Morgunblaðið - 10.11.1996, Qupperneq 4

4 SUNNUDAGUR 10. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 3/11-9/11.
►Jóm Baldvin Hannibalsson
fráfarandi formaður Al-
þýðuflokksins lagði
áherslu á samstarf og sam-
stöðu jafnaðarmanna gegn
sérhagsmunum í setningar-
ræðu á 48. fiokksþingi Al-
þýðufiokksins. Hann gagn-
rýndi Sjálfstæðisflokkinn
harðlega. Kosið var milli
Sighvats Björgvinssonar og
Guðmundar Árna Stefáns-
sonar í stöðu formanns
flokksins síðdegis í gær.
►Óvenjumiklir kuldar hafa
verið á landinu, einkum
norðaustanlands og mældist
26 gráðu frost við Mývatn
aðfaranótt mánudags. Það
er mesta frost sem mælst
hefur hérlendis frá 1949,
en þá mældist 27 stiga frost
í Möðrudal.
►Mannréttindanefnd Evr-
ópu hefur samþykkt að taka
til efnislegrar meðferðar
kæru Sigurðar Georgssonar
hæstaréttarlögmanns á
hendur íslenska ríkinu. Sig-
urður telur tjáningarf relsi
sitt hafa verið skert með
áminningu sem stjórn Lög-
mannafélagsins veitti hon-
um og Hæstiréttur staðfesti.
►Sævar Gunnarsson, for-
maður Sjómannasambands
íslands, sagði á þingi sam-
bandsins á miðvikudag að
nauðsynlegt væri að taka á
óheftu framsali veiðiheim-
ilda og að allur fiskur tl
sölu innanlands yrði að fara
á fiskmarkaði, ef takast
ætti að ná samkomulgi um
kjör sjómanna.
Hringvegur rofinn
í hlaupi
MIKIÐ tjón varð á vegum og brúar-
mannvirkjum við Skeiðarársand þegar
Skeiðará hljóp á þriðjudag, hlaup sem
var meira og óx hraðar en menn hafa
áður þekkt og hjaðnaði svo hraðar
og var lokið á fimmtudag. Tæplega
400 metra brú yfir Gígjukvísl hvarf
í vatnsflauminn sem braust fram úr
Grímsvötnum og bar með sér sand,
aur og stóra ísjaka. 170 m kafli brotn-
aði úr brúnni yfir Skeiðará og brúin
yfir Sæluhúsakvísl er stórskemmd.
Varnargarðar við fljótið eru einnig
skemmdir og a.m.k. 7 km af þjóðveg-
inum yfir sandinn þarf að leggja að
nýju.
Þá urðu skemmdir á raflínum
Landsvirkjunar og ljósleiðarastreng
Pósts og síma. Tjón er metið á um það
bil 1 milljarð króna og ber Viðlaga-
trygging stóran hluta þess. Eftir
hlaupið varð stutt sprengigos í eldstöð-
inni á Vatnajökii á ný. Viðgerð á vegin-
um yfir Skeiðarársand hófst á föstu-
dag. 2 ár tekur að byggja varanlegar
brýr að nýju en stefnt er að því að
koma á bráðabirgðavegasambandi inn-
an skamms. Þar sem hringvegurinn
er rofinn þarf nú að aka tvöfalt lengri
leið en ella milli Reykjavíkur og Horna-
fiarðar.
Bjargað
úr gúmbáti
TVEGGJA manna áhöfn var bjargað
úr gúmbáti eftir að Björninn BA 85,
fimm tonna skelbátur frá Patreksfírði,
fórst skammt vestur af Blakksnesi á
föstudagskvöld. Skipbrotsmennirnir
voru blautir en heilir á húfi þegar Brim-
nes BA kom að þeim eftir að hafa séð
neyðarblys á lofti. Orsakir skipstapsins
eru ókunnar en flakið var dregið mar-
andi í kafi inn til Patreksfjarðar.
Bill Clinton endur-
kjörinn forseti
BILL Clinton var endurkjörinn forseti
Bandaríkjanna í kosningunum á
þriðjudag en repú-
blikanar héldu
meirihluta sínum í
báðum deildum
þingsins. Þetta er í
fyrsta sinn í 52 ár
sem demókrati er
endurkjörihn forseti
landsins. Clinton
fékk 49,2% atkvæð-
anna og 379 kjör-
menn en Bob Dole, forsetaefni repú-
blikana, 40,8% og 159 kjörmenn.
Ross Perot, forsetaefni Umbóta-
flokksins, fékk um 9% fylgi og engan
kjörmann. Kjörsóknin var tæp 50%
og sú minnsta í sögu kosninganna.
