Skólablaðið - 01.12.1911, Blaðsíða 5

SKÓLABLAÐIÐ
181
ingarlöndunum kring um okkur. Eina ráðið er að fara við
og við til útlanda og siá hvað þar gerist. Eg tókst á hend-
ur slíka ferð síðastliðið sumar og kynti mér ástand skóla
og uppeldishorfur á ■Englandi, Frakklandi og Hollandi. Þegar
þar var komið fann eg fljótt sárlega til hve aftariega við
stóðum í flestum greinum, og þó ekki síður til hins, að lít-
il von var tii, að úr því bættist hjá okkur, því óvíða verður
vart við sannan umbótaáhuga í þeim efnum. Margir af
þeim, sem eiga að fara með uppeldismál okkar, hugsa mest
um að spara féð, og láta fara sem fara vill um kensluna.
Enda er feikna munur á aðstöðu í stórlöndunum, sem hafa
ráð á, að hafa fjölda vel mannaðra eflirlits manna, sem kynna
sér hverja nýta nýjung úm leið og hún kemur upp, og bera
hana sfðan heim til kennaranna allsstaðar í landinu, eða
aðstöðu okkar með fátæktina alia og þá óheillavæniegu
hneigð, að vilja helst beita kröftunum til að glíma við ein-
kisverð viðfangsefni.
En í þetta sinn var eg þó kominn út yfir pollinn til
að reyna að fá áhrif öðru vísi en gegnum dönsku síuna
venjulegu. Vil eg nú í stuttu máli lýsa, hvernig kendar eru
hinar algengustu námsgreinar hjá þeim þjóðum, sem eg
heimsótti; langmest verður þó lánað frá Englum, því að þeir
þóttu már í flestu fara þannig að, að óhætt væri að breyta
eftir, enda eru þeir næstir okkur í skaplyndi og venjum
Nú eru í aðalatriðunum aðeins til tvær tegundir skóla.
Fyrst eru skólar sem skoða sig eins og nokkurskonar mann-
legar steinsteypuverksmiðjur; þar eru börnin lekin og sett
öll í sama mótið, kalt og dautt; þetta mót endar með prófi,
og þegar því er lokið, þá er ölium þessum nýbökuðu stein-
um velt út í veröldina; halda menn oft að þeir fari vel í
vegg, því að þeir séu svo líkir. Annarsvegar eru skólar,
sem ganga út frá að mennirnir séu ólíkir og að hver eigi
rétt á að fá að vaxa eins og honuin ei vöxturinn áskapað
ur, og að skólinn eigi að vera áframhald heimilis uppeldis-
ins, þar sem barnið þroskist og verði fært um að svara
fyrir sig hvar sem það lendir. En það má svara í sín-
um eiginn róm.