Dagur - 31.08.1999, Page 5

FRÉTTIR
9 9 c i t % \i 3 ft . t e a ii a r au i<iih <i - ;
ÞRIDJUDAGUR 31. ÁGÚST 1999 - 5
Fákeppni
í græmneti
Líkur á sterkum
árgangi árid 2004
Afar mikið var af þroskseiðum og var vísitaian sú lang hæsta sem mælst
hefur frá því seiðarannsóknir hófust fyrir 30 árum.
Árið 1999 er þriðja
góða seiðaárið í röð í
þorski.
Árlegum seiðarannsóknaleið-
angri á rannsóknaskipinu Árna
Friðrikssyni lauk sl. sunnudag.
Sjórinn sunnan og vestan Is-
lands var mjög selturíkur og mik-
il upphitun yfirborðslaga. Flæði
hlýsjávar vestur og norður fyrir
land var sterkt og meira en tvö
síðustu ár. Uti Fyrír Austurlandi
var fremur hlýtt og hinn kaldi
Austur-Islandsstraumur var fjær
landi fyrir Norðausturlandi og
Austurlandi en undanfarin ár.
Afar mikið var af þroskseiðum og
var vísitalan sú lang hæsta sem
mælst hefur frá því seiðarann-
sóknir hófust fyrir 30 árum.
Sveinn Sveinbjörnsson, fiski-
fræðingur og leiðangursstjóri á
Árna Friðrikssyni, segir út-
breiðslu þorskseiða mjög mikla
og stærðina yfir meðallagi. Ljóst
sé að þarna sé á ferðinni efnivið-
ur í sterkan þorskárgang, en
þetta er þriðja góða seiðaárið í
röð en seiðavísitalan 1998 var sú
hæsta til þessa en sú sem fékkst
nú er 3,4 sinnum hærri og segir
Sveinn óskaplegt magn af seið-
um nú í hafinu við Island. Nið-
urstöður áranna ellefu þar á
undan voru mjög lélegar.
- Benda þessar rannsóknir til
þess að búast megi við mikilli
þorskgengd á næstu árum?
„Þetta er vísitala og við vitum
heldur ekki hversu mikið þetta
veiðarfæri tekur af því sem fyrir
því verður, þ.e. viðbrögð þorsk-
seiða við veiðarfærinu. Þetta er
þó gert eins ár frá ári og togað á
sömu slóðum, sem segir okkur að
klakið í vor hafi tekist ákaflega
vel. Seiðin eru nú stór og falleg
og það er marktækt samband
milli stærðar seiða og hvernig
þau skila sér inn í veiðar seinna,“
segir Sveinn Sveinbjörnsson.
- Hvenær má búast við því að
áhrif þessa gríðarlega góða klaks
fari að gæta í þorskveiðum?
„Þetta er efniviður í góðan ár-
gang og við skulum vona að af-
koma þessara seiða verði a.m.k. í
meðallagi góð. Þá fer þess veru-
lega að gæta árið 2003 en af full-
um krafti árið 2004. Það var líka
góður árgangur árin 1998 og
1997 og þess fer vonandi að
gæta árin þar á undan, þ.e. 2001
og 2002.
Seiðavísitala ýsu og loðnu var
einnig mjög há, en seiðavísitala
ýsu var jafnstór og stærsti ár-
gangur fram til þessa sem var
árið 1976, sem síðar reyndist
stór árgangur í ýsuveiðinni.
Seiðavísitala loðnu reyndist sú
sjötta stærsta frá upphafi mæl-
inga fyrir 30 árum, og einnig góð
seiði, og það er ijarri því að vera
eitthvað til að fúlsa við.“
- Heildarárangur leiðangursins
lofar því góðu fyrir fiskveiðar
næstu ára?
„Já, það má fullyrða það. Við
höfum fengið góðan efnivið, sem
ætti að skila sér í góðri veiði ef
engar náttúruhamfarir verða í
hafinu á vaxtartímanum." r GG
Fákeppni ríkir á
heildsölumark-
aði grænmetis
hér á landi að
mati Neytenda-
samtakanna.
