Morgunblaðið - 10.12.1996, Blaðsíða 54

54 ÞRIÐJUDAGUR 10. DESEMBER 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og systir,
ÞÓREY J. STEFÁNSDÓTTIR,
verður jarðsungin frá Fossvogskapellu miðvikudaginn 11. desem-
ber kl. 15.00.
Hjálmfríður Þórðardóttir, Halldór Stefánsson,
Jóna Rut Þórðardóttir, Högni Jónsson,
Sigríður Auður Þórðardóttir,
Trausti Klemenzson, Sigurbjörg Óskarsdóttir,
Gunnar H. Jónsson
og barnabörn.
Elskuleg móðir okkar og amma,
GUÐRÚN BJARNADÓTTIR
frá Grímsey,
lést á dvalarheimilinu Hornbrekku, Ólafsfirði, 8. desember sl.
Jarðarförin auglýst síðar.
Bjarni Sigmarsson,
Guðrún Ingólfsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Móðir okkar og tengdamóðir,
GUÐLAUG BJARNADÓTTIR,
Mávahlíð 22,
Reykjavik,
andaðist á Hvítabandinu að morgni 9. desember.
Bjarni Pálsson,
Elísabet Pálsdóttir,
Sjöfn Pálsdóttir, Sturla Guðbjarnason,
Haukur Pálsson, Guðrún Sigursteinsdóttir.
+
Bróðir okkar,
JÓN JÓHANNSSON
frá Kirkjubóli,
Brekkuhvammi 1,
Hafnarfirði,
verður jarðsunginn frá Hafnarfjarðar-
kirkju miðvikudaginn 11. desember
kl. 13.30.
Systkini og aðstandendur.
+
Eiginmaður minn og faðir okkar,
JÓN SIGBJÖRNSSON,
fyrrv. deildarstjóri
tæknideildar RUV,
iést í Landsspítalanum aðfaranótt
9. desember.
Vigdís Sverrisdóttir,
Anna Vigdís, Sigurlaug
Sverrir og Sigbjörn.
+
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
FJÓLA JÓNSDÓTTIR,
Sólheimum 10,
Reykjavik,
lést sunnudaginn 8. desember.
Þorsteinn Baldursson, Katrín Magnúsdóttir,
Jón Baldursson, Hermína Benjaminsdóttir,
Vigdfs Baldursdóttir, Axel Bender,
Sævar Baldursson,
Helgi Baldursson, Guðbjörg Marteinsdóttir,
Ágústa Baldursdóttir, Kristinn Gíslason,
barnabörn og barnabarnabörn.
Lokað
ARKO, teiknistofa, Laugavegi 41, verður lokuð
þriðjudaginn 10. þessa mánaðar vegna jarðafarar
KARLS JÓNSSONAR.
GUNNAR SIGFÚS
KÁRASON
+ Gunnar Kára-
son fæddist á
Finnsstöðum í
Saurbæjarhreppi í
Eyjafirði 17.
september 1931.
Hann lést á Sól-
heimum í Gríms-
nesi 4. desember
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Kári Guðmunds-
son, f. 20. maí 1899
á Æsistaðagerðum
í Saurbæjarhreppi
í Eyjafirði, d. 1. júlí
1965, og kona hans,
Fríður Jónsdóttir, f. 8. janúar
1905 í Rauðhúsum í Saurbæjar-
hreppi, d. 24. ágúst 1980.
Gunnar var einn af sjö systkin-
Nú þegar okkur ber inn í skugga
skammdegisins kveðjum við gamlan
vin, sem þó var ekki í hjarta sínu
neitt skammdegisbarn. A þessum
tíma færðist hann gjarnan í auk-
ana, hann var jólaljósameistari á
heimili sínu Sólheimum í Grímsnesi.
Hann naut þess að fegra og lýsa
umhverfí sitt.
