Dagblaðið Vísir - DV - 25.09.1986, Blaðsíða 35

FIMMTUDAGUR 25. SEPTEMBER 1986.
35 *
Tíðarandinn
ar i kjölinn en ekki saumaðar. Þetta
allt gerði kiljumar mun ódýrari en
áður og verð á kilju væri allt að 3/4
ódýrari en á öðrum bókum.
Hagkvæmnin er líka að þakka nýrri
prenttækni, tölvutækni, þar sem flest
forlögin setja bækumar sjálf og ljúka
undirbúningsvinnu. Nú hefði prent-
smiðjan Oddi sett upp feikiafkastam-
ikla og góða prentvél sem væri
einstök.
Hjá prentsmiðjunni Odda fengust
þær upplýsingar að prentvélin væri
svokölluð rúlluprentvél sem er svipuð
þeim prentvélum sem prenta dagblöð-
in. Hún hefði verið keypt fyrir síma-
skrána en b.yði upp á ýmsa möguleika
og geri íramleiðslu á kiljum ódýrari
en áður svo framarlega sem það sé
eitthvert magn. Þeir í prentsmiðjunni
sögðust hafa íúndið fyrir heilmikilli
aukningu í kiljuprentun og nú væm
þeir komnