Morgunblaðið - 10.12.1996, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 10. DESEMBER 1996 37
MEIMNTUN
Kennaradeild Háskólans á Akureyri útskrifaði fyrstu kennaranemana sl. vor
Samfellt vettvangsnám
og áhersla á raungreinar
Morgunblaðið/Kristján
Guðmundur Heiðar SELMA Kristjánsdóttir kennir nú við Oddeyrarskóla en hún er dæmi um
Frímannsson kennara sem fékk starf í kjölfar vettvangsnámsins.
Frá því kennaradeild
HA tók til starfa haust-
ið 1993 hefur verið lögð
áhersla á raungreina-
kennslu í kjama auk
raungreinasviðs, en
Hildur Friðriksdóttir
komst einnig að því að
skólinn hefur farið nýjar
leiðir í vettvangsnámi
kennaranema.
ÞEGAR kennaradeild Háskólans á
Akureyri (HA) var stofnuð var henni
gert að leggja áherslu á tvennt í
starfsemi sinni, þ.e. að gera átak í
raungreinakennslu og að sinna fá-
mennum skólum. Að sögn Guðmund-
ar Heiðars Frímannssonar forstöðu-
manns kennaradeildar hefur fyrra
markmiðið tekist vel en enn fara
flestir kennaranemarnir í æfinga-
kennslu á Akureyri í stað þess að
fara í fámennari skóla í dreifbýli.
Skólinn útskrifaði fyrstu kennara-
nemana sl. vor og sömuleiðis fyrstu
nemendurna í uppeldis- og kennslu-
fræði.
Guðmundur Heiðar segir að upp-
bygging kennaramenntunar, bæði í
HA og Kennaraháskóla íslands, sé
bundin í lögum, þannig að 30 eining-
ar falli undir uppeldisgreinar, 30
einingar undir kennarafræði og 30
einingar undir val. „Innan þessa
ramma er hægt að leggja ólíkar
áherslur og kannski er mest áber-
andi hjá okkur að vettvangsnámið
er samfellt í rúma þrjá mánuði á
síðasta námsárinu. Það er reyndar
nýjung í kennaramenntuninni," segir
hann. „Nemendum líkar þessi tilhög-
un vel og virðist duga þeim til að
átta sig á skólunum og skilja þá.
Við ætlum því að halda þessari skip-
an áfram,“ segir hann.
Varðandi raungreinar var strax
frá upphafi lögð áhersla að bjóða
upp á raungreinasvið, þ.e.a.s. val-
greinar upp á 30 einingar og hins
vegar að hafa raungreinar inni í
kjarna. „Við vonumst auðvitað til
að þetta skili sér í bættri kunnáttu
þeirra sem fara héðan úr skólanum.
Við þurfum að sjálfsögðu sífellt að
meta hvort þær áherslur sem við
leggjum séu réttar og höfum nú
þegar gert endurskoðun á náminu.
Hún leiddi til nokkurrar aukningar
á kennslu í eðlis- og efnafræði,“
segir Guðmundur Heiðar. „Bak-
grunnur nemenda í þessum greinum
er mjög veikur. Töluvert stór hluti
þeirra hefur ekki lært eðlis- eða
efnafræði síðan í grunnskóla. Við
urðum einhvern veginn að bregðast
við því og gerðum það með þeim
hætti að hafa svipað efni með smá
viðbótum og lagfæringum, en gáfum
nemendum aukinn tíma, því við vild-
um að námið kæmist örugglega til
skila.“
Hann segir að aðsóknin í raun-
greinaval hafi því miður verið alltof
Iit.il. „Af þeim 24 kennurum sem
útskrifuðust í vor voru fjórir af raun-
greinasviði, þrír af þeim eru komnir
í kennslu en einn fór í framhaldsnám
í tölvufræði. Aðeins einn nemandi
er nú á raungreinasviði."
Úlfar Björnsson umsjónarmaður vettvangsnáms HA
Kennaranemar fá vinnu í
kjölfar vettvangsnámsins
ÚLFAR Björnsson skólastjóri Odd-
eyrarskóla og umsjónarmaður vett-
vangsnámsins segir að ekki beri á
öðru en kennaranemar, kennarar og
skólastjórar séu mjög ánægðir með
það fyrirkomulag, að nemarnir taki
eitt samfellt tímabil á námstímanum
í stað þess að skipta því milli ára.
„Þegar ég fór í vor að undirbúa
haustið var ekkert mál að koma
nemunum fyrir. Ég er meira að segja
farinn að fá pantanir núna frá skól-
um sem vilja fá nema næsta haust.“
Úlfar segir breytilegt hvort nem-
arnir óski eftir að kenna ákveðin fög
eða séu í bekkjarkennslu. Þeir hefja
æfingakennslu á 9. viku og stendur
hún yfir í fimm vikur. Fram að þeim
tíma er þeim ætlað að
kynnast skólanum,
námsefninu og fá til-
finningu fyrir skóla-
starfinu í heild. Námið
var endurskoðað sl. vet-
ur og í framhaldi af því
verður æfingakennslan
lengd á kostnað þess
hluta sem fer í að
kynna sér skólastarfið.
Við mat á skólastarf-
inu kom í ljós að flestir
voru sammála um að
fyrirkomulagið á vett-
vangsnáminu væri til
bóta. „Bæði er að þetta
er langt samfellt tíma-
Úlfar Björnsson
bil og eins virðist skipta
máli að nemendur koma
inn í skólabyijun. Menn
höfðu haft af því
áhyggjur að erfitt yrði
að taka nemana inn um
leið og skólinn var að
heíjast og öll skipulags-
vinna var í gangi. Þegar
farið var að skoða hlut-
ina eftir á urðu flestir
sammála um að það
væri til bóta, því nem-
arnir reyni á sjálfum sér
það sem þeir standa
frammi fyrir næsta vet-
ur.“
Tveir kennarar sem
voru í vettvangsnámi í Oddeyrarskóla
í fyrra starfa þar nú við kennslu.