Gunnar Kárason var alinn upp
hjá föðursystur minni, Sesselju Sig-
mundsdóttur, sem stofnaði og rak
Sólheimaheimilið allt frá 1930 til
dauðadags 1974. Hún var braut-
ryðjandi í lífrænni ræktun hérlendis
og í umönnun þorskaheftra barna
og starfaði samkvæmt antroposof-
ískum kenningum Rudolfs Steiners,
sem hún aðlagaði aðstæðum hér.
Ekki voru störf hennar þó metin
að verðleikum og allra síst í upp-
hafi er hún varð að ryðja sér leið
gegnum frumskóg fordómanna. Það
hljómar undarlega nú, þegar ná-
kvæmlega fímmtíu ár eru liðin frá
því að bráðabirgðalög voru sett til
að taka heimilið leigunámi undir
aðra starfsemi, að forstöðukonan
var talin óhæf fyrir þá sök að hafa
þroskaheft börn með heilbrigðum
og að hafa á boðstólum mestmegnis
grænmetisfæði, sem ekki var talið
til matar. Allt þetta mál olli miklu
umróti á Sólheimum og þurfti meira
en meðalmanneskju til að standa
þetta af sér.
Ástæða þess að lögin komu ekki
til framkvæmda var sú, að ríkis-
stjórnin féll vegna ágreinings um
flugvallarsamninginn og bráða-
birgðalögin féllu því úr gildi. Þá
átti Sesselja enn eftir að fá úr-
skurði barnaverndarráðs hnekkt, en
það hafði staðið fyrir ofsóknunum
gagnvart heimilinu. Þetta tók tals-
vert á annað ár en málið vannst að
lokum.
Sesselja var sjálf fámál um þessa
baráttu alla og hafði aldrei mörg
orð um hlutina. Oft koma mér í hug
orð hennar, sem hún viðhafði löngu
síðar þegar ég vann um tima hjá
henni. Hún var þá að berjast fyrir
öðru réttlætismáli og varð lítið
ágengt vegna þröngsýni og hroka
viðmælandans sem hún talaði við í
síma. Um leið og hún lagði tólið á
varð henni að orði: „Það er vont
þegar litlir menn komast í stórar
stöður."
Ef fólk vill lesa meira um Sól-
heimaheimilið og baráttu Sesselju
fyrir tilverurétti þroskaheftra bendi
ég því á ágæta bók Jónínu Michaels-
dóttur „Mér leggst eitthvað til“ sem
hún skrifaði í tilefni 60 ára afmælis
Sólheima.
Gunnar Kárason kom ungur til
Sesselju og upplifði þessa umbrota-
tíma. Hann var mikill áhugamaður
um búskap og ræktun. Hann annað-
ist bústörfin á Sólheimum um ára-
bil en þar var talsverður kúabúskap-
ur svo mjólk væri næg til heimilisins
og ekki síður til að fá áburð á tún
og garða, því mikið var lagt upp
úr. hringrás lífríkisins. Þessi störf
áttu vel við Gunnar og hafði hann
ávallt margt um búskapinn að segja
þegar hann hitti vini og kunningja.
Hann var vinnusamur og ósérhlífinn
og féll í raun aldrei verk úr hendi.
um og eru þrjú
þeirra enn á lífi;
Kristján, Rósmunda
og Jón. Gunnar
gifti sig aldrei en
trúlofaðist Guð-
laugu E. Jónatans-
dóttur. Gunnar
vann við ýmis störf
á Sólheimum og var
meðal annars bú-
stjóri til margra ára
en siðustu starfsár-
in vann hann við
listsköpun og áð
hluta í mötuneyti
Sólheima auk ann-
arra starfa.
Útför Gunnars fer fram frá
Skálhotskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Sem dæmi má nefna að hann pijón-
aði ávallt sokkana sína sjálfur.
Hann var listrænn að eðlisfari og
féll vel inn í þann hugmyndaheim
sem Sesselja byggði á. Allt frá
fýrstu tíð var mikil rækt lögð við
listir og handverk á Sólheimum. Þar
var kennt á margvísleg hljóðfæri
og söngur, leiklist, vefnaður og
ýmsar handíðir ávallt stór þáttur í
lífí heimilisfólks.
