Skólablaðið - 01.07.1914, Qupperneq 2

9S___________________SKOLABLAÐIÐ__________________________
Kenslubækurnar í náttúrufræði og landafræði eru lítíð annað
en nafnaregistur. Þessi registur eru lœrð í lexíum, blað fyrir
blað, og hlýtt yfir. Barnið lærir í cinni lexíu 70 nöfn: á átn,
vötnum, fjörðum, jöklum, bæjum, fuglum og dýrum, og það
er jafn frótt í landafræði og náttúrufræði eftir sem áður. Kenslu-
stundin fer öll í að »hlýða yfir* þessar mörgu lexíur, þegar
hvert barn hefur sína; lexíunum þarf að »troða« í þau ö!I. Það
er þreytandi verk fyrir kennarann, og börnin verða að dauðum
ílátum, sem þó haida ekki neinu af því, sem í þau er troðið.
Meisinn heldur heytuggunni, sem í hann cr látin, en séu börnin
gerð að meisum, hripar það eins víst úr þeim á stuttri stund,
sem í þá meisa er látið, þó að troðið sé.
Lexíulestur er auðvitað nauðsynlegur við námið, en hann
er varasarnur. Það er svo hætt við að hanr. verði misbrúkaður;
það er hann, ef öl! kenslan lendir í yfirheyrslu. Einhver hefur
líkt honum þegar illa er á honum haldið við þá aðferð til að
kenna börnum að þekkja stóra mynd: Við tökum myndina og
klippum hana sundur í hundrað smá ferhyrninga. Hver ferhyrn-
ingur er ein lexía. Barninu er sýndur einn þessara ferhyrninga
í senn, út af fyrir sig, og látið kynna sér hann vel og vand-
lega. Síðan er honum stungið niður í skúffu, og nýr ferhyrn-
ingur tekinn til athugunar, ný Iexía lærð. Og svo koll af kolli,
þangað til allir ferhyrningarnir eru athugaðir: allar lexíurnar
lærðar. Svo er ætiast til að barnið hafi fengið rétta hugmynd
um myndina í heild sinni; mynd setn það hefur aldrei séð —
ööruvísi en í srwápörtum!
Vitanlega fær ekkert barn og enginn maður rétta hugmynd
um útlit myndarinnar af þessu. En eitthvað á borð við þetta
getur kensla námsgreinanna verið, ef ekkert er gcrt annað en
»hlýða yfir;« ekkert gert aunað en að troða lexíum í börnin.
Og þegar kennarinn vinnur nú þetta óskemtilega verk al-
vöruþrunginn, ef til vill súr á svipinn, stekkur aldrei bros, ávítar,
hótar og segir aldrei örfandi vingjarnlegt orð — er þá líklegt
að þetta strit hans og barnanna beri góðan ávöxt? Herbergið
er ditnt og kalt eins og kenslan og viðmót kennarans. Enginn
hlýr eða bjartur geisli inn í barnssálina og ill líkamieg Iíðan. —
Þessi þurra og kalda ítroðningskensla tnun nú ekki vera