Morgunblaðið - 30.08.1994, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
ÞRIÐJUDAGUR 30. ÁGÚST 1994 33
HANNA LÍSBET
JÓNMUNDSDÓTTIR
+ Hanna Lísbet
Jónmundsdótt-
ir fæddist 27.
september 1948 á
Akureyri. Hún and-
aðist á Landspítal-
anum laugardag-
inn 20. ágúst síðast-
liðinn. Móðir henn-
ar var Stefanía Jó-
hanna Kristinsdótt-
ir, f. 4. maí 1919,
dóttir hjónanna El-
ínborgar Jónsdótt-
ur frá Kálfsá í
Ólafsfirði og Krist-
ins Randvers Stef-
ánssonar frá Kambfelli í
Djúpadal í Eyjafirði. Faðir
hennar var Jónmundur Zop-
honíasson, f. 23. febrúar 1917,
sonur hjónanna Súsönnu Guð-
mundsdóttur frá Óslandi í Ós-
landshlíð og Zophoníasar Jóns-
sonar bónda á Hóli í Svarfaðar-
dal. Stefanía og Jónmundur
bjuggu lengst af á Hrafnsstöð-
um í Svarfaðardal og þar ólst
Hanna Lisbet upp í hópi tíu
systkina sinna. Hún lauk
sjúkraliðanámi, fyrst við
Sjúkrahús Akureyrar og síðar
við sjúkrahús í Ósló. Hinn 12.
september 1975 giftist Hanna
Lísbet eftirlifandi manni sín-
um, Jóni Sigurbjörnssyni, og
eignuðust þau tvo syni, Sigur-
björn, f. 16. september 1975,
og Kristinn, f. 16. september
1977. Útför hennar fer fram
frá Fríkirkjunni í Hafnarfirði í
dag.
HÚN HÉT Hanna Lísbet og fædd-
ist á Akureyri 27. september 1948.
Níu mánaða gömul flutti hún frá
Akureyri út í Svarfaðardal með for-
eldrum sínum, þeim Stefaníu Krist-
insdóttur og Jónmundi Zophonías-
syni. Bærinn hét Hrafnsstaðir, þar
sem þau Jónmundur og Stefanía
voru að bytja búskap og þar hafa
þau átt heima síðan. Hanna litla
Lísbet átti bróður árinu eldri, þegar
fjölskyldan flutti að Hrafnsstöðum.
En fjölskyldan stækkaði ört. Eitt
systkinið fæddist af öðru uns þau
voru orðin 11 talsins, 7 systur og
4 bræður.
Lífsbaráttan var hörð hjá fjöl-
skyldunni á Hrafnsstöðum, barna-
hópurinn stór, móðirin hennar
bamshafandi alltaf öðru hveiju og
oft veik á meðgöngutímanum. Elstá
systirin, Hanna Lísbet, varð því
snemma að taka til hendinni, leggja
sitt af mörkum í baráttunni fyrir
daglegu brauði fjölskyldunnar,
gæta yngri systkina og bera á þeim
ábyrgð og vinna eftir því sem þrek
hennar og þroski framast leyfði.
Jónmundur vann að fijótæknistörf-
um jafnframt búskapnum og Stef-
anía vann öðru hveiju í síldarsöltun
á Dalvík, þegar færi gafst.
Sex ára gömul var Hanna Lísbet
komin á síldarplanið til að aðstoða
og flýta fyrir móður sinni við söltun-
ina. Stelpan var stutt en tunnan
stór og í eitt skiptið fór svo að hún
steyptist á hausinn ofan í síldar-
tunnuna. En hún lét ekki deigan
síga sú stutta og áfram var haldið
við söltunina. Um haustið, þegar
sildarsöltun lauk, voru fjárráð fjöl-
skyldunnar á Hrafnsstöðum með
þeim hætti, að hægt var að kaupa
efni og sauma úr því föt handa
börnunum. Áður hafði verið saumað
upp úr gömlum fötum.
Hanna Lísbet fór í bamaskólann
á Dalvík. En hún þurfti að mjólka
kýrnar á morgnana áður en hún fór
í skólann og á kvöldin eftir að hún
kom heim úr skólanum. Þannig
kynntist hún því, að lífið var enginn
dans á rósum, en kallaði á vinnu-
semi og ábyrgð.
