Skírnir - 01.12.1905, Blaðsíða 33

Ymsar tegundir trúarreynslunnar.
321
sjálfa sig og heiminn í kring, eða neytt menn til að draga
sig út úr samlííi við aðra en þá sem eru sama hugar.
Þannig ganga menn í klaustur til að losna við vafstur og
vélræði lieimsius og lifa einföldu og reglubundnu lífi. —
Meinlæti er af ýmsum rótum. Stundum af harðneskju,
sem fyrirlítur makindi og kveifarskap, eða af fyrirlitningu
fyrir öllum holdlegum nautnum. Stundum á það að sýna,
hvað maður vilji leggja í sölurnar fyrir hið heilaga, eða
það er vottur um svartsýna skoðun á lííinu. Hið illa
verður ekki út rekið, nema með beiskum meðulum, það
þarf að kaupa það burt með sársauka. Stundum er mein-
læti sprottið af trufluðu sálarástandi, og stundum eru menn
svo gerðir, að þeim er nautn að því sem öðrum er kvöl. —
Þá minnist James á munkaheitin, að lifa ókvæntir, hlýðnir
og fátækir. Hlýðnisskyldan er ekki í miklum metum nú
á tímum. En fyrir framkvæmdir kirkjunnar var hún
•gagnleg. Og fyrir einstaklinginn getur það oft verið ljúft
að láta aðra ráða fyrir sér, varpa allri áhyggjunni upp
á þá. Eins og trúmanninum verður hughægt, þegar hann
varpar áhyggjunni upp á drottinn, þannig getur það í
smærri stíl verið ljúft að hlýða mönnum. Auk þess er
meinlæti í því fólgið, að láta af óskum sínum og beygja
sig fyrir skipunum annara. Þá er fátæktin. Á öllum
öldum hafa menn fundið muninn á því að vera eitthvað
og eiga eitthvað. Það sem maður er verður aldrei frá
manni tekið, og sá sem ekki heíur eignir í eftirdragi
stendur frjálsari í baráttunni fyrir hvers konar hugsjónum.
Menn bera jafnan virðingu fyrir þeim sem stendur þannig
óháður því, sem bindur aðra við borð. Svo er annað.
Trúmaðurinn hefur í raun og veru ekki sýnt óskeikult
traust á guði, ef hann þykist þurfa jarðneskra auðæfa til
stuðnings sér, hann er hikandi, þangað til hann hefur
kastað hverjum björgunarhring fyrir borð. Þá getur óg
löngunin til að vera sannur haft sín áhrif: »Nakinn kom
eg í heiminn o. s.. frv.«, og eins löngunin til að vera
öðrum jafn, hefja sig ekki yflr þá, með því að eiga það
sem þá vantar.
21