Vísir - 04.11.1959, Blaðsíða 7

Miðvikudaginn 4. nóvember 1959
Vf8iR
Sumarauki sjómanna:
i af"
LskEegt ah EöndunarEeyfí fáist þar
og aBstala til fiskvmnsSu.
í Vísi á mánudaginn birtist
frásögn um athuganir Norð-
manna á möguleikum til fisk-
veiða undan Vestur-Afríku. —
Hafa þeir þegar sent þangað
togara og hafrannsóknarskipið
„Johan Hjort“ til rannsékna og
athugana þar suður frá, eins
og áður var sagt. Nánari fregn-
ir hafa nú borist frá fréttarit-
ara Vísis í Osló, er nýlega átti
viðíal við Finn Devokl, stjórn-
anda leiðangurinn. Devold
sagðist svo frá:
Allar upplýsingar virgðast
benda í þá átt að fiskmagn hafi
aukizt gífurlega við Vestur-Af-
ríku á síðari árum. Þetta á
fvrst og fremst við sardínuveið-
ar, en fyrir um 30 árum síðan
veiddust þar 8 þús, tonn árlega,
en nú er veiðin yfir 100 þús.
tonn. Styrjuveiðar, sem Jap-
anar hófu fyrir 5 árum síðan,
eru nú komnar upp í 5000 tonn
á ári, eða úm helmingi meiri en
oll veiði Norðmanna. Jafn-
framt eru Frakkar farnir að
stunda togveiðar þar i stórum
stíl — fyrst og fremst lýsuveið-
ar, sem þeir herða, og er orðinn
óþægilegur keppinautur Norð-
manna um skreiðarmarkaðinn
í Afríku.
Fræðilega séð ætti hafið við
V-Afríku að vera heil fiski-
náma. Þar blása staðvindar
og þeyta yfirborðsvatni frá
ströndinni, en í stað þess
kemur næringarefnaríkur
djúpsjór að ströndinni. AHt
bendir Jika til þess að þar
séu miklar gotstöðvar. Rúss-
ar hafa undanfarið þrjú ár
sent skip þangað suður til að
rannsaka aðstæðúr, og sam-
kvæmt því sem unplýsist á
Alþjóða fiskiráðstefnunni í
Kaupmannahöfn, munu þeir
senda þangað 200 skip á-
samt móðurskipum og öll-
um útbúnaði 1960. Þetta
bendir á að Rússar bykjast
hafa fundið þar mjög frjó-
samt svæði.
Þegar allt þetta er tekið með
í reikninginn, er nauðsynlegt
að við hefjumst þegar handa
urn að rannsaka aðstæður.
Meiningin er að „Johan Hjort“-
leiðangurinn verði eins víð-
tækur og mögulegt er. Stjórn-
andi leiðangursins. Finn Dev-
old ætlar sjálfur að rannsaka
sai dínuveiðar. Styr jusérfræð-
ingur leiðangursins er Johann-
es Hamre, sem tekur að sér at-
huganir í sambandi við þær. Þá
verður einnig með í ferðinni
djúpfiskifræðingurinn Hylen.
Rannsakað verður „framleiðslu
magn sjávarins og fiskaukn-
ing, og mun Grim Berge fiski-
fræðingur framkvæma ýmsar
mælingar í því augnamiði, en
dr. Viborg mun rannsaka ætis-
magn sjávarins. Þess utan mun
um við að siálfsögðu athuga
strauma og önriur séreinkenni
sjávarins þar.
Hvers konar tæki eða
leiki að nota móðurskip, eins
og Rússar gera. En það eru
sennilega einnig möguleikar á
að koma á fót stofnunum í landi
til að taka við fiskinum. í Dak-
ar hafa til dæmis þegar verið
byggðar stórar frystistöðvar.
Eitt er það, sem gæti haft
niikla þýðingu fyrir fiskveið-
ar við Vestur-Afríku, en það
er að hér gætu sjómennirnir
fengið þá sól og sumar, sem
þeir hlióta að sakna við Is-
land og Grænland. Það hef-
ur verið erfitt fyrir útgerð'-
armenn að fá mannskap til
veiða á þessum norðlægu
slóðum. Sjómenn hafa lítinn
veiða, svo sem botnvörpu, rek-
net, styrjunót, feitsíldarnót og
annað. Ýmsar gerðir af línum
höfum við einnig með, svo við
getum veitt á sama hátt og
Japanir veiða styrju — með
flotlínu.
— Og er þetta rétti tíminn
til slíkra rannsókna?
— Fyrir ýmsar veiðar er
þetta einmitt rétti tíminn, eins
og fyrir botnvörpuveiðar. Við
munurn einnig fara það langt
suður á bóginn að sardínuveið-
ar þar ættu að vera góðar. Bezt
er að vera að vetri til við styrju
veiðar þar syðra.
