Morgunblaðið - 01.12.1988, Qupperneq 1

88 SIÐUR B
276. tbl. 76. árg.
FIMMTUDAGUR 1. DESEMBER 1988
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Allsheijarþing SÞ:
Fordæma ákvörðun
Bandaríkjastjórnar
Sameinuðu þjóðunum. Reuter.
Allsheijarþing Sameinuðu
þjóðanna fordæmdi þá ákvörð-
Alnæmi:
5 til 10 millj-
ónir gætu
haia smitíist
Genf. Reuter.
Alþjóðlegi alnæmisdagur-
inn er í dag, að frumkvæði
Alþjóðaheilbrigðisstofhunar-
innar (WHO). Skýrt hefur
verið frá 5.271 nýju alnæm-
istilfelli í nóvember, sam-
kvæmt upplýsingum stofiiun-
arinnar, og er þá vitað um
129.385 manns, sem tekið
hafa sjúkdóminn. Að sögn
forstöðumanna WHO er hér
aðeins um skráð tilfelli að
ræða og telja þeir að enn
fleiri séu með alnæmi, eða
allt að 300.000 manns. Þeir
áætla ennfremur að fimm til
tíu milljónir hafi smitast af
alnæmisveirunni en ekki tek-
ið sjúkdóminn.
Alnæmis hefur nú orðið vart
í 142 ríkjum. Flestir eru sjúkl-
ingarnir í Bandaríkjunum eða
78.985 en í Evrópu eru þeir
flestir í Frakklandi, eða 4.211.
Alls hefur verið tilkynnt um
15.648 alnæmissjúklinga í Evr-
ópu til WHO, en það jafngildir
12% af heildarfjöldanum.
Útbreiðsla alnæmis er mest
í Brasilíu, þrátt fyrir viðamikla
upplýsingaherferð þarlendra
stjómvalda. Fjöldi Brasilíu-
manna hefur smitast vegna
blóðgjafa, til að mynda hefur
þriðjungur dreyrasjúklinga í
Rio de Janero fengið alnæmis-
veiruna.
Nokkur ríki, svo sem Banda-
ríkin og nokkur Evrópulönd,
hafa tekið forystuna í barátt-
unni gegn útbreiðslu alnæmis,
í umönnun alnæmissjúklinga
og rannsóknum. Franska
stjómin tilkynnti til að mynda
nýlega að hún ætli að auka
framlag sitt til alnæmisrann-
sókna úr 20 milljónum franka
(152 milljónum ísl. kr.) í 150
milljónir (1,1 milljarð ísl. kr.).
Nokkur kommúnistaríki hafa
gripið til viðamikilla aðgerða
til að stemma stigu við út-
breiðslu alnæmis. Búlgarar riðu
á vaðið þegar þeir kynntu
áform um að mótefnamæla alla
landsmenn á aldrinum 14 til
70 ára. Kúbversk stjórnvöld
áforma einnig að mótefnamæla
alla þá Kúbverja sem stunda
kynlíf, eða 7 milljónir manna.
í mörgum ríkjum er alnæmi
þó ekki gefinn nægjanlegur
gaumur, svo sem í Vestur- og
Mið-Afríkuríkjum, þar sem
margir gagnkynhneigðir hafa
látist af völdum sjúkdómsins.
Sjá frétt á bls. 20.
un Bandaríkjastjórnar að neita
Yasser Arafat, leiðtoga Frelsis-
samtaka Palestínumanna
(PLO), um vegabréfsáritun. í
samþykktinni segir að ákvörð-
unin standist ekki lög og er
Bandaríkjastjórn hvött til að
breyta henni.
151 ríki greiddi atkvæði með
samþykktinni en tvö voru á móti,
Bandaríkin og ísrael. Aðeins Bret-
land sat hjá við atkvæðagreiðsl-
una. Arafat hafði óskað eftir því
að fá að taka þátt í umræðum
allsherjarþingsins um málefni Pa-
lestínumanna, sem upphaflega
áttu að hefjast í dag.
George Shultz, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, hefur þegar
lýst því yfir að ákvörðun Banda-
ríkjastjórnar verði ekki breytt.
Allsherjarþingið gaf þó stjóminni
sólarhrings frest til að svara sam-
þykktinni áður en ákveðið verður
hvort umræðurnar um Palestínu-
menn fara fram í Genf 13. desem-
ber.
Sjá frétt á bls. 36.