Úrslitin í þingkosningunum marka
tímamót þar sem þetta er í fyrsta sinn
í 68 ár að repúblikanar ná meirihluta
í tvennum kosningum í röð. Þegar
þeir tryggðu sér hann í kosningunum
1994 var það í fyrsta sinn í 40 ár.
Búist er við allmiklum breytingum á
stjórn Clintons, sem tilkynnti á
fimmtudag að Warren Christopher
utanríkisráðherra hefði ákveðið að
segja af sér.
Hjartaskurðaðgerð
Jeltsíns tókst vel
BORÍS Jeltsín, forseti Rússlands,
gekkst undir sjö klukkustunda hjarta-
skurðaðgerð í
Moskvu á þriðjudag
og tókst hún mjög
vel, að sögn lækna
hans. Forsetinn
steig í fæturna í
fyrsta sinn eftir upp-
skurðinn á fimmtu-
dag og læknarnir
telja að hann verði
farinn af sjúkrahús-
inu eftir tvær eða þrjár vikur. Jeltsín
tók stöðugum framförum og kom það
læknunum á óvart hversu skjótt hann
virtist ætla að ná sér.
Boris Jeltsín
► MARGIR flóttamenn frá
Rúanda hafa dáið úr þorsta
í austurhluta Zaire, að sögn
embættismanna Flótta-
mannahjálpar Sameinuðu
þjóðanna á fimmtudag. 1,2
milljónir flóttamanna eru á
svæðinu og deilt er um
hvernig koma eigi í veg fyr-
ir hungursneyð. Frakkar og
Spánveijar vilja að sent
verði alþjóðlegt herlið til
landsins en sú hugmynd
fékk ekki hljómgrunn á
fundi ráðherra Evrópusam-
bandsins og í Bandaríkjun-
um.
► FORSETI Pakistans,
Farooq Leghari, vék Benaz-
ir Bhutto úr embætti for-
sætisráðherra á mánudag
og hún kvaðst ætla að leita
til æðstu dómstóla landsins
til að fá ákvörðuninni
hnekkt. Þingið var leyst upp
og kosningar boðaðar á
þriðjudag.
► KJÓSENDUR í Rúmeníu
og Búlgaríu höfnuðu
vinstrimönnum, arftökum
gömlu kommúnistaflokk-
anna, í kosningum um síð-
ustu helgi. í Búlgaríu var
Petar Stoyanov kjörinn for-
seti og hann vann öruggan
sigur á Ivan Marazov, for-
setaefni sósialista. í
Rúmeníu bar bandalag
stjórnarandstöðuflokka
sigurorð af flokki Ions Ili-
escus forseta í þingkosn-
ingum. Iliescu náði ekki
endurkjöri í forsetakosn-
ingunum og kosið verður
milli hans og frambjóðanda
stjórnarandstæðinga 17.
nóvember. Tveir stærstu
stjórnarandstöðuflokkarn-
ir náðu samkomulagi um
stjórnarsamstarf og banda-
lag gegn Iliescu í siðari
umferð kosninganna.
FRÉTTiR
Þorsteinn Pálsson um grein Emmu Bonino
í raun viðurkenning á
óheflaðri framkomu ESB
„MÉR finnst nú furðulegt að hún
skuli bregðast við með þessum
hætti, því í raun er hún að viður-
kenna óheflaða framkomu ESB í
síldveiðunum," sagði Þorsteinn
Pálsson, sjávarútvegsráðherra, að-
spurður um viðbrögð við uramæl-
um Emmu Bonino, sem fer með
sjávarútvegsmál í framkvæmda-
stjórn ESB, í grein í Morgunblað-
inu í gær.
í greininni svaraði Bonino gagn-
rýni íslenskra ráðherra á framferði
skipa ESB í Síldarsmugunni og
sagði fráleitt að gagnrýna ESB
fyrir ábyrgðarlausa hegðun, ekki
síst þegar slíkar ásakanir komi af
munni fulltrúa ríkis, „sem er frægt
fyrir óheflaða framkomu bæði
nyrst í Norðaustur-Atlantshafi og
á Norðvestur-Atlantshafinu“.
„Að því er varðar veiðar okkar
á Flæmska hattinum erum við ný-
búnir að tilkynna veiðistjórnun okk-
ar á því svæði og sú gagnrýni fell-
ur því dauð og ómerk niður. Það
liggur fyrir að við höfum verið til-
búnir til þess að semja um veiði-
stjómun í Barentshafi og ég held
að þeir sem til þekkja geri sér grein
fyrir að eins og staðan er í þeim
viðræðum í dag þá strandar það á
Norðmönnum en ekki Islendingum
að þeim samningum sé lokið.“
Söguleg dreifing
Um þá staðhæfíngu Emmu Bon-
ino að síldin hafi aldrei komið í
það miklu magni í lögsögu íslands
að réttlætt geti óhóflegar kvóta-
kröfur íslendinga, sagði Þorsteinn
Pálsson að þær dreifingarskýrslur
sem fyrir liggja sýni sögulega
dreifingu síldarstofnsins fyrr á
tímum og núna.