Sérsvið Gunnars var útskurður
og smíði og eru ófáir gripirnir sem
hann smíðaði og færði vinum sínum
að gjöf við hátíðleg tækifæri. Það
var alltaf gaman að koma í smíða-
stofu Gunnars þar sem verkin hans
töluðu til manns. Flest lýstu bjart-
sýni og gleði en þó var hilla með
fremur drungalegum árum, púkum
og hröfnum sem ekki var bjart yfír.
Ef maður spurði Gunnar hveiju
þetta sætti svaraði hann: „Jamm,
ég var ekki í góðu skapi þama.“
Þetta var hans aðferð til að vinna
sig frá mótlætinu.
Eftir að Sesselja dó fékk Gunnar
til umráða lítinn sumarbústað,
Ömmu húsið, sem foreldrar Sess-
elju, Kristín og Sigmundur, höfðu
byggt í hvamminum ofan við hver-
inn. Þar bjó hann í mörg ár og var
stöðugt að bæta og prýða. Því mið-
ur var húsið orðið lélegt og hann
þurfti að flytja úr því fyrir allmörg-
um árum. Það var öllum ánægjuefni
að hann skyldi fá að njóta þessa
litla húss á meðan hægt var enda
mundi hann bæði afa og ömmu og
hafði tengst þeim tilfínningabönd-
um sem barn.
Fyrir hönd fjölskyldu Sesselju bið
ég Gunnari Kárasyni blessunar á
leið til nýrra heimkynna.
Kristín Þórarinsdóttir.
Nú hefur kvatt þessa jarðvist með
tignarlegum hætti minn kæri vin
og skjólstæðingur Gunnar Kárason.
Gunnar Kárason fluttist að Sólheim-
um aðeins sex ára gamall og hefur
lifað hér og starfað í nær sextíu ár.
Hann var eitt fósturbarna Sesselju
Hreindísar Sigmundsdóttur, stofn-
anda Sólheima. Gunnar var búinn
að vera lengst allra búsettur á Sól-
heimum og því er tilhugsunin um
Sólheima án náttúrubamsins Gunn-
ars fjarlæg. Gunnar gegndi ýmsum
störfum á Sólheimum í gegnum árin
en var lengstum í starfí bústjóra
og sinnti því um áratuga skeið af
alúð og óeigingimi. Gunnar var
listamaður af náttúrunnar hendi
jafnt í tónlist sem myndlist og hand-
verki ýmiss konar.
Gunnar sá um að færa Sólheima
í jólabúning allt frá andláti Sesselju.
Þetta starf vann hann til hinstu
stundar með tilþrifum og sóma. Það
var ekki einungis fagmannleg og
fagurfræðileg litasamsetning jóla-
ljósanna sem heilluðu íbúana þar
heldur sá andi og kærleikur sem
fylgdu vinnubrögðum Gunnars,
enda ljómuðu ljós hans skærar en
önnur ljós.
Við Gunnar náðum nokkuð vel
saman strax í upphafi enda erum
við fæddir í sama mánuði og sama
dag þó nokkur ár séu á milli okkar.
Persónuleiki Gunnars var litríkur
og sterkur enda var hann ávallt
reiðubúinn gagnvart þeim og því
sem minna mátti sín í lífinu. Mann-
verur, dýr og jurtir voru lagðar að
jöfnu, enda ljómar sami lífgeislinn
yfír fjölbreyttu sköpunarverki Guðs.
Faðir og vinur alls, sem er
annastu þennan græna reit;
blessaðu, faðir! blóminn hér,
blessaðu þau í hverri sveit.
Vesalings sóley! sérðu mig?
Sofðu nú vært og byrgðu þig;
hægur er dúr á daggar-nótt;
dreymi þig ljósið, sofðu rótt!