Reuter
Að minnsta kosti 400 manns farast íhvirfílbyl
Hér má sjá stórt tré sem féll á byggingu í einu
úthverfa Dhaka í Bangladesh í mannskæðasta hvirf-
ilbyl í landinu síðan árið 1970. Minnst 400 manns
týndu lífí í Bangladesh er hvirfilbylurinn reið yfir
landið í gær og að sögn sjónvarps landsins er mögu-
legt að mun fleiri hafí látist, allt að 5.000 manns,
en fréttir höfðu enn ekki borist frá mörgum afskekkt-
um stöðum. 200.000 manns hafa misst heimili sín.
Veðurfræðingar álíta að vindhraðinn hafí orðið mest-
ur 165 km á klst., meiri en í hvirfilbylnum árið
1970 er um hálf milljón manna fórst. Bangladesh
er eitt af fátækustu ríkjum heims og er enn í sárum
eftir flóð síðastliðið haust en þá fórust 3.000 mánns
og mikið af gróðurlendi skemmdist.
Eijur Armena og Azera:
40.000 armenskir flótta-
menn komnir til Jerevan
Forsetar sovétlýðveldanna deila í Æðsta ráðinu
Moskvu. Reuter.
TALSMAÐUR armensku flréttastofiinnar Armenpress sagði í gær að
í það minnsta 40.000 Armenar hefðu flúið frá Azerbajdzhan til höfúð-
borgar Armeníu, Jerevan, eftir að átök brutust út milli Armena og
Azera í síðustu viku. Ellefii manns féllu í Armeníu í átökunum, að
sögn talsmannsins, og alls munu 19 hafa fallið í sovétlýðveldunum.
Æðsta ráðið í Moskvu fór ekki varhluta af hatrömmum deilum þjóð-
anna því á fundi þess í gær sökuðu forsetar sovétlýðveldanna tveggja
þjóðir hvors annars um að eiga sök á blóðbaðinu.
Talsmaður armensku fréttastof-
unnar sagði að armensku flótta-
mennirnir, sem komið hefðu til Jer-
evan, hefðu verið sendir á ýmsa
staði í lýðveldinu, þar sem þeir
fengju gistingu til bráðabirgða á
hótelum og heimilum. Talsmaður
fulltrúa Armena í Moskvu sagði að
yfirvöld í Jerevan byggjust við að
230.000 Armenar flýðu til borgar-
innar frá Azerbajdzhan á næst-
unni. Embættismaður í Azerbajdzh-
an sagði að tugþúsundir Azera
hefðu flúið frá Armeníu til Bakú,
höfuðborgar Azerbajdzhans.
Grant Voskanjan, forseti Arm-
eníu, sagði á fundi Æðsta ráðsins
í Moskvu að leiðtogar Azerbajdzh-
ans ættu sök á blóðbaðinu í Sovét-
lýðveldunum því þeir hefðu látið hjá
líða að fordæma ofsóknir gegn
Armenum í borginni Súmgajt í febr-
úar. Súlejman Tatljev, forseti Az-
erbajdzhans, sagði hins vegar að
kröfur Armena um að héraðið Nag-
omo-Karabak í Azerbajdzhan yrði
sameinað Armeníu hefðu kynt und-
ir átökunum.
Fjöldafundir em enn haldnir í
Bakú og hafa tugþúsundir manna
tekið þátt í þeim. Dagblað sovésku
stjómarinnar, Ízvestía, hefur skýrt
frá því að myndir af Khomeini, leið-
toga írans, hefðu meðal annars
sést á fundunum. Sovéskir fjölmiðl-
ar hafa haldið því fram að trúar-
og þjóðemisvakning meðal Azera
sé ein af meginástæðum fyrir eijum
þjóðanna að undanförnu.
Sjá frétt á bls. 36.
Rputer
Skriðdrekar voru á Leníntorginu í Jerevan, höfúðborg Armeníu, í
gær, þegar sett var á útgöngubann í borginni.
Evrópuhópur NATO:
ísland með í fyrsta sinn
Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
FULLTRÚI íslands sat í gær í fyrsta skipti fund varnarmálaráð-
herra Evrópuríkja, Evrópuhópsins svonefiida, hjá Atlantshafe-
bandalaginu (NATO) í Brussel. Undanfarin tuttugu ár hafa vam-
armálaráðherrarnir haldið ftmd daginn fyrir fúnd varnaáætlana-
neftidar Atlantshafebandalagsins, en hann hefet í dag.
Einar Benediktsson sendiherra, sagði að þetta gæfi Islendingum
sem sat fundinn fyrir íslands
hönd, sagði að tyrkneski varnar-
málaráðherrann, forseti hópsins
um þessar mundir, hefði komið á
framfæri boði um að íslendingar
sendu áheyrnarfulltrúa. Einar
aukin tækifæri til þess að fylgjast
með og minna á framlag sitt og
þátttöku í vamarsamstarfinu.
Fram undir þetta hafa einungis
íslendingar og Frakkar verið utan
þessa samstarfs.