetta heppnaðist, því
formaðurinn hefur fengið aukið
sjálfstraust og lætur nú gamminn
geysa á fundum út um landið.
Fundir um hvað?
Þessir fundir Þorsteins Pálssonar
hafa að mestu lejdi snúist um Al-
þýðuflokkinn. Vissulega var það
ekki meiningin heldur áttu þeir að
snúast um skattamálin. Sem Qár-
málaráðherra gat Þorsteinn í fyrstu
talað einn um staðgreiðslukerfi
skatta og fyrirhugaðar breytingar
í skattamálunum eins og sá sem
vitið hefur og þekkinguna, því and-
stæðingamir fengu ekkert að vita
um þessar breytingar. Þá lofaði
Þorsteinn launafólki að tekjur þessa
árs yrðu ekki lagðar til gmndvallar
við álagningu skatta, sama hveijar
þær yrðu. Við munum ekki eltast
við nokkrar krónur launafólksins,
sagði Þorsteinn, þegar hann var
spurður hvort menn mættu auka
tekjur sínar á þessu ári án þess að
þær væm skattlagðar sérstaklega.
Nú hefur hann enn dregið í land,
og segir nú að auðvitað verði að
vera eitthvert þak á tekjuaukning-
Unni.
Þegar formaður Alþýðuflokksins
hafði um það efasemdir að vinna
við þessar breytingar á skattalög-
unum væri komin það vel á veg,
að núverandi þingi tækist að af-
greiða þær, túlkaði Þorsteinn það
sem andstöðu formanns Alþýðu-
flokksins við staðgreiðslukerfíð.
Svo kom frumvarpið
Þegar Þorsteinn Pálsson var bú-
inn að lofa öllum öllu í skattamálun-
um og tala sig hásan um ágæti
hins nýja kerfís, kom að því að
aðrir fengju að sjá afkvæmið. Þá
kom auðvitað í ljós, að mikið var
óunnið í málinu og ekki tekið á
nema þeim atriðum er snem að
launafólki en ekkert um það hvem-
ig fara skuli með skatta atvinnurek-
enda og fyrirtækja, hvað þá að
nokkur tilraun sé gerð til að taka
á skattsvikum. Það er sem sagt
hennar mjög sárir út í sérframboð
Kvennalistans og telja að það sé
fram komið þessari konu til höfuðs.
Þetta er auðvitað alrangt. Við gleðj-
umst yfír velgengni kvenna í öðmm
stjómmálaflokkum og óskum þeim
góðs gengis. Það að einhver stjóm-
málaflokkur færir konu varlega
nær toppnum þýðir ekki að baráttu
okkar sé lokið. Kvenfrelsi á enn
langt í land. Með kvenfrelsi er átt
við að jafnrétti ríki milli kvenna og
karla, ekki eingöngu lagalega séð
heldur einnig í reynd.
Á íslandi hefur lagalegt jafnrétti
kynjanna ríkt á mörgum sviðum svo
áratugum skiptir. Það eitt breytir
litlu um framkvæmd mála. Sem
dæmi má nefna að konur hafa sama
rétt til náms og karlar á pappímn-
um. Þrátt fyrir það hefur jafnréttið
ekki komist í framkvæmd. Uppeldi
Guðmundur Oddsson
aðalatriði hins nýja kerfís, að launa-
fólk sem greitt hefur samviskusam-
lega gjöldin sín þurfí sérstakrar
aðgæslu við, en þeir sem alltaf hafa
Kristín Karlsdóttir
stúlkna og pilta er þannig háttað í
þjóðfélaginu að kynin fá mjög ólíka
örvun. Frá upphafi em stúlkur
leiddar inná vissar brautir mennt-
unarlega séð og fá litla sem enga
hvatningu í aðrar áttir, þrátt fyrir
lög og reglugerðir. Þessu þarf að
breyta með einum eða öðmm hætti.
Kvennalistinn hefur valið þá leið
að fara í sérframboð til að vinna
að því að fullu kvenfrelsi sé náð.
getað skammtað sér skattana mega
bara gera það áfram. Þetta er hin
kalda niðurstaða formanns Sjálf-
stæðisflokksins.
Hvað um sveitar-
félögin?