Hugur Hönnu stóð til mennta og
skólagöngu en kringumstæður
leyfðu það ekki. Það voru einfald-
lega engir peningar til þess. Þó
gafst henni tækifæri til
að sækja þriggja mán-
aða námskeið í Hús-
mæðraskólanum á
Löngumýri í Skaga-
firði. Jón Kristinsson
rakari og leikari á Ak-
ureyri, kunnur stúku-
maður, var móðurbróð-
ir Hönnu Lísbetar. Hjá
honum og fjölskyldu
hans átti hún vini og
hauka í homi. Það átti
ekki síður við um
ömmu hennar, Elín-
borgu, sem lét sér mjög
annt um þessa dóttur-
dóttur sína.
Minnisstætt var Hönnu sumarið
sem hún vann við barnaheimilið á
Böggvinsstöðum, en það var rekið
af stúkunni og var undir stjórn Jóns
Kristinssonar. Þar dvöldu þá 52
böm í litlu húsi. Við þetta barna-
heimili vann Hanna Lísbet ásamt
frænda sínum Arnari syni Jóns, en
Arnar varð síðar þjóðkunnur leik-
ari. Tengdist hún þessum frænda
sínum traustum vináttuböndum,
sem entust henni alla ævi. Jón
Kristinsson var líka forstöðumaður
elliheimilisins í Skjaldarvík og
þangað í eldhúsið lá leið Hönnu og
var hún ráðskona þar, þótt ung
væri að ámm. Átján ára að aldri
er Hanna komin til Akureyrar. Þar
ræðst hún í sjúkraliðanám við
Pjórðungssjúkrahúsið á Akureyri
og lýkur þar sjúkraliðaprófi í maí
1969.
Næst liggur leið Hönnu Lísbetar
til Noregs og þar dvelur hún næstu
tvö árin. Þá vom sjúkraliðapróf frá
íslandi ekki tekin gild í Noregi og
þess vegna endurtók Hanna sjúkra-
liðanám sitt við sjúkrahús í Qsló.
Rétt áður en hún lauk þar prófi var
gerður samningur milli landanna,
þar sem sjúkraliðapróf frá íslandi
vom metin gild í Noregi.
Frá Noregi fer Hanna Lísbet
heim að Hrafnsstöðum, en hefur
þar stutta viðdvöl.
Hannes Kristinsson efnaverk-
fræðingur, móðurbróðir hennar, var
búsettur í Ameríku. Þangað heldur
hún og ætlar að vera þar í vist í
eitt ár. Stundum skipast veður
skjótt í lofti. Kristinn bróðir hennar
veikist alvarlega af krabbameini.
Hanna Lísbet heldur þegar heim,
enda þótt aðeins séu liðnir tveir
mánuðir af fyrirhugaðri dvöl hennar
vestra. Hún heldur rakleitt til bróð-
ur síns á Landspítalanum og vakir
yfir honum og hlúir að honum allt
til andlátsstundar hans 19. febrúar
1973. Þetta var mikil og djúptæk
lífsreynsla fyrir unga stúlku. Næstu
árin stundar Hanna Lísbet vinnu á
Akureyri, lengstum á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu.
Eitt sumarið ræðst hún sem ráðs-
kona til Jöklaferða Baldurs Sigurðs-
sonar, en hann var þá að hefja
skipulagðar jöklaferðir með ferða-
menn upp á Vatnajökul. Það sýnir
vel ráðdeild og fyrirhyggjusemi
Hönnu, að á þessum árum eignast
hún eigin íbúð á Akureyri.
Haustið 1974 byijar hún sambúð
með Jóni Sigurbjörnssyni, sem þá
er að hefja nám í deild á Akureyri
frá Vélskóla íslands. Þau gifta sig
svo hinn 12. september 1975 og
fjórum dögum seinna fæðist eldri
sonur þeirra, Sigurbjörn. Svo líða
tvö ár, nákvæmlega upp á dag, en
þá lítur yngri sonur þeirra, Krist-
inn, dagsins ljós. Á haustdögum
1975 flytja þau Hanna og Jón til
Reykjavíkur með soninn, en Jón er
þar við nám í Vélskóla Islands
næstu tvö árin og lýkur prófi vorið
1977. Til Hafnarfjarðar flytja þau
1978, á Álfaskeið 84. Þar bjuggu
þau í tvö og hálft ár, en kaupa þá
húsið í Bröttukinn 24 og hafa átt
þar heima síðan.
Hanna Lísbet var mikil húsmóðir
í þess orðs besta skilningi. Um það
bar heimilið og heimilishald allt
glöggt vitni. Myndarskapurinn,
smekkvísin, festan, öryggið, gest-
risnin og hjartahlýjan, allt var þetta
samofið andblæ heimilisins. Það
fundu allir þeir sem þangað komu.
