Skólablaðið - 01.12.1911, Blaðsíða 7

SKÓLABLAÐIÐ
183
En starfið er erfitt. Og leiðirnar eru margar og misgreiðar.
Enginn getar með fullrí vissu sagt, á hvað-beri að leggja mesta
áherslu. Það verður ekki heldur gjört hér. En með þessum
orðum vildi eg reyna, — ef ekki að leiðbeina,— þá að vekja menn
til umhugsunar um nokkur mikilvægustu atriðin. —
BBjÞegar vér ætlum í ferð, búum vér oss undir^hana. Búum
oss út með »nesti og nýja skó«. Þykjumst ekki vel búnir, nema
vér getum mætt öllum fyrirsjáanlegum örðugleikuin ferðarinnar
og jafnvel styrkt samferðamenn vora, ef í nauðir rekur.
jdaiLífinu hefir stundum verið líkt við fer^alag. Vissulega
lengstó og örðugasta ferðalagið. Hefst það fyrst í raun og veru,
er barnsjkónum er slitið, og maðurinn þarf að fara að standa
óstuddur á eigin fótum.
Undirbúning þessa ferðalags verður því að vandasem mest,
ekki að eins til að geta klofið straum örðugleikanna, heldur og
að rétta hjálpar'nönd þurfandi samferðamcnnum á lífsleiðinni.
Ohjákvæmilega nauðsynlegt vegananesti er þekkingin. En
hvers konar þekking? Er nóg að hafa þekking á sögu,
náttúrufræði, stærðfræði, landafræði o. s. frv.? Ekki neina að
nokkru ieyti. Hin almenna þekking, er skólalærdómurinn veitir,
kemur þá að eins að notum, er hún þroskar manninn og
göfgar, kennir honum að hugsa sjáflstætt, skilja orsakir og af-
!eið:ngar hlutanna og hagnýta þessa þekkingu, sér og öðrum
til gagns, í baráttu lífsins.
Sú þekking, sem þó verður að vera undirstaðan og alt ann-
að byggist -á, er þekkingin á sjálfum scr.
Eir.s og verkamanninum er nauðsynlegt að þekkja áhaldið,
sem hann vinnur með, vita-til hvers og hvernig á að beita því,
eins er manninum nauðsynlegt að þekkja sjálfan sig, vita hvaða
öfl í honum búa og til hvers þau eru hæfust, svo að [hann
nái þeirri fullkomnun, sem kraftar hans frekast Ieyfa.
Það er einmitt skortur á þessari þekkingu — sjálfsþekk-
ingunni —, sem er orsök þess, hvað illa mönnum gengur oft
að velja sér lífsstöðu. Og lítilfjörlegustu atvik verða oft til
þess að skáka manninum á þann reit í lífinu, sem hann getur
ekkij.notiðj’sín nema að litlu leyti, og fer þá bæði sjálfur hann
dg aðrir ^mjög á mis við gagnsemi verka hans og framkvæmda.