„Þannig að það er ekkert undan
dregið í þeim skýrslum. Staðreynd-
in er sú að þetta var fiskistofn sem
var að þó nokkrum hluta inni á
því svæði sem nú er íslensk fisk-
veiðilögsaga. Stofninn hrundi,
kannski mest fyrir veiðar Norð-
manna og Rússa á smásíld. Nú er
hann að koma upp aftur og hefur
verið að leita hingað vestur á bóg-
inn. Stofninn hefur ekki komið í
neinum mæli inn í íslenska lög-
sögu, það er rétt, og samningarnir
sem strandríkin gerðu sín á milli
taka þannig bæði mið af hinni
gömlu hegðan síldarinnar og nú-
verandi dreifingu og gera ráð fyrir
því að hlutfallið verði endurskoðað
með tilliti til þess hvernig hún dreifi ■;
sér í framtíðinni.
Evrópusambandið átti hins veg-
ar aldrei þátt í veiðum úr stofninum
á sínum tíma. Síldin hefur aldrei
verið innan lögsögu Evrópusam-
bandsríkja þannig að kröfur þeirra
eru ekki reistar með neinni skír- |
skotun í sögulegan rétt eins og
okkar kröfur augljóslega eru,“
sagði Þorsteinn Pálsson.
Fagna að hún hafi sett
sig inn í málin
„Ef Emma Bonino á við að það
sé óheflað að reyna að veija grund-
vallarrétt íslendinga til fiskveiða
og verndun auðlinda okkar þá þyk-
ir mér miður að hún skuli líta þann-
ig á málin. Hins vegar fagna ég
því að hún hafi sett sig inn í þessi
mál og vilji taka á þeim með ábyrg-
um hætti. Ef þessi ummæli hafa
orðið til þess þá er það af hinu góða,“
sagði Halldór Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra þegar ummæli Emmu Bon-
ino voru borin undir hann.
Andlát
LUDWIG H. Siemsen, stórkaup-
maður og fyrrv. aðalræðismaður
Austurríkis á íslandi, lést í Land-
spítalanum 8. nóvember síðastlið-
inn. Hann fæddist í Liibeck,
Þýskalandi, 4. júní 1920, sonur
Árna Siemsen, stórkaupmanns og
aðalræðismanns íslands í Lúbeck,
og konu hans, Elísabetar Siemsen,
f. Hartwig. Seinni kona Árna er
Liselott Siemsen, búsett í Lubeck.
Ludwig lauk stúdentsprófi frá
Johanneum zu Lúbeck 1939 og
verslunarprófi frá Industrie- und
Handelskammer í Hamborg 1941.
Hann stundaði verslunarstörf í
Þýskalandi 1941-46 en var stór-
kaupmaður í Reykjavík frá 1948.
Ludwig var aðalræðismaður
Austurríkis á íslandi 1966-96 og
í stjórn félagsins Germaníu
1955-83, þar af formaður
1978-83 og heiðursfélagi frá
1987. Árin 1991-95 var hann for-
maður Félags kjörræðismanna en
heiðursfélagi þess varð hann 1996.
Ludwig var sæmdur heiðursmerkj-
um fyrir störf sín í þágu Þýska-
lands og Austurríkis.
Eftirlifandi eiginkona Ludwigs
er Sigríður Siemsen. Þau eignuð-
ust fimm börn, þar af lifa fjögur
föður sinn.
Morgunblaðið/Ami Sæberg
IÐNAÐARMENN vinna nú hörðum höndum að stækkun Kringl-
unnar sem opnuð verður á fimmtudag.
Kringlan stækkar
á fimmtudag
FRAMKVÆMDIR við stækkun
Kringlunnar eru á lokastigi og
verður nýi hlutinn, sem áður hét
Borgarkringlan, opnaður nk.
fimmtudag. Mikið frost undan-
famar tvær vikur hefur valdið
byggingaraðila erfiðleikum við
frágang utan dyra. Ekki er þó
gert ráð fyrir að það leiði til þess
að fresta verði opnun hússins.
í nýja hluta Kringlunnar verða
25 fyrirtæki með starfsemi. Þar
verða verslanir, veitingastaðir og
þjónustuaðilar. Opið verður milli
eldri og nýrri hluta Kringlunnar
og bílastæði húsanna verða einnig
tengd. Byggingu kvikmyndahúss
er ekki lokið, en stefnt er að því
aðopna það á milli jóla og nýárs.
í tilefni opnunarinnar verða til-
boð í verslunum Kringlunnar á
fimmtudag og næstu daga.
LUDWIG
H. SIEM-
SEN