Ráðdeild og raunsæi, rausn og reisn
skipuðu þar líka virðulegan sess.
Og fjölskyldan stóð fast saman
bundin traustum fjölskylduböndum.
Fyrir tæpum níu árum greindist
krabbamein í öðru bijósti Hönnu
Lísbetar og var það þá numið burt.
En það kom fyrir ekki. Sjúkdómur-
inn sagði sífellt til sín, þrátt fyrir
lyfjanotkun og geislameðferð.
Hanna Lísbet barðist hetjulega við
þennan vágest. Hún reyndi ýmis
konar náttúrumeðul og lét aldrei
bugast. Kjarkurinn og trúin voru
fylginautar hennar. Það voru góðir
bandamenn í látlausu og miskunn-
arlausu stríði síðustu fjögur æviár
hennar. Vinir og vandamenn undr-
uðust seiglu hennar og hugarró.
Hugurinn var sífellt vakandi og vilj-
inn að verða öðrum að liði. Þá voru
veikindi hennar sjálfrar geymd og
sett til hliðar. Svona var Hanna.
Nú er skarð fyrir skildi við frá-
fall Hönnu Lísbetar og feðgamir
þrír eiga um sárt að binda. En minn-
ingamar um ástkæra eiginkonu og
góða og umhyggjusama móður era
dýrmæti sem ekki verða frá þeim
tekin og létta þeim sorgina. Hanna
Lísbet lét ýmis félagsmál til sín
taka. Hún tók t.d. þátt í starfí For-
eldrafélags Öldutúnsskóla og var
formaður þess um skeið.
Styrkur nefnist félagsskapur
krabbameinssjúklinga og aðstand-
enda þeirra. Hanna Lísbet var með-
al stofnenda þess félags og átti
sæti í stjórn þess, sem meðstjórn-
andi. Þar sem annars staðar vann
hún gott og fómfúst starf.
Aðeins viku fyrir andlát sitt átti
hún klukkustundarviðtal við vin-
konu, sem var að fara í bijóstaað-
gerð. Þar miðlaði hún henni af
reynslu sinni og veitti henni aukinn
styrk. Hún var alltaf söm hún
Hanna.
Enn er ótalið það félagið, þar sem
leiðir okkar lágu saman, og alltaf
og ævinlega skipaði háan sess í
hjarta hennar og var hennar ein-
kenni í lífí öllu og starfí. Það var
skátahreyfíngin með skátahugsjón-
ina og kjörorðið sitt, ávallt viðbú-
inn. Þar fann Hanna sig eiga heima.
Með skátahreyfingunni átti Hanna
samleið allt til lokadags. Hanna
Lísbet var ein af þeim sem stofnuðu
Skátafélag Dalvíkur. Hún gaf sig
alla í skátastarfíð og helgaði sig
öllu því besta, sem þar var að fínna.
Hún var um skeið félagsforingi
skátanna á Dalvík og sótti foringja-
þjálfun á Gilwell, sem er einskonar
háskóli skátamenntunar og þjálfun-
ar. Þaðan lauk hún prófi með sóma
og öðlaðist réttindi til að bera ein-
kenni Gilwell-skáta.
Þegar hún kom til Akureyrar
hélt hún áfram skátastarfinu og
gekk í kvenskátafélagið þar.
Þegar Hanna Lísbet var flutt til
Hafnarfjarðar, gekk hún í St. Ge-
orgsgildið þar, en það era samtök
„eldri“ skáta. Þar gerðist hún virk-
ur gildisskáti. Eins og jafnan áður
og hennar háttur var, lagði hún líf
og sál í gildisskátastarfíð. Hún var
góður félagi, hugkvæm og
skemmtileg, áræðin og atorkusöm
og setti bráðlega mark á umhverfíð
í kringum sig. St. Georgsgildið fól
henni margvísleg trúnaðarstörf og
öll leysti Hanna þau af hendi með
miklum ágætum. Um skeið var hún
gildismeistari Hafnarfjarðargildis-
ins og stjórnaði því af festu, skör-
ungsskap og ábyrgðartilfmningu.
Það var gott að vera með Hönnu
í leik og starfí. Hún var hreinskipt-
in og heil að hveiju sem hún gekk.
Hún var ávallt viðbúin að rétta fram
hjálparhendi orðalaust og eðlilega,
þar sem þess var þörf. Hugkvæmni
hennar og næmleiki við að gleðja
aðra var einstakur. Um hana má
segja eins og Bergþóru í Njálssögu,
að hún var drengur góður. Skáta-
starfið og skátalífíð áttu hug henn-
ar og hjarta. Þar sem hún fór var
sannur skáti á ferð. Það segir allt,
sem segja þarf. Nú er komið að
leiðarlokum í þessum heimi. Hanna
Lísbet er farin heim, eins og við
skátar gjarnan segjum.
