Morgunblaðið - 03.10.1991, Síða 20

Morgunblaðið - 03.10.1991, Síða 20
20 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. OKTÓBER 1991 Sóttumst eftir þekk- ingu og hagræðingn - segir Brynjólfur Bjarnason um tilboð í HS „ÞAÐ, sem við höfðum hug á með kauptilboði okkar í Hraðfrystihús Stokkseyrar, var kvóti, hagræðing, þekking og vinnuafl, svo eitthyað sé nefnt. í þessu tilfelli mátum við alla þætti málsins eins og unnt var í ljósi þess að ekkert uppgjör á rekstri frystihússins hefur farið fram frá síðustu áramótum. Við töldum hag beggja aðila vel komið, yrði tilboðinu tekið,“ sagði Brynjólfur samtali við Morgunblaðið. Byggðastofnun hafnaði sem kunn- ugt er tilboði Granda í Hraðfrystihús Stokkseyrar, sem talið er gjaldþrota. Þrátt fyrir þá stöðu bauð Grandi alls um 454 milljónir króna í fyrirtækið að meðtalinni yfirtöku skulda. Miðað við uppgjör 31. desember í fyrra, voru skuldir frystihússins taldar um 550 milljónir. Miðað við ákveðna þætti í rekstri frá þeim tíma og að nauðarsamningar við lánardrottna gengju eftir, var talið að skuldir lækkuðu um 150 milljónir króna. Þá var einnig reiknað með að veltufjár- munir næmu 50 milljónum og skuld- ir alls því 350 milljónum króna. Aflakvóti fyrirtækisins svarar til um 2.400 tonna þorskígilda, en þar af er virði humars um 600 tonn þorsk- ígilda. Verðmæti þessa kvóta er að ■ LOKIÐ er þriðju og síðustu Fjallahjólakeppni sumarsins í og við Úlfarsfell. Var þetta jöfn og spennandi keppni enda réð þessi keppni endanlegum úrslitum í ís- landsmeistaramótinu og var barist um hvert sæti. Á íslandsmeistara- mótinu urðu úrslit eftirfarandi. Flokkur 16 ára og eldri: 1. Marínó F. Sigurjónsson, 2. Aðalsteinn B. Bjarnason og 3. Ingþór Hrafnkels- son. Flokkur 13-15 ára: 1. Sighvat- ur Jónsson, 2. Arnar Ástvaldsson, 3. Óskar Páll Þorgilsson. Flokkur 12 ára og yngri: 1. Matthías Eiríksson. Bjarnason, forstjóri Granda hf. í minnsta kosti rúmar fjögur til fimm hundruð milljónir króna. Þannig hefði verið hægt að selja kvótann til að greiða skuldir, en tilvist fyrirtæk- isins væri þá úr sögunni og sú at- vinna, sem það hefur skapað. Þá hefur það verið mat manna, að mið- að við aðstæður í nánustu framtíð og fjárhagslegar skuldbindingar hússins, sé áframhaldandi taprekstur óumflýjanlegur. Brynjólfur Bjarnason, segir að stjómendur Granda hafi séð sér ákveðinn hag í kaupum á hlut Hlut- afjársjóðs í húsinu. „Þarna er um mikilvæga sérþekkingu að ræða í vinnslu á humri og flatfiski og jafn- framt stöðugt og hæft vinnuafl. Þessa vinnslu hefðum við rekið áfram á staðnum og jafnframt ekið austur ákveðinni bolfisktegund til sérhæfð- ar vinnslu og pökkunar. Á móti hefð- um við veitt á togara okkar botn- fiskkvóta Hraðfrystihússins, nálægt 1.500 tonnum. Veiðar á því magni til viðbótar 22.000 til 24.000 tonnum á togara Granda hefðu nánast enga aukningu útgjalda í för með sér, svo þar hefði verið um mikla hagræðingu að ræða. Þannig hefðum við getað hagrætt verulega í rekstri beggja fyrirtækjanna og tryggt örugga, stöðuga vinnu á Stokkseyri. Þá er rétt að geta þess, að- tapresktur Hraðfrystihússins hefði ekki komið Granda til góða hvað varðar lækkun á sköttum," sagði Brynjólfur. Ármúlaskóli lOára í gærmorgun hófust