I þessum skattabreytingum fá
sveitarfélögin í landinu sérstakar
kveðjur frá ríkisstjóminni. Þar er
lagt til, að ráðherra ákveði sérstaka
innheimtuprósentu, sem þýðir í
raun að þó sveitarfélögin ákveði
einhveija útsvarsprósentu verður
ekki innheimt hærri prósenta en
ráðherra ákveður fyrr en árið eftir,
en þá mega sveitarfélögin senda
þegnum sínum viðbótarskatt, hafí
þau ákveðið hærri prósentu en ráð-
herra. Þetta þýðir, að verið er að
svipta sveitarfélögin þeim rétti, sem
þau hafa haft iengi, að ákveða tekj-
ur sínar sjálf. Það er sem sagt
Þessi stefna á töluverðu fylgi að
fagna svo sem komið hefur fram í
kosningum og skoðanakönnunum.
fylgi samtakanna er bæði meðal
karla og kvenna. Það er almanna-
rómur að þingkonur kvennalistans
hafa staðið sig mjög vel og stundað
málefnalega pólitík, en um leið
reynt að forðast pólitískt skítkast
af fremsta megni. Stefna samtak-
anna er skynsemisstefna sem
leggur kvenlegt verðmætamat á
málefnin. Þetta eru atriði sem höfða
til þeirra sem styðja Kvennalistann.
Þess vegna býður Kvennalistinn
fram í sem flestum kjördæmum.
Þó svo að atkvæði í sumum þeirra
dugi ekki til að koma konu á þing,
getur það hjálpað til að fá þingkonu
inn annars staðar. Við kvennalista-
konur störfum þannig að fulltrúar
lqordæmisins munu vinna náið með
þeim þingkonum sem inn komast,
og unnið verður markvisst að mál-
efnum dreifbýlisins af öllum
þingkonum okkar.
Höfundur er fóstra ogskipar 1.
sæti Kvenaalistans á Austurlandi.
stefna núverandi ríkisstjómar, að
draga úr sjálfstæði sveitarfélag-
anna.
Alþýðuflokkurinn er í grund-
vallaratriðum á móti þessari
stefnu, því hann vill auka sjálf-
stæði sveitarfélaga og færa
aukin völd heirn í héruð.
Alþýðuflokkurinn hefur lengi
barist fyrir staðgreiðslu skatta og
telur það mikið hagsmunamál. Um
leið hefur flokkurinn lagt fram rót-
tækar tillögur um gjörbyltingu á
skattakerfínu, þar sem meginá-
herslan er lögð á, að uppræta
skattsvik og gera um leið skattkerf-
ið einfaldara og skilvirkara. Það
hlýtur að vera höfuðatriði þessa
máls, að þegnunum sé ekki mis-
munað og þjóðin fái réttlátt skatta-
kerfí.
Höfundur er einn af bæjarfulltrú-
um Alþýðuflokks í Kópavogi.
Fimmflokkarnir
eftir Guðmund Óla
Scheving
Bandalag jafnaðarmanna er
komið á blað í skoðanakönnunum
segir í DV. 30. jan. sl. Já, það er
mikill hugur og áræði hjá BJ-fólki
að stefna að því að bjóða fram alls
staðar á landinu. Framboð BJ bygg-
ir á grundvallarstefnumálum
Vilmundar heitins Gylfasonar. BJ
sem stjómmálaafl hefur skilið
pólitísku viðriðnin frá BJ-kjaman-
um. Þá er búið að boða til lands-
fundar 21. og 22. mars nk. þar sem
mörkuð verður stefna Bandalagsins
og staða þess skoðuð í ljósi þeirra
atburða sem dunið hafa á BJ á
þessu kjörtímabili, sem er senn að
ljúka. BJ var stofnað gegn fjór-
flokkunum, eða nú í dag við
breyttar aðstæður bætist fimmti
flokkurinn við, þ.e.a.s. Kvennalist-
inn.
Fimmti flokkurinn
Lengi vel hélt ég að Kvennalist-
inn mundi standa undir slagorðinu
grasrótarhreyfíng, en því miður
stendur Kvennalistinn, við hlið fjór-
flokkanna, sem einn flokkurinn enn
í samtryggingarkerfí þingmanna.