— Eru norsku grænlandsbát-
arnir nógu stórir til að fara á
veiðar á þessum slóðum?
Þau skip, sem stunda þessar
veiðar við Afríkuströnd, eru
minni en okkar fiskiskip. Það
kemur einnig í okkar hlut að
rannsaka hvort nauðsynlegt
muni vera að breyta eða end-
hvort ekki muni hægt vera
að landa þar suður frá. —
Mörg ríkin þarna suðurfrá hafa
á síðari árum fengið sjálfstæði ( alls ekki nauðsynlegt að ein-
sitt, og þau líta með velvildar- j blína á sardínuveiðar eingöngu
augum á útlendinga, sem koma ; með mjöl- og olíuframleiðslu í
huga, því þar er einnig mikið
af botnfiski, sem má nota til
þess, segir Devold að lokum.
Á meðan Devold er í Afríku,
mun Östvedt fiskifræðingur
annast síldarrannsóknir í haf-
inu milli íslands ög Noregs, en
Devold mun vinna úr þeim,
líkt og áður hefur verið.
Þetta er ein af myndum, þeim sem Jóhann Briem listmálari
hefur á sýningu sinni í bogasal Þjóðminjasafnsins. „Hvítur
hundur horfir á himininn“, heitir myndin. — Þessi sýning
áhuga fyrir að þvælast í Jóhanns
er ef til vill bezta sýning sem hann hefur nokkru
sinni haldið. Viðfangsefnin eru í senn frumleg og skemmtileg
og litameðferð og tæknin á þann veg að Iistamaðurinn hefur
sennilega aldrei gert betur. Sýningin verður opin enn um skeið.
þoku hvert sumarið á fætur
öðru, og koma heim seint á
haustin. Þeir fá bara hreint
ekkert sumar. En ef þeir aft-
ur á móti gætu legið úti fyr-
ir ströndum Vestur-Afríku
að hausti til, fengiu þeir þá
sól, sem þeir þurfa, jafnvel
þótt þeir stunduðu veiðar
við Island og Grænland.
Það er öruggt að mikill fisk-
ur er við Vestur-Afríku. Það er
þangað til að hefja veiðar og
koma á fót iðnaði í sambandi
við það. Þetta er atriði, sem
Þjóðverjar, Danir og aðrar
þjóðir vita fullvel. Ef fiskveið-
in reynist vera sú, sem vonir
standa til, eru sennilega mögu-
leikar fyrir hendi til að frysta
styrjuna, og einnig er sá mögu-
Fastur róðrartími fyrir
alla báta við Djúp.
Vertíð hafin á Vestfjörðum.
Tilraunaleikhúsið:
Don Juan (eða Steingesturinn)
eftir Alrxantter B*úskín.
SLritistJári Ertiatgur Gástason.
\eikfærj hafið þið með vkkur? ^ eitt af hinum stóru nöfnum í
Við tökum að siálfsögðu | leikskáldskap með sinni þjóð
með okkur ýmis tæki til fisk- , og heldur áfram að vera það,
Það er að vísu gleðilegt, er
ung fólk setur merkið hátt, en
þó má ckki gleyma því, að
vandi fylgir vegsemd hverri.
Manni kom það dálítið á óvart
að heyra, hvaða verkefni „Til-
raunaleikhúsið“ svon. hafði
valið sér til fyrstu tilraunar,
„Don Juan (eða Steingestur-
iim)“ eftir Alexander Púskín,
sem frumsýnt var í Sjálfstæð-
ishúsinu í vikunni sem leið.
Flestir held ég að hafi búist
við því, að þetta nýja leikfé-
lag, sem Erlingur Gíslason leik-
ari hleypti af stokkunum
snemma á árinu, myndi í upp-
hafi snúa sér að því að sýna
einhverja nýjung í leikrita-
gerð, og það er heldur ekki
loku fyrir það skotið, að úr
því verði áður um langt líður.
En hvað um það, ekki skiftir
öllu máli. hvort efnið er gam- bina glæsilegu búninga,
alt eða nýtt, heldur hvernig ! l®tur að líkum, að Er-
verkið er unnið. Þessir ungu bngur Gíslason geri bezt í
„tilraunamenn“ hafa ekki ráð- leibnum, og þó er eins og eitt-
ist á garðinn þar sem hann var j bvað skorti á. Einar Guðmunds-
lægstur, því að Púskín varð son er orðinn allsviðvanur,
ef allt kemur til skila, sem
hann vildi sagt hafa. En hann
er erfiður viðureignar, blessað-
ur, og fara víst flestir margs
á mis í skáldskap á annarri
tungu en hans eigin. „Don Ju-
an“ er eitt af snilldarverkum
hans, þótt það verði tæplega
lesið úr hinum íslenzka flutn-
ingi á „Steingestinum.“ Þýðand
anum Kristjáni Árnasyni hefur
vonandi sumt vel tekizt, en
það er mikið á reiki í þýðing-
unni, hvort hér sé um ljóð-
leik að ræða eða ekki, hún er
ýmist orðfrjó eða rennur út
í sand, enda framsögnin hjá
flestum ekki á marga fiska.
