Skólablaðið - 01.12.1911, Blaðsíða 3

SKÓLABLAÐIÐ
179
sem það gengur nær daglegu fali. Fremur til ógagns er það,
að orðið stofn er í bókinni haft í merkingunni megmhluti.
Fjórða kaflann kallar höf. »Stafselning«. Það er eiginlega
hljóðfræði málsins er þarna kemur fyrst hjá honum. Eigi fæ
eg betur séð, en að þessi stutta hljóðfræði sé hel lur góð og
yfirleitt rélt sagt frá öllu. En undarlegt aðgæsluleysi er það,
að nefna einungis afturvirku tillíkingarnar t. d. glaðt — glatt, en
minnast alls eigi á hinar framvirku t. d. hólr — hóll o. s. frv.
Slíkt gáleysi er mjög bagalegt.
Um réttritunarreglurnar er ekkert annað að segja, en að þar
er fylgt blátt áfram, og raunar blint, blaðamannastöfuninni, með
þeirri breyting, sem landsstjórnin, í pukri þó, fór að gera, nefni-
lega að hafa hvergi é eða z. Vel h'kar mér að rita vórum (og
kómam ætti að vera með), en eigi vorum, því fornmyndir, sem
enn tlðkast og eru málréttar, er óhæfa að flæma úr riti. Um
nýmyndirnar: eg hrekk, stekk o. s. frv. vil eg geta þess höf. til
meðmæla, að þær eru öllu málréttari, ef vel er að gáð, en forn-
myndirnar: hrökk, stökk. Þetta horfir sem sé þannig við, að í
nútíðareintölu frsh. af sterkum sögnum verður ávalt /-hljóðvarp,
ef því nær við að koma, t. d. eg fer (af fara), eg hegg(a.i höggva).
Samkværnt því á eiginlega hrökkva og stökkva að fá e (sem end-
urvarp) í eint. frsh. og verða: hrekk, stekk. Þetta hafa menn
eigi athugað sem vert er.
Voðalega afleit er reglan, sem höf. gefur um skiftingu at-
kvæða, þegar greinirinn er skeyttur aftan við orð, og í fram-
kvæmdinni verða úr því margar reglur sitt á hvað. Það er vit-
leysa, að skoða nafnorð með viðskeyttum greini sem samsett orð,
heldur ber að skoða þetta sem eitt ósamsett orð, því þarna er
greinirinn orðinn ákveðningarending. Það ber að líta á þetta
eins og t. d. st í miðmynd sagna eða ði í þátíð, sem ávalt ér
talið endingar, og orðin t. d. kallast, kallaði nefnd ósamsett,
engu síður en kalla viðaukalaust. Skiftingarreglur höf. hljóta að
líta þannig út, eftir því sem næst verður komist og þe ar mest
góðgirni er sýnd: hestur-inn, fol-inn, hceð-in, rjúp-an, lamb-ið,
aug-að, hesf-inn, fol-ann, hœð-ina, xjúpu-na, lamb-ið, aug-að,
hesti-num, fola-num, hæð-inni, rjúp-unni, lambi-nu, auga-nu,
hcsfs crSj hr*cr ir.nn~, crrcrf ?cr'bS'****i n-crsf