hátíðarhöld í Fjölbrautaskólanum við Ármúla til að minnast 10 ára afmælis skólans. Hátíðarhöldin byrjuðu með því að kennarar og nemend- ur gæddu sér á súkkulaði og afmælistertu en í vetur verður afmælisins minnst með ýmsum hætti, svo sem ráðstefnuhaldi um skólamál, umhverfísátaki í nágrenni skólans, útgáfu kynn- ingarbæklinga og stofnun sjóðs til kaupa á listaverkum tii að prýða veggi skólans. Sameining fiskvinnslufyrirtækja á Sauðárkróki: Ljóst að hagræði og spam- aður fylgir sameiningu - segir Einar Svansson framkvæmdastjóri Fiskiðjunnar/Skagfírðings „Við höfum átt í viðræðum áður um sameiningu og erum opnir fyr- ir málinu því það er augljóst hagræði og spamaður fyrir báða aðila af slíku," segir Einar Svansson framkvæmdastjóri Fiskiðjuimar/Skag- firðings um þær hugmyndir sem nú eru uppi um sameiningu tveggja eða fleiri fiskvinnslufyrirtækja á Sauðárkrók og jafnvel einnig Siglu- firði. Einar telur að fyrst eigi að huga að sameiningu fyrirtælqa á Sauðárkróki til dæmis Fiskiðjunnar og Skjaldar hf áður en leitað er út fyrir bæinn. Hvað varðar hugmyndir um sameiningu þriggja fisk- vinnslufyrirtækja á Sauðárkrók og Þormóðs ramma á Siglufirrði telur Einar litla alvöru liggja að baki þeim hugmyndum enn sem komið er. í máli Einars kemur fram að hag- ræðið og spamaðurinn af sameiningu fyrirtækjanna á Sauðárkrók myndi ná til bæði veiða og vinnslu...„Því mun ekki standa á okkur að fara í formlegar viðræður um málið,“ segir hann. Einar segir að það sé mikilvægt þegar þessi mál eru skoðuð að físk- vinnslufyrirtækin á Sauðárkrók standa þokkalega með rekstur sinn í dag sem geri sameiningu þeirra ákjósanlegri en ella. Hann bendir á að réttast væri að þau huguðu fyrst að sameiningu innan bæjarins áður en leitað yrði samstarfsaðila utan hans, einkum í ljósi umræðna í bæj- arráði Sauðárkróks um málið. í fréttablaðinu Feyki er greint frá umræðum í bæjarráðinu sem urðu í framhaldi af hugmyndum um sam- einingu Skjaldar hf og Þomióðs ramma á Siglufirði. Var bæjarráðið sammála um að ekki kæ ni til greina flutningur Skjaldar eða kvóta hans úr bænum. Sauðarkróksbær er nú stærsti hluthafí í Skildi hf með 18% hlutafjár en meirihluti hlutafjár er í eigu aðila á höfuðborgarsvæðinu, má þar nefna Eimskip, Hagkaup og Byko. Ár liðið frá sameiningu Þýskalands: Endurreisn austurhlutans gengur betur en búist var við - segir Dirk Assmus aðstoðarmaður forsætisráðherra Saxlands eftir Steiiifrríni Sigurgeirsson EITT ár er í dag liðið frá því að þýska þjóðin sameinaðist formlega eftir 40 ára aðskilnað. Dirk Assmus, aðstoðarmaður forsætisráð- herra Saxlands, er nú staddur á íslandi. Hann segir í samtali við Morgunblaðið að þær dómsdagsspár sem uppi hafi verið í byrjun ársins um efnahagslegt hrun í nýju sambandslöndunum hafi ekki ræst. Þvert á móti gangi endurreisnin mun hraðar en menn gerðu sér vonir um. Assmus flytur fyrirlestur I Odda, Háskóla íslands, kl. 17.15 í dag, sem ber yfirskriftina „Nýtt Þýskaland - Ný byrjun“. Sameining Þýskalands hefur reynst ótrúlega kostnaðarsöm. Ein- ungis á þessu ári hefur 150 millj- örðum marka, eða sem samsvarar rúmlega 5.320 milljörðum íslenskra króna, verið varið af opinberu fé til uppbyggingar í nýju sambands- löndunum