Smávinir fagrir, foldar-skart!
finn ég yður öll í haganum enn;
veitt hefur Fróni mikið og margt
miskunnar faðir; en blindir menn
meta það aldrei eins og ber,
og unna því lítt, sem fagurt er,
telja sér lítinn yndis-arð
að annast blómgaðan jurtagarð.
(Jónas Hallgr.)
Gunnar bjó yfir mikilli visku og
hafði einstaka hæfileika til að leysa
flókin viðfangsefni. Ef aðstæður
voru nær óyfirstíganlegar kunni
hann ætíð lausnir, lausnir sem hrifu
í einfaldleika sínum.
Hefjum upp augu og hjörtu með,
hjálpræðisstund vor er nærri.
Jesú vér fáum sjálfan séð,
sorg öll og kvíði er þá fjarri.
Senn kemur eilífð sumartíð,
sólunni fegri, er ljómar blíð
Drottins í dýrðinni skærri.
(V. Briem)
Ég bið almættið, kærleikann og
algóðan guð að styrkja eftirlifandi
ástvini. Megi guðleg forsjón leiða
Gunnar á nýjum vegum. Björt og
blessuð sé minning hans.
Óðinn Helgi Jónsson,
framk væmdastj óri
Sólheima í Grímsnesi.
Margir hafa sagt mér frá því þeg-
ar þeir komu í fyrsta sinn á Sólheima
í Grímsnesi. Oftar en ekki fylgir það
sögunni að þeim hafí verið heilsað í
hlaði af knálegum manni sem hafí
tekið fólk tali og frætt það um stað-
inn, sögu hans, starfshætti og hlut-
verk. Þar sem framkoma mannsins
bar vott um umfangsmikla þekkingu
og viðamikla ábyrgð á staðnum
vaknaði óhjákvæmilega sú spurning
hvort maðurinn væri staðarhaldari
Sólheima eða annar stjómenda
staðarins. Og vissulega var hlutur
mannsins í Sólheimum stór því hér
var að sjálfsögðu kominn Gunnar
Kárason, bústjóri Sólheima.
Gunnar kom ungur á Sólheima
þar sem Sesselja Sigmundsdóttir ól
hann upp og gekk honum í móður
stað. Ýmsum sögum fer af þroska
Gunnars þegar hann kom sex ára
á Sólheima og víst er að aðstæður
foreldra hans, sem hann hafði aldr-
ei neitt samband við, hafa verið
erfíðar. Það var því ánægjulegt þeg-
ar gott samband tókst með Gunnari
og systkinum hans fyrir tíu árum
eftir áratuga aðskilnað.
Sesselja lagði mikla rækt við
menntun Gunnars og þó svo Gunnar
hafí ekki náð miklum tökum á hefð-
bundnum bóklegum greinum sýndu
lífsgildi hans bæði fágun og fegurð
sem báru uppeldi hans og menntun
gott vitni.
Ég kynntist Gunnari við störf mín
sem forstöðumaður og fram-
kvæmdastjóri Sólheima. Þar veitti
Gunnar mér ómetanlegan stuðning
með allt sem snerti starfshefðir Sól-
heima og fyrri starfshætti. Auk bú-
stjómar sá Gunnar á hveiju ári um
að færa Sólheima í jólabúning. Við
Gunnar vomm einnig borðfélagar og
áttum margar ánægjulegar samræð-
ur undir borðum á Sólheimum.
Gunnar var tryggur og um-
hyggjusamur vinur, ákafur og ósér-
hlífinn samheiji, iðinn og sjálfstæð-
ur starfsmaður. Fyrst og síðast var
Gunnar þó listamaður en tónlist,
myndlist og húsagerðarlist voru
samofin öllu þv( sem hann gerði.
Gunnar lærði ungur að spila á
orgel. Spilaði hann án nótna og kunni
flesta algenga sálma á sinn hátt.
Gunnar hafði sérstaka unun af því
að leika á orgel í kirkjum. Oft gekk
Gunnar að hljóðfærinu að messu lok-