Framkvæmda-
stjórn Neyt-
endasamtak-
anna ræddi
verðlagningu og
sölu grænmetis
fyrir skömmu, en Jóhannes
Gunnarsson formaður skrifaði
bréf til samkeppnisyfirvalda í
byrjun júlf, þar sem óskað var
eftir að gerð yrði úttekt á mat-
vörumarkaði í smásölu og heild-
sölumarkaði grænmetis og
ávaxta.
I samtali við blaðið segist Jó-
hannes Gunnarsson telja að
stjórnvöld hafi notfært sér
GATT samninginn til að vera
með ýmsar hömlur í formi mjög
hárra tolla og það hafi hreinlega
dregið úr samkeppni þó nægar
hafi hömlurnar verið fyrir. „Síð-
an sýnist okkur að því miður
verði að kalla heildsölumarkað
með grænmeti fákeppnismark-
að. Þarna eru örfá fyrirtæki sem
virðast hafa talsvert samráð sín
á milli,“ segir Jóhannes. Hann
segir fróðlegt hvernig Alþingi
hafi annars vegar samþykkt
manneldisstefnu með það meðal
annars að markmiði að auka
neyslu grænmetis en beiti á
sama tíma auknum hömlum.
„Mér finnst þingmenn vera að
gera sig að athlægi," segir Jó-
hannes. — HI
Viðsnúnmgiir í
rekstrí hjá KEA
Dótturfélög KEA
skila 61,1 milljónar
króna hagnaði í stað
86,3 milljóna króna
taps á sama tíma í
fyrra.
Rekstur Kaupfélags Eyfirðinga
og dótturfélaga skilaði 48,3
milljóna króna hagnaði fyrstu
sex mánuði ársins, samanborið
við tæplega 142 milljóna króna
tap á sama tímabili í fyrra. Stjórn
og stjórnendur KEA gripu til víð-
tækrar endurskipulagningar á
síðasta ári með það að markmiði
að bæta afkomu félagsins og
tryggja framtíð þess.
Rekstrartekjur samstæðunnar
fyrstu sex mánuði ársins námu
5.567 milljónum króna, saman-
borið við 4.795 milljónir króna á
sama tímabili í fyrra. Rekstrar-
gjöldin eru 764 milljónum króna
hærri eða 5.647 milljónir króna
á móti 4.883 milljónum króna.
Fjármagnsgjöld umfram fjár-
munatekjur eru nú 165,3 millj-
ónir króna, samanborið við 85,6
milljónir króna fyrri helming árs-
ins 1998. Tap samstæðunnar af
reglulegri starfsemi fer því úr
173,8 milljónum króna í 245,3
milljónir króna. Hins vegar
nema óreglulegar tekjur umfram
gjöld 305,6 milljónum króna
sem er tæplega 300 milljóna
króna hækkun á milli ára.
Dótturfélög KEA skila 61,1
milljónar króna hagnaði í stað
86,3 milljóna króna taps á sama
tíma í fyrra. Snæfell, sem KEA á
meirihluta f, skilaði t.d. 84 millj-
óna króna tapi inn í rekstur
KEA-samstæðunnar á íyrri hluta
síðasta árs en skilar nú 24 millj-
ónum króna í hagnað.
Eiríkur S. Jóhannsson, kaup-
félagsstjóri, segir að gjaldfæra
hafi orðið verulegan kostnað
vegna sölu á byggingavörudeild,
apótekum og raflagnadeild auk
þess sem félagið missti tekjur af
starfsemi þessara deilda. Þessir
rekstrarþættir eru nú innan
hlutafélaga sem KEA á veruleg-
an hlut í. „Sömuleiðis féll til tals-
verður kostnaður vegna þeirra
skuldbindinga sem KEA tókst á
hendur í tengslum við breyting-
arnar hjá Kaupfélagi Þingeyinga.