Við syrgjum góðan vin og félaga.
Hugljúfar minningar lýsa hugann.
Hugsanirnar markast af vináttu og
þakklæti. íslenskir gildisskátar
þakka Hönnu Lísbet ánægjulega
og lærdómsríka samfylgd, bæði á
vettvangi skátahreyfingarinnar og
annars staðar, þar sem leiðir lágu
saman. Blessuð sé minning hennar.
Jóni og sonunum tveimur, þeim
Sigurbirni og Kristni, sendum við
innilegar samúðarkveðjur. Sorgin
er sár en minningarnar ljúfar. Guð
styrki ykkur um alla framtíð, svo
og alla aðra vini og vandamenn
Hönnu Lísbetar.
Hörður Zóphaníasson.
í félagi okkar eldri skáta í Hafn-
arfírði, St. Georgsgildinu, er starf-
andi hópur, sem kallar sig skálahóp-
inn. Nafngiftin er tilkomin vegna
þess að í yfir tuttugu ár hefur hóp-
urinn k'omið saman á sunnudags-
morgnum að vetrarlagi í skálanum
við Hvaleyrarvatn ýmist til þess að
gera skálanum til góða eða þá að
freista þess að ráða lífsgátuna. Einu
skilyrðin til inngöngu í hópinn,
óskráð og ósögð þar til nú, eru að
mæta á sunnudögum og vera karl-
kyns. Konurnar í félaginu hafa sinn
hóp.
Fyrir nokkram áram gerðist það,
að einn kvenkyns félagi okkar
mætti í nokkur skipti til vinnu með
okkur. Vissulega var þörf á fleiri
höndum til starfa og það vissi hún
og vildi leggja sitt af mörkum og
var þá sama hvaða verkfærum
þurfti að beita. Hún stóð flestum
okkar fyllilega á sporði í þeim efn-
um.
Þessi félagi okkar var Hanna
Lísbet. Hún vissi að það var þörf
og þá var hún til reiðu. Hún trufl-
aði vissulega okkar karlaveröld,
sem við vildum ríghalda í, og við
kunnuin meira að segja ekki við
annað en að fækka kaffitímunum
okkar, sem höfðu þó verið sniðnir
sérstaklega að þörfum okkar. Um
sama leyti bættist okkur góður fé-
lagi, þar sem var Jón eiginmaður
Hönnu Lísbetar, og hefur hann síð-
an verið traustur liðsmaður.
Það fer ekki hjá því í slíku félags-
starfí, að menn bindast ekki aðeins
félagsböndum, heldur þegar best
tekst til sterkum vináttuböndum,
og við trúum því, að það séu þau
bönd, sem halda þessum hópi fyrst
og fremst saman.
Hanna Lísbet hefur í mörg ár
barist við illvígan sjúkdóm. Bjart-
sýni hennar, ótrúlegur dugnaður
og hjálpsemi við aðra í svipaðri
baráttu var slík, að aðdáunarvert
var. Hetjulund hennar og baráttu-
þrek var slíkt, að hið hálfa væri
hveijum manni nóg. Að lokum varð
þó engum vörnum lengur við komið
og hún andaðist að morgni hins 20.
þessa mánaðar.
Vináttan var henni mikils virði.
Eitt sinn sem oftar langaði hana
að gleðja vin sinn og gaf honum
þá grip sem á stóð: „Hvað er lífið
án vina“. Við minnumst Hönnu Lás-
betar með þakklæti í huga fyrir
vináttu og fyrir það fordæmi sem
hún hefur verið okkur á svo margan
hátt. Við biðjum algóðan Guð að
styrkja eftirlifandi eiginmann, syn-
ina tvo og aðra ástvini í þeirra sorg.
Sofnar drótt, nálgast nótt,
sveipast kvöldroða himinn og sær.
Allt er hljótt, hvíldu rótt.
Guð er nær.
(Óþekktur höfundur.)
Skálahópurinn.
í dag, er við kveðjum skátasystur
og góða vinkonu okkar, Hönnu Lis-
bet Jónmundsdóttur, svo unga að
árum, minnumst við þess að það
þarf ekki alltaf langan tíma til að
skila góðu starfi. Hún gerðist félagi
í St. Georgsgildinu í Hafnarfírði
þegar hún fluttist hingað frá Akur-
eyri, og þar með virkur félagi í
saumaklúbbnum okkar.