Kvennalistanum er alveg sama þó
atkvæði manna séu fótum troðin,
og þær Kvennalistakonur hafa boð-
að enn meiri misnotkun atkvæða,
sem þær telja sig fá í næstu kosn-
ingum, þær sem eru í efstu sætum
listans, ætla nefnilega að stunda
þingstörf eins og þeim hentar, án
tillits til þeirrar ábyrgðar sem efstu
menn listanna venjulega hafa, þær
Kvennalistakonur verða sennilega
búnar að fara eina umferð með
framboðslista sína í gegnum AI-
þingi á næsta kjörtímabili og geta
því titlað sig állar þingmenn eða
fyrrverandi þingmenn, það er
kannski aðalatriðið, það er hinsveg-
„BJ vill valddreifingu,
jafnan atkvæðisrétt,
jafnrétti milli lands-
hluta, þetta eru nokkur
dæmi tekin upp úr
stefnuskrá BJ 1983 og
eru þau í fullu gildi enn
í dag. BJ-stefnan er
heilbrigð hugsjón, því
það er hægt að lifa
góðu lífi á íslandi, fyrir
alla.“
ar víst að þessi flokkur kemur ekki
nokkru máli frekar en fyrri daginn
í gegnum Alþingi. Fólk kýs stjóm-
málamenn og flokka til eins
kjörtímabils í senn og efstu menn
eru löglega kosnir til að gegna þing-
störfum og aðrir ekki af lista
viðkomandi flokka, nema komi til
dauðsföll, veikindi eða aðrar djúpar
persónulegar ástæður, enn nánari
reglur eru til um þessi mál, sem
kannski er ástæða til að skoða fyr-
ir suma, áður en lengra er haldið
og virða atkvæðisrétt landsmanna,
því landsmenn hafa ekki tækifæri
eftir kosningar að kljást við Al-
þingismenn, því miður gildir þá
eigin sannfæring þingmanna, ann-
að skiptir ekki máli.
Pólitískt gjaldþrot
Sjálfstæðisflokkurinn virðist vera
í pólitísku máiefnalegu gjaldþroti,
þau málefni, sem virðast ætla að
verða kosningamál þessa fímm-
flokks eru mestmegnis bitbein
manna innan Sjálfstæðisflokksins.
Virðisaukaskatturinn er kominn
ofan í skúffu til geymslu, stað-
greiðslukerfí skatta í kosninga-
frumvarpsformi, en fer sennilega í
gegn á þessu þingi, hálf hrátt. Út-
vegsbanka- og Hafskipsmálið eru
mál sem fnykur er af og þarf ekki
að fara út í þau mál hér, því allir
vita um þau mál, eða málleysur.
Borgarspítalamálið innanflokks
deilumál á háu stigi og raunar
óleyst mál. Námsmannamálið í
sjálfheldu og óleyst. Seðlabanka-
stjómin ræður lögum og lofum og
fer ekki eftir neinum tilmælum frá
ríkisstjómarmönnum Sjálfstæðis-
flokks þó svo að ríkisstjómin setji
þeim starfsreglur.
Sjálfstæðisflokkur leggur til að
Þjóðhagsstofnun verði lögð niður,
stofnun sem sjálfstæðismenn áttu
þátt í að koma á fót á sínum tíma,
er orðið úrelt skrapatól. Menn eiga
í fullu fangi með að hemja mennta-
málaráðherra enda ekki nema von
þar sem honum hefur verið lflct við
Atla Húnakonung í flölmiðlum. Eitt
sinn var sagt: „Báknið burt", en
nú er sagt: „Báknið kjurrt", þó svo
að Þjóðhagsstofnun eigi að fara
undir hnífínn er það bara upphróp-
un í kosningabaráttunni. Sjálfstæð-
isflokkurinn er málefnalaus, og
raunar stefnulaus, en fólk hlýtur
bara að styðja þetta afl af gömlum
vana, samanber skoðanakannanir.
Framsóknarflokkur
sundurlaus
Framsóknarflokkurinn tapar
fylgi jafnt og þétt, enda er klofning-
ur innan flokksins og missætti milli
frambjóðenda, sem leitt hefur af
sér sérframboð og 400 manns að
segja sig úr flokknum, óleysanlegt
mál sem dregur stærri og stærri
dilk á eftir sér fyrir þennan fyrrver-
andi fjórflokk. Kaffibaunamálið og
svindlið í kringum það nær langt
inní raðir framsóknarmanna, þó svo
búið sé að dæma í þvi og fínna
blóraböggul í því máli. Náms-
mannamálið svokallaða komið í
Þorsteinn óttast
Alþýðuflokkinn