fimm, Saxlandi, Sac- hsen-Anhalt, Thuringen, Branden- burg og Mecklenburg-Vorpom- mern. Á næsta ári er ráðgert að fjórða hver króna í útgjöldum þýsku sam- bandsstjórnarinnar renni til upp- byggingar í austurhlutanum og að niðurstöðutala fjárlaga verði 422,6 milljarðar marka, sem er sú hæsta nokkum tímann. Margföld Marshall-aðstoð Það er fróðlegt að bera þessar tölur saman við Marshall-aðstoð Bandaríkjanna við Þýskaland á árunum eftir síðari heimsstyijöld- ina. Á nokkurra ára tímabili greiddu Bandaríkjamenn sem sam- svarar á verðlagi dagsins í dag 800 mörk á hvern fbúa Þýskalands til uppbyggingar eftir stríðið. í lok þessa árs mun sambandsstjómin í Bonn hafa varið til endurreisnar austurhlutans upphæð sem sam- svarar 9.600 mörkum á hvem íbúa hans. Við þessa upphæð bætast mjög umfangsmiklar fjárfestingar einkaaðila. Samkvæmt könnun sem framkvæmd var meðal þýskra fyr- irtækja eru uppi áform um fjárfest- ingar upp á um 70 milljarða marka fram til ársins 1995. Þar sem nánast öll fyrirtæki í Austur-Þýskalandi voru í ríkiseigu beið eftir sameininguna það risa- vaxna verkefni að einkavæða þau sem einhveija framtíð áttu fyrir sér í eðlilegu markaðsumhverfi. Var stofnað sérstakt eignarhaldsfyrir- tæki, Treuhandanstalt, til að koma þeim fyrirtækjum á réttan kjöl og selja sem bjargandi var og leggja niður rekstur þeirra sem útséð var um að gætu starfað lengur. Starfsemi Treuhandanstalt fór hægt af stað en nú er hins vegar svo komið að Treuhandanstalt selur að meðaltali 20 fyrirtæki á dag og í lok júlí höfðu 3.000 fyrirtæki fengið nýja eigendur. Dirk Assmus, aðstoðarmaður forsætisráðherra Saxlands, er nú staddur hér á landi. Assmus, sem er lögfræðingur að mennt, hóf störf í forsætisráðuneytinu í Dresden, höfuðborg Saxlands, 1. mars á þessu ári. Assmus er fæddur og uppalinn í vesturhluta Þýskalands og þegar hann var spurður hvers vegna hann hefði hafíð störf í Sax- landi sagðist hann hafa haft sér- stakan áhuga á að vinna í ein- hvetju af nýju sambandslöndunum þar sem verið væri að byggja upp stjórnkerfið á nýtt. Það væri mjög erfítt en samtímis spennandi verk- efni. „Við erum að byggja upp fímm ný sambandslönd og stjóm- kerfíð er enn ekki sambærilegt við það í gömlu sambandslöndunum. Til að nefna dæmi þá starfa ég í deild sem sér um pólitíska sam- ræmingu. Þar starfa alls 23 mann- eskjur en í sambærilegri deild í forsætisráðuneytinu í Bæjaralandi, sem hefur nokkurn veginn jafn umfangsmikil verkefni undir hönd- um, starfa 150. Þetta gerir það auðvitað að verkum að álagið á hvern einstakling ér mun meira hjá okkur en samtímis fáum við meiri möguleika til að gera eitthvað og sjá árangur," sagði Assmus. Hann sagði það ekki hafa valdið neinum samstarfsörðugleikum að hann kæmi „að vestan" enda verið alveg skýrt frá upphafí að hann myndi starfa við sömu skilyrði og heimafólk. Hann hefði til að mynda átt í sömu vandræðum að fínna húsnæði og aðrir. Húsnæðismark- aðurinn er mjög þröngur og segir Assmus að hann hafí þurft að búa í litlu herbergi á vegum kirkjunnar þann tima sem hann hefur verið í Dresden. Aðspurður um vandkvæði vegna hinna mismunandi þjóðfélagskerfa sem fólk í vestur- og austurhlutan- um hefði búið við um áratugaskeið sagði Assmus að það væri