Hann segir þá hafa verið fljóta að
aðlagast, enda þekki þeir starfsum-
hverfið. Hann segist einnig vita að
nokkrir nemendanna sem útskrifist
nú um áramót hafí þegar fengið ráðn-
ingar í kjölfar vettvangsnámsins.
Nemum fylgt eftir
Úlfar tekur einnig fram að lögð
sé áhersla á að fylgja nemum vel
eftir í vettvangsnáminu. Þannig hef-
ur hver nemandi umsjónarkennara
sem er einn af lektorum kennara-
deildar. Lektorarnir fara í 1-3 heim-
sóknir út í grunnskólana til að fylgj-
ast með nemunum á vettvangi og
eru síðan í símabandi við þá allt
tímabiiið. „Síðan erum við með sam-
eiginlega fundi með leiðsagnarkenn-
urum, þ.e. þeifn kennurum sem taka
ábyrgð á nemunum úti í grunnskól-
unum. Það er mín tilfinning að
grunnskólarnir hér hafi verið
ánægðir með að fá umsjónarkennara
frá háskólanum út í skólana, því oft
er rætt um að engin tengsl séu þarna
á milli.“
Nokkrar eftirlíkingar
(raflýstar) af íslenskum
kirkjum til sölu.
Stæðir u.þ.b. 20x35 cm.
Efni: Masonit.
Upplýsingar í síma 483 4567 e.h.
Geymið auglýsinguna.
Stefán Jónsson dósent
í eðlis- og stærðfræði
Bakgrunnur kennara-
nema oft slakur
STEFÁN Jónsson dós-
ent í eðlis- og stærð-
fræði við Háskólann á
Akureyri gerði í fyrra
athugun á bakgrunni
nemenda sem hófu
nám í kennaradeild-
inni haustið 1993, en
það ár tók deildin til
starfa. „Verulegur
hópur nemenda hafði
hvorki lært efna- né
eðlisfræði í framhalds-
skóla og til voru ein-
stök dæmi um að
menn höfðu hvorki
eðlis-, efna- né líf-
fræði. Þessi bak-
grunnur er hvorki fugl
né fiskur og ekki hægt að ætla
kennaranáminu að bjarga þessu
fyllilega," sagði Stefán í samtali
við Morgunblaðið.
í könnun hans kom fram að 13
nemendur af 77 komu af náttúru-
fræði-, stærðfræði- eða tæknibraut-
um framhaldsskólanna. „Þegar ég
fór að skoða hversu
margar einingar menn
höfðu í þessum mis-
munandi fögum kom í
ljós að ekki var hægt
að greina prófskírteini
hjá öllum því sums
staðar hét greinin
„raungreinar" og ekki
var vitað hvað stóð að
baki þeim fáu eining-
um sem hún gaf. Ég
skoðaði því einungis
nemendur sem voru
með sundurgreind
prófskírteini, sem voru
59 af 77.“
Engin efna- eða
eðlisfræði
í ljós kom að 42 nemendur höfðu
enga eðlisfræði lært í framhalds-
skóla, 10 höfðu enga efnafræði og
algengt var að þeir hefðu 6 eining-
ar í líffræði. Dæmi voru þó um að
nemendur hefðu enga líffræði lært
í framhaldsskóla. Rúmlega helrn-
Stefán
Jónsson
ingur nemenda hafði 3 einingar í
jarðfræði en 21 hafði enga jarð-
fræði lært.
Aðspurður hvort hann telji
kennsluna nægilega í kennaradeild-
inni miðað við þessar upplýsingar
segir hann að augljóst sé að menn
beiji einungis í verstu brestina.
„Auðvitað er rnjög erfitt að kenna
fög sem fólk hefur ekki lært frá því
í grunnskóla. Einnig má benda á
að mér virðist í samtölum við nem-
endur mjög takmarkað hvað sumir
þeirra hafa lært í grunnskóla. Ég
reikna með því að þessi fög séu
víkjandi vegna þess að fólki finnist
erfitt að kenna þau.“
Ekki sama þekking
bak við einingafjölda
Stefán segir nemendur einnig
koma geysilega misjafnlega undir-
búna upp úr framhaldsskóla í
stærðfræði, þar sem minni munur
er á einingafjölda. „Flestallir höfðu
að baki 12-15 einingar en sumir
aðeins meira. Þó að menn hefðu
sama einingafjöldi var kunnátta
þeirra eins og svart og hvítt,“ segir
hann.
Stefán segir að nú eigi fyrsta árs
nemar eftir að velja sér svið fyrir
næsta haust, þ.e. almennt svið,
raungreina- eða myndmenntasvið.
„Þeir hafa verið að spyijast fyrir
um raungreinasvið að undanförnu.
Kannski er vakning um að leggja
í þetta nám núna,“ segir hann.
Kaffikvöld á aðventu
Samhjálp kvenna, stuðningshópur kvenna sem l'arið hala í
aðgerð og/eða meðferð vegna brjóstakrabbameins, býður þér
að koma í "Opið hús" í Skógarhlíð 8. hús Krabbameinslelagsins,
í dag þriðjudaginn 10. des. kl. 20.30.
Gestur kvöldsins Sr. Gunnar Matthíasson, sjúkrahdsprestur,
flytur hugvekju.
Kaffiveitingar. Allir velkomnir.
Ifsamhjálp kvenna
30 gerdir af sœtum sófurri!
sœtir sófar
HÚSGAGNALAGERINN
Smiðjuvegi 9 • Sími 564 1475