Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1976, Blaðsíða 138

140
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
ið sé ekki ættað frá Liege getur enn vel komið til mála að skýringin sé
rétt. Vel gat listamaður minnst hinnar frægu Jakobskirkju í Liege,
þótt hann hafi átt heima í Þýskalandi. Réttmæti tilgátunnar fer
mest eftir því hvernig nafn borgarinnar Liege (Ltittich) hefur verið
latínugert um það leyti sem tjaldið var unnið. I Orbis Latinus,
Braunschweig 1971 (handbókarútgáfan), eru tilfærð mörg afbrigði,
m.a. Luthica, sem kemst næst því að samsvara „de Luttike“ á tjald-
inu. Þetta mál þyrfti að rannsaka betur og með meiri bókakost við
höndina en hér er. Kynni þá að koma á daginn að þessar bolla-
leggingar séu fjarri lagi. Eftir sem áður stendur þó hitt fast, að lítill
vafi er á að Vatnsfjarðartjaldið sé upprunnið á norðurþýska eða
niðurlenska menningarsvæðinu.
Séra Jón Eiríksson kom til staðar í Vatnsfirði um 1507 og var bæði
prófastur og officialis, þ. e. staðgengill biskups. Um það leyti stóðu
hinar hatrömmu deilur leikmanna og kirkjuvalds um Vatnsfjarðar-
stað (sjá Arnór Sigurjónsson, VestfirSingasaga, Reykjavík 1975),
sem lauk með sigri kirkjunnar eftir lát Björns Guðnasonar í Ögri
1518. Það hefur ekki verið heiglum hent að halda staðinn fyrir
kirkjunnar hönd á þessum árum. Séra Jón virðist hafa verið harð-
gerður maður, auk þess sem hann var annálaður hagleiksmaður,
smíðaði að sögn „róðrarstráka". Sagður á yngri árum hafa verið
skipstjóri á skipi Skálholtsstaðar. Séra Jón er talinn hafa verið
prestur í Vatnsfirði til 1546. Á hans dögum hefur kirkjan eignast
tjaldið. Ef til vill er það þá hann sem hefur pantað það og sagt fyrir
um hvaða dýrlingar skyldu á því vera. Slíkt hefur verið algengt á
þessum tíma og fyrir meðalgöngu kaupmanna hefur verið greitt
samband milli framleiðanda og neytanda eins og nú mundi vera að
orði komist.
2. Altarisbrík í Vatnsfirði.
„Vatnsfiardar kirkiu fylger ein lijtel brijk, med tveimur vængiumm:
hefur vered kostulega gyllt. Innanj á henne er, á siálfre brikenne,
Christur á krossenum og I ö s ep og M aria þar under. Á vinstra
vængenum er S. P e t u r og einhvor annar heilagur, á hægra vængen-
um S. P a a 1 (ad eg true) og eirn biskup.
Þetta sem sagt er, er malad innan j brijkena.
Utan á vinnstra vængenum stendur c o r o n u d kona halldande á
sverde j hægre hendenne enn vagnhiöli j vinstre hendenne.
Utan á hægra vængenum stendur coronadur kongur haldande