greini- legt að jafnaldrar hans (hann er fæddur 1962) hefðu hlotið allt ann- að uppeldi og fengið allt aðrar lífs- skoðanir í veganesti. „Oft veit fólk mjög lítið hvert um annað og að láta Þýskaland vaxa saman á ný mun taka langan tíma. Efnahags- Morgunblaðið/Sverrir Dirk Assmus aðstoðarmaður forsætisráðherra Saxlands. lega er ástandið að mörgu leyti orðið svipað. Úrval í verslunum í Dresden er fyllilega sambærilegt við úrvalið í borgum fyrir vestan. Það sem mun taka lengri tíma er sálfræðilegi þátturinn. Þar er fólk á mínum aldri þegar langt komið sem og eldra fólk, 70-80 ára, sem man hvernig þetta var áður fyrr. Stóra vandamálið er kynslóðin sem nú er 50-60 ára og sá um að byggja upp Austur-Þýskaland. Það fólk þarf nú að spyija sig þeirrar spum- ingar hvort þetta hafí kannski allt verið til einskis." Hann sagði að auðvitað væru líka til gamlir jaxlar, sem voru háttsettir í kerfínu, sem myndu aldrei fallast á breytingamar vegna þess að þeir höfðu það mjög gott í gamla kerfínu. Það væri hins veg- ar minnihluti. „Þetta mun ekki gerast 'á einni nóttu. Þessi um- skipti krefjast hugarfarsbreytingar hjá fólki bæði fyrir austan sem vestan. Og líka að til dæmis ein- hver sem býr í Frankfurt fari til borga á borð við Dresden og sjái hvemig þar er í raun. Það gera því miður ekki margir. Fólkið í nýju sambandslöndunum hefur betri þekkingu á fólkinu í gömlu sam- bandslöndunum en öfugt. Það gat fylgst með óritskoðuðum fréttum í vestur-þýskum fjölmiðlum. Það sama átti ekki við um fréttir frá Austur-Þýskalandi." Efnahagsumskiptin erfiðust Erfíðast sagði hann að hefði reynst að breyta efnahagslífinu úr sósíalísku kerfi sem byggði á til- skipunum að ofan yfír í félagslegt markaðskerfí. „Það hefur þurft að leggja niður fyrirtæki og atvinnu- leysi hefur vaxið. Það er nú um 10-12% í Saxlandi sem er lægra en spáð hafði verið en samt of mikið. Hjá því varð hins vegar ekki komist þar sem um þriðjungur vinnandi manna í Austur-Þýska- landi var í málamyndavinnu.“ Hann sagði að þá hefði þurft að' leysa marga frá störfum sem voru samofnir hinu sósíalíska kerfi og endumýja háskólamenntun, t.d. losa sig við háskólaprófessora í marx-lenínisma sem ekki væri þörf á lengur. „í mars þegar ég byijaði var talað um að í júlí yrði fjöldaatvinnu- leysi og uppþot. Hið gagnstæða hefur orðið uppi á teningnum. Einkavæðingin gengur betur en talið var og í Saxlandi höfum við til dæmis fengið fyrirtæki frá Frakklandi til að fjárfesta og fyrir- tæki á borð við Siemens og Volks- wagen byggja þar upp verksmiðj- ur. Pjöldi smáfyrirtækja eru líka sett á laggirnar. Maður sér alls staðar að eitthvað er að gerast. Ég geng ákveðna leið í vinnuna á hveijum morgni. í mars var þama eitt bakarí nú em þau orðin fimm. Maður sér æ meira af dýmm vest- rænum bifreiðum, fólk hefur efni á að fara í sumarfrí á sólarstrend- ur. Þessu hafði ekki verið búist við svona fljótt. Það vom til raunhæfar spár þeg- ar í mars en fjölmiðlar drógu ávallt upp aðra mynd að því er virðist af pólitískum ástæðum. Það er líka talið miklu meira spennandi að skrifa um upplausn og örbirgð heldur en að fímmta bakaríið hafi verið opnað. Það er ekki frétt- nærnt."

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.