Morgunblaðið - 05.03.1989, Blaðsíða 14

14
\
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5 MARZ 1989
íslands óhamingju
verður allt að
HVERT ste&iir í íslenzku þjóðfélagi? Við lifum mikla umbrotatíma
og höldum okkur dauðahaldi í hringekju tækni- og upplýsingaaldar-
innar, sem snýst hraðar og hraðar. Ef við missum haldið þeytumst
við eitthvað út í buskann og týnumst. Annars er ótrúlegt hvað íslend-
ingar hafa náð góðum tökum á tækninni. Við eruip mjög nýjunga-
gjörn og fl[jót til að tileinka okkur nýja tækni og alls konar tæki.
Stundum er sagt, að við séum græjusjúk. Hvergi eru eins margir
farsímar hlutfallslega og á íslandi og tölvubyltingin gekk hraðar
yfir hér en nokkurs staðar annars staðar. Við eigum mjög góða
iðnaðar- og hugvitsmenn, sem hafa sýnt og sannað, að þeir standa
ekki að baki starfsbræðrum sínum hjá forystuþjóðum á sviði iðnaðar.
Því miður höfum við ekki náð eins góðum árangri á Öðrum svið-
um. Við búum við steinrunnið bankakerfi, sem virðist hætt að þjóna
atvinnulífinu. Eina von okkar í þeim efiium er að heimila starfsemi
alvörubanka á íslandi erlendis frá. Þeir sem stjórna landinu virðast
einnig alveg steinrunnir. Því miður er erfiðara að leysa það vanda-
mál með því að fiytja inn erlenda stjórnmálamenn.
Erfíðlega hefur gengið að
treysta stöðu iðnaðar á ís-
landi og skapa honum jafn-
góða aðstöðu og öðrum undirstöðu-
greinum atvinnulífsins. Stjómmála-
menn tala jafnan um það á tyllidög-
um, að það þurfí að efla iðnað og
iðnfyrirtæki á íslandi því sjávarút-
vegur o g landbúnaður geti ekki tek-
ið við fleiri vinnandi mönnum. Það
verði því að skapa atvinnutækifæri
fyrir allt það unga fólk, sem kemur
á vinnumarkaðinn á næstu áratug-
um, á sviði iðnaðar og þjónustu.
Þegar frá er talin sú samstaða, sem
skapaðist fyrir nærri tveimur ára-
tugum, er ísland gerðist aðili að
Fríverzlunarbandalagi Evrópu,
EFTA, en það skapaði grundvöll
fyrir nýsköpun í iðnaði á íslandi,
hefur meira verið um orð og fagur-
gala en raunhæfar aðgerðir. Seint
á því herrans ári 1988 voru þannig
teknar ákvarðanir um sérstakar
aðgerðir til að treysta stöðu fyrir-
tækja í sjávarútvegi, sem voru
nauðsynlegar eftir langvarandi
óstjóm í efnahagsmálum í tíð ríkis-
stjómar Sjálfstæðisflokks, Fram-
sóknarflokks og Alþýðuflokks undir
forsæti Þorsteins Pálssonar. Einnig
var gripið til aðgerða til styrktar
loðdýrarækt, fiskeldi og ullar-
vinnslu. Öllum virðist hins vegar
vera sama um iðnaðinn. Útflutn-
ingsbrölt iðnfyrirtækja er litið hom-
auga af ráðamönnum, og fyrirtæki
í samkeppnisiðnaði, sem einkum
framleiða vömr til notkunar innan-
lands í samkeppni við innfluttar
vömr, mega éta það, sem úti frýs.
Það þarf engar aðgerðir til aðstoðar
þeim, þótt þessi fyrirtæki séu jafn-
mikilvæg og útflutningsfyrirtækin
vegna þess gjaldeyris, sem starf-
semi þeirra sparar.
Stjómmálamenn í
gömlu flokkunum
virðast því ekki í raun
hafa neinn sérstakan
áhuga á iðnaði. Þeim
virðist vera sama um
hinn gífurlega við-
skiptahalla, sem hijá-
ir þjóðarbúskapinn.
Þótt. nokkram ráð-
herrum Sjálfstæðis-
flokksins hafí verið
skipt út fyrir nokkra
ráðherra Alþýðu-
bandalagsins í sept-
ember 1988, hefur
engin teljandi breyt-
ing orðið á þeirri pen-
inga- og efnahags-
stefnu, sem fylgt hef-
ur verið frá kosning-
unum 1987.
vopni
Ráðamenn halda, að einhver
óskilgreindur hátækniðnaður og
upplýsingaiðnaður muni leysa öll
okkar mál. Þá virðast margir halda
það, að við getum öll lifað á því
að vera í vaxtaleik. Við getum lifað
á því að selja hvert öðm verðbréf
og skuldabréf. Flytja peninga milli
bóka í bönkum eftir því sem vextir
breytast. Annað atvinnulíf, sem
ekki geti staðið undír hinum háu
vöxtum, er annaðhvort orðið úrelt
eða óþarft. Sem sé, við getum lifað
á því að klippa hvert annað. Iðnað-
ur er af mörgum talinn vera úreltur
sem atvinnugrein á íslandi. Ráða-
menn tala um, að iðnaður og iðnfyr-
irtæki færist öll til suðurs og aust-
urs í heiminum. Til landa í Suður-
Evrópu og Afríku svo og til Austur-
landa fjær, þar sem launin em
lægri. Skyldu Vestur-Þjóðveijar
trúa þessu?