I öllum þessum þáttum liggja
veruleg sóknarfæri. Við erum að
missa framlegð út úr móðurfé-
laginu vegna þessara aðgerða en
höfum einnig selt talsvert af
eignum sbr. hlutabréf móðurfé-
lags í Snæfelli og uppsjávarpakka
Snæfells í samstæðunni. Rati
vegna þessara aðgerða mun skila
sér til félagsins á næstu misser-
um,“ segir Eiríkur S. Jóhanns-
son, kaupfélagsstjóri, sem telur
að sígandi lukka sé best. — GG
FBA-málíð emi í salti
„Stjórnarflokkarnir hafa enga
ákvörðun tekið enn um með
hvaða hætti salan fer fram. Mál-
ið er til skoðunar í ríkisstjórn-
inni og það hefur svo sem ekkert
sérstakt gerst í því ennþá," sagði
Finnur Ingólfsson viðskiptaráð-
herra f samtali við Dag í gær.
Þessi orð ráðherra þýða hara eitt
- samkomulag hefur ekki tekist
og málið hefur verið sett í salt.
Viðskiptaráðherra var spurður
hvort einhver hreyfing væri varð-
andi söluna á viðskiptabönkun-
um, Landsbanka og Búnaðar-
banka, og sagði hann enga hreyf-
ingu á því máli. Sem kunnugt er
var hætt við að selja hlutabréf í
Landsbankanum í fyrra þegar
sænskur banki sýndi áhuga á að
kaupa þar hlut.
Dagur hefur heimildir fyrir því
að í raun sé salan á FBA ennþá
algerlega óleyst mál milli stjórn-
arflokkanna. Sömu heimildir
herma að þeir Finnur Ingólfsson
og Davíð Oddsson eigi að ráða
fram úr því máli en viðræður
þeirra eru ekki hafnar enn.
- S.DÓR

Þingmeim á ferð
Þingmenn Norðurlandskjördæmis eystra
heimsóttu í gær fyrirtækið Sæunni Axels í
Olafsfirði, en þar hefur sem kunnuugt er
öllum starfsmönnum verið sagt upp störf-
um, í kjölfar þess að fyrirtækið fékk engan
hlut í úthlutun byggðakvótans. Uppsagnir
fólksins taka gildi um mánaðamótin. Þing-
menn færðu stjórnendum engar lausnir og
forráðamenn fyrirtækisins skýrðu afstöðu
sína fyrir þingmönnum. Halldór Blöndal,
forseti Alþingis og fyrsti þingmaður kjör-
dæmisins, lýsti því yfir eftir fundinn að
hann væri ekki bjartsýnn á að lausn fyndist
fyrir mánaðamót. Þingmenn fóru sfðan til
Hríseyjar í gærkvöld, en þar eru Iíka blikur á lofti í atvinnumálum.
Nánast kraftaverk
Það er talið ganga kraftaverki næst að kona sem lenti í bílslysi á Egils-
stöðum f gær, skuli hafa sloppið lifandi. Ekið var inn í hlið fólksbíls-
ins sem konan var í og skemmdist hann svo mikið að klippa varð alla
hliðina úr honum til að ná konunni út. Hún var fiutt með sjúkrabif-
reið á Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri og heilsaðist vel eftir atvikum.
Hægir á útlámim
Nýjustu útlánatölur banka
og sparisjóða þykja benda til
að útlán kunni framvegis að
vaxa hægar en verið hefur.
En vöxtur útlána gefur vís-
bendingu um styrk innlendr-
ar eftirspurnar. Síðustu 3
mánuði hafa útlán „aðeins"
aukist um 1-1,5% á mánuði
borið saman við ríflega 3%
mánaðarlega aukningu á
tímabilinu febrúar-apríl.
Svipaða þróun merkir Þjóðhagsstofnun í vexti peningamagns í víðum
skilningi. „Vöxturinn getur þó enn ekki talist hægur nema í saman-
burði við gríðarlega aukningu fyrri mánaða og sl. árs og enn er of
snemmt að fullyrða að um viðsnúning sé að ræða, enda útlán breyti-
leg frá einum mánuði til annars,“ segirí Hagvísum. - HEl
Halldór Blöndal.