Kirkjublaðið - 01.01.1893, Blaðsíða 11

11
Þar sem hinn heiðraði greinarhöf. talar um það, að
varasamt sje að nota gamlar ræður, þá tilgreinir hann
glöggar og góðar ástæður fyrir því. En sjerhver góðúr
prestur, er einhverra orsaka vegna notar gamla ræðu,
gætir jafnan þeirrar varúðar, að hún eigi við. Sumar
ræður eru þannig lagaðar, að þær geta svo að segja allt-
af átt við, eins og flestar ræður í postillum vorum. En
opt getur svo á staðið, að breyta þurfl til með ýmislegt;
og það er meira en meðalklaufi, sem ekki heflr vit á því,
og allt of kærulitill prestur, sem ekki tekur slíkt til greina.
Það mun og vera sjaldgæft, að prestar noti gamlar ræður
alveg óbreyttar. Sjeu breytingarnar miklar, eru ræðurn-
ar víst venjulega samdar upp aptur; sjeu þær aptur litl-
ar, munu prestargeta flutt þær »upp úr sjer«, þó að þeir
ekki geti flutt svo heilar ræður.
Það er alveg rjett hjá höf., þar sem hann segir, að
»ræðan þurfi að eiga við tilheyrendurna á þeim tíma, sem
húnerflutt«, og að presturinu þurfl að »slá á hina spenntu
strengi í sálum tilheyrendanna«; en við þetta þyrfti þó að
bæta: »að svo miklu leyti sem unnt er«; því að það segir
sig sjálft, að þar sem margir eru saman komnir, þar
hljóta hugir manna að vera með mörgu móti. Bæði eru
menn misjafnir að hugarfari og skaplyndi, — svo er margt
sinnið sem skinnið — og misjafnlega fyrirkallaðir. Það
getur legið vel á sumum, en sumir verið sorgbitnir. Það
er því næstum ómögulegt fyrir prjedikarann að hafa jöfn
áhrif á alla, nema því að eins að hann tali mjög almenns
efnis; en slíkar ræður eru opt áhrifaminni en þær, scm
snúa sjer að einhverju sjerstöku. Það verður að fara
eptir álitum prestsins, með hverju hann hyggst að gjöra
mest gagn í það skiptið; en það getur hann eins fyrir
það, þó að hann hafl blöð. En það má allt af búast við
því, að áhrifin verði misjöfn á hina ýmsu tilheyrendur.
Það er vitaskuld, að þó að kirkjugangan eigi ekki að vera
nein skemmtiför, þá verður þó presturinn að reyna að
sjá við því, að tilheyrendunum ekki leiðist, því sje svo,
verður lítið úr áhrifunum. En slíkt verður varla, ef prest-
urinn talar frá hjartanu og til hjartans, og ber vel frara,
hvert sem efnið er að öðru leyti. Hvernig »strengirnir