Hún var ötul í starfí, hugmynda-
rík og framkvæmdasöm, kom það
best í ljós er mikið stóð til, eins og
við undirbúning fyrir Norðurlanda-
þing St. Georgsskáta o.fl. Þá útbjó
hún af mikilli natni og umhyggju
ýmsa minjagripi sem minntu á
skátahreyfínguna sem var henni
svo kær.
Hún var iðin við að hlynna að
skálanum okkar við Hvaleyrarvatn.
og gróðrinum þar í kring, og raun-
ar öllu því sem til góðs mætti verða
fyrir félagsskapinn.
Æðralaus háði hún harða baráttu
við illvígan sjúkdóm í mörg ár, leit-
aði lausna, og miðlaði öðrum sem
stóðu í sömu sporam af öllu því sem
hún taldi að til bóta mætti verða.
Við söknum vinar í stað, biðjum
henni blessunar og þökkum fyrir
að hafa notið vináttu hennar.
Eiginmanni og sonum hennar
vottum við einlæga samúð, og
minnumst þess að ljúfar minningar
um ástríka eiginkonu og móðurt"
sefa sorgina og era huggun harmi
gegn.
Blessuð sé minning hennar.
Saumaklúbburinn.
Nú er kær vinkona horfín eftir
langa og erfíða baráttu við hinn
skæða sjúkdóm, krabbamein. Ætíð
horfði hún fram á veginn með ljós
í sinni og yl í hjarta og trú á að
yfírvinna meinið með vítamínríkri
fæðu, hákarlabijóski og lýsi. Hún
vonaði að hægt væri að lækna sjúk-
dóminn með hjálp læknavísindanna
og hins æðsta sem allt gefur. Kær-
leikurinn, sem hún gaf til allrafy
uppörvaði þá, sem leituðu til henn-
ar.
Kæra vinkona, við þökkum þér
samfylgdina og það sem þú gafst
okkur með þínum kærleika og trú
og von á lífíð og tilgang þess. Við
eram glaðar í hjarta yfír að hafa
fengið að vera með þér í barátt-
unni, sjá ástvini þína þijá umvefja
þig kærleika til hinstu stundar og
þig sjálfa kveðja sátta við þín enda-
lok.
Þökkum vinsemd starfsfólks llí"*
á Landspítalanum.
Erla og Jóhanna.
í dag kveðjum við vinkonu okkar
Hönnu Lísbet Jónmundsdóttur.
Leiðir okkar lágu saman er stofnuð
voru samtök krabbameinssjúklinga
og aðstandenda þeirra síðla árs
1987.
Frá upphafi samtakanna hefur
Hanna Lísbet verið ötull samstarfs-
maður og ávallt tilbúin að leggja
lið. Þegar fundur var boðaður kom
hún fyrst allra og fór aldrei án
þess að vera viss um að allir kæm-
ust heim með góðu móti, það var
í leiðinni hjá henni hvort sem fólk—
þurfti far austur eða vestur í bæ,
I Breiðholt eða Hafnarfjörð.
Veikindi hennar byijuðu fyrir
átta áram. Frá þeim tíma vann hún
í því að byggja sig upp. Hún fór
til Danmerkur á heilsuhæli Juliu
Voldan. Einnig kynntist hún Ævari
Jóhannessyni. Eins og margir aðrir
sjúklingar fékk hún seyðið hans og
fannst sér verða gott af, síðar sagði
Ævar henni frá grein er hann hafði
lesið í bandarísku blaði, um að far-
ið væri að þurrka og mala hákarla-
bijósk. Ekki lét Hanna Lísbet segja
sér það tvisvar heldur aflaði sér
hráefnis og byijaði að þurrka og
mala. Það komu margir í Bröttu-
kinnina til að fá bijósk og marga
gladdi hún með orðum sínum og
kjarki, þeim óbilandi kjarki sem hún
hélt til síðasta dags. Þrátt fyrir hve
veik hún var í sumar vonuðum við
alltaf að hún stæði upp eins og hún
hafði gert svo oft áður.
Það verður erfitt að byija vetrar-
starfíð án Hönnu Lísbetar og verður
hennar sárt saknað þó að söknuður-
inn sé mestur hjá Jóni og drengjun-
um þeirra.
Við biðjum þeim blessunar Guðs,
sem græðir öll sár og þerrar öll tár.
F.h. félaganna í Styrk,
Steinunn Friðriksdóttir,
formaður.
Fleiri minningargreinar um
Hönnu Lísbetu Jónmunds-
dóttur bíða birtingar og munu
birtast á næstu dögum.