Skipasmíðar
Ein sú iðngrein, þar sem íslend-
ingar hafa náð mjög góðum ár-
angri, em skipasmíðar. Frá miðjum
áttunda áratugnum
og fram til þess, að
nýsmíði fískiskipa var
bönnuð af stjómvöld-
um í tíð ríkisstjómar
Steingríms Her-
mannssonar, seinni
hluta árs 1983, var
blómaskeið íslenzkra
skipasmíða. Einhver
beztu togskip togara-
flotans vom þá
smíðuð í íslenzkum
skipasmíðastöðvum.
Skuttogarinn Ottó N.
Þorláksson í eigu út-
gerðarfyrirtækisins
Granda hf., sem
smíðaður var hjá
Stálvík hf. í Garðabæ
1982, er þannig talið
eitt allra bezt hann-
aða og smíðaða togskip flotans.
Orðstír þess hefur farið víða. Grein-
ar og upplýsingar um Ottó N. Þor-
láksson hafa birzt í erlendum tækni-
blöðum, m.a. í hinu virta tímariti
Fishing News í Bretlandi.
Þessi þekking er hins vegar ekki
mikils metin á Islandi. Að loknu
smíðabanninu 1983-’86 hafa stjóm-
völd stuðlað að því, að smíði nýrra
fiskiskipa, í seinni tíð einnig viðhald
og endurbætur, fari öll fram erlend-
is, enda hefur fastgengisstefna
íslenzkra stjórnvalda, sem hefur
gert krónuna að öðrum sterkasta
gjaldmiðli heims, leikið þennan iðn-
að sérlega grátt. Norðmenn hafa
einkum verið stórtækir í smíði físki-
skipa fyrir íslendinga. Samkeppni
Norðmanna á sviði skipasmíða við
íslenzkar skipasmíðastöðvar er hins
vegar ólögleg, þ.e. hún brýtur í
bága við EFTA-samninginn um
fríverzlun. Norska ríkið veitir stöðv-
unum 20% ríkisstyrk til allra
nýsmíða fyrir erlenda aðila. Þessu
hafa íslenzk stjórnvöld látið ómót-
mælt og látið óátalið, þótt Fiskveiði-
sjóður Islands veiti lán út á heildar-
verð skipa smíðaðra í Noregi, þar
með talinn ríkisstyrkurinn. Það má
líkja afstöðu okkar til skipasmíða á
íslandi við hundinn, sem bítur í
skottið á sjálfum sér.
Stálvík
Skipasmíðastöðin Stálvík hf. í
Garðabæ fór sérlega illa út úr
smíðabanninu. Eitt raðsmíðaskip,
sem var í smíðum í stöðinni 1983
fyrir tilstilli íslenzkra stjórnvalda,
lokaðist þar inni í þijú ár og gerði
stöðinni nær ókleift að halda uppi
eðlilegri starfsemi. Stöðin er ein-
göngu ætluð fyrir nýsmíðar og hef-
ur enga dráttarbraut. Hún gat því
ekki flúið yfír í viðgerðar- og við-
haldsverkefni eins og hinar stöðv-
HUGSAD
UPPHÁTT
/ dagskrifar Júltus
SólneSyformadur
Borgaraflokhins.
Ferdahátíb
med stít og stæl
— sunnudaginn 5. mars nk.
★ Með Elsu Lund í broddi fylkingar ásamt
fríðum flokki gleði- og gáskamanna úr
gleðidagskránni „Hvar er Elsa?“
★ Húsið opnað klukkan 19.00
- boðið verður upp á fordrykk hússins.
★ Ferðakynning: ^ iuutfijFUJG *
kynna sumarferðirtil Mallorca,
Benidorm og Kanaríeyja.
★ Ferðabingó: ★
Glæsilegir sólarlandavinningar.
★ Hátfðarsveit Magnúsar
Kjartanssonar leikur fyrir
dansi.
- 4
ÞORSítCAFE
— alltafsólarmegin!
Kynnir kvöldsins:
Hinn eini, sanni Guðlaugur
Tryggvi Karlsson.
Matseðill: Gómsæt nautapip-
arsteik m/piparsósu.
Freistandi ísþrenna
m/hindberjamauki.
Brautarholti 20. Símar: 23333 og 23335.