Eitt ber af í þessari sýningu.
Frá fréttax-itara Vísis.
ísafirði.
Vetrarvertíð er hafin. Báta-
formenn hafa bundizt sanxtök-
um unx fastan róðrartíma. Nær
hann til allra útgerðarstaða við
Isafjai-ðardjúp.
Vænta menn þess að ráðstöf-
unin tryggi betri afla og auki
forsjá um sjósókn. Vélbátarnir
sem byrjuðu um síðustu helgi
hafa í'óið á hverjum degi og
aflað yfirleitt vel. Mestur afli
er 6 lestir í legu,
Trúnaðarmenn Sölumiðstöðv-
ar Hraðfrystihúsanna skoða nú
lestir í fiskibátum til þess að
koma í veg fyrir aflaskemmdir.
Gólfum lesta er ábótavant og
hefur orðið að setja ný gólf í
nokkra báta. Sölumiðstöðin
hefur unnið rnikið og mark-
visst að bættri meðferð á afla
og hefur þegar áunnizt mikið f
þá átt.
• Áætlunarferðum yfir þorska-
fjai'ðarheiði er enn haldið uppi
og umferð um veginn er tals-
vert mikil. Vöruflutningar um
Vestfjai'ðarveg- héldu áfram til
mánaðamóta og var mikicf
magn flutt um þann veg.
Vöruflutningar á bílum milli
byggðarlaga hafa aukizt stór-
lega á Vestfjörðum og hefur
Vestfjai’ðarvegurinn bætt úr
mikilli þörf.
STJORNUBEO:
Ævintýri í frum-
skóginum. •
Stjörnubíó sýnir nú stór-
fi'æga mynd, sænska, Ævintýr
| í frumskógixium. Hún er tekin
tegundir hlutverka til að , í litum inni í frumskógum Ind-
spreyta sig á en hann hefur í lands og er sýnd á breiðtjaldi.
fengið til þessa, það er ekki
og það eru búningarnir, sem sem
hvaða leikhús sem væri mætti
vera fullsæmt af. En því mið-
ur eru þeir of fáir, sem valda
því að bera uppi vei'kið á við
hann kemur öllum í gott skap
með gamni sínu, en ég held, að
rétt væri að fá honum fleiri
laust við, að hann virðist vei'a
orðinn þurfandi fyrir það, hon-
um sé nokkuð meiri alvara
undir niðri en vii'ðist í fljótu
bragði. Af öðrum leikurum tek-
ur vart að nefna nema Kat-
í’ínu Guðjónsdóttur, sem lík-
lega má einhvei's vænta af,
hún var óti’úlega örugg af ný-
liða að vera, lagleg, létt og
skemmtileg — og músikölsk að
auki (Hún samdi gítarlög þau
leikin voru í leiknum).
Þetta ágæta unga fólk di-egur
skammt í því að túlka Púskín
fyrir leikhúsgestum, og það er
varla rétt að taka aðeins vilj-
ann fyrir verkið. En það er
samt ekki ástæða til að gefast
upp. Vonandi tekst betur næst. ★ Kanada hefir keypt sendi-
Höfundur hennar er Axme
Sucksdorff. Leikendur í mynd-
inni eru íbúar frumskógarins
sjálfir, fólk, sem vart getur
heitið, að hafi komizt í nokkra
snertingu við menninguna. —
Þetta er mynd fyrir fólk á öll-
um aldri, skemmtileg og fræð-
andi, um land og fólk og í
dýralíf frumskógum hins dul-
arfulla Indlands. Sænsk blö5
lýsa myndinni sem „meistara-
verki á heimsmælikvarða“,
„mesta menningarframlagi
Svía á þessu ári“ og þar fram
eftir götunum. í stuttu máli:
Skemmtileg, fræðandi, vel gerð,
ógleymanleg mynd. — 1.
bai’a að ætla sér ekki of mikið.
Hvernig væri fyrir leikstjór-
ann að láta sér nægja að
stjórna, hann hlýtur að sjá bet-
ur þannig, hvað fi-am fer á
sviðinu.
ráðshús Baiidaríkjanna við
Grosvenortorg í London
fyrir 1 millj. 690 þús. stpd.
Bandaríkin eru að byggja
nýtt sendiráðshús við sanxa
torg.