Kirkjublaðið - 01.01.1893, Blaðsíða 10
10
þeirra læra ræðurnar utan að fyrir frara, eins og »rullu«
í sjónleik. Hvað er unnið við slíkt? Hvaða líf slík ræða
hefir fram yfir lesna ræðu, er ekki gott að sjá. Ekki
sýnist reynslan heldur styðja það, að það hafi veru-
leg áhrif á kirkjuræknina, hvort presturinn fram flytur
skrifiega ræðu eða talar »upp úr sjer«. Ekki eru kirkj-
urnar tiltölulega betur sóttar á þeim fáu stöðum, þar sem
prestar prjedika »upp úr sjer«. Eða hvernig stendur á
því, aðkirkjureruprýðilega sóttar í sumum sóknum, en af-
leitlega í öðrum, og þó hafa prestarnir á báðum stöðum
sömu prjedikunaraðferðina að þessu leyti, nl. fram flytja af
biöðum. Það er undarleg skoðun þetta, að leggja svo
mikla áherzlu á skrifuð blöð, eins og andlegt líf, kraptur
og kjarni sje komið undir því, hvort orðið er lesið af
blöðum eða ekki. Vídalínspostilla erlesin upp af blöðum,
og fylgir lestrum hennar ekki lítill kraptur, sjeu þeir vel
fram fluttir. Sama má segja um ýmsar aðrar húslestrar-
bækur vorar. Jafnvel heilög ritning er »á blöðum«, og
eins fyrir því er hún andi og líf. En það er auðvitað,
að hið skrifaða orð verður að vera vel fram borið, og sem
líkast þvi, að prjedikarinn eða lesarinn tali það frá eigin
brjósti í þann svipinn. Jeg vil að lyktum, að því er
þetta atriði snertir, tilgreina hjer kafla úr brjefi til mín
frá mjög merkum presti. Hann segir svo: »Það er ekki
laust við, að það sje nokkuð barnaleg hugsun, að mikil
»reformation« verði í íslenzku kirkjunni, þótt prestarnir
færu að prjedika blaðalaust. Jeg er auk heldur hræddur
um, að sú »reformation« yrði aptur á bak. Að prestur-
inn leggi allt sitt andans afl bæði inn í flutning og samn-
ing ræðunnar., er aðalatriðið. Þá flytur presturinn ræðu
sína á þann hátt, sem honum er eðlilegast. Ef hann kýs
að gjöra það blaðalaust, gott og vel. Ef hann vill heldur
hafa blöðin með sjer, þarf hann sannarlega ekkert að
skammast sín fyrir þau; og tilheyrendunum mun finnast,
að orð hans gangi engu síður til hjarta en hins Það er
ekki það bezta, að þurfa að láta huga sinn einlægt vera
upptekinn af að hugsa um: Hvað kemur nú næst?*1.
1) Þó að fullvel geti farið á því, at> prestur haíi met) sér blöð í
stólinn, væri eigi að síður æskilegt, að þeir vendu sig ungir á að
geta talað upp úr sjer stuttar ræður, ef við liggur. Slíkt getur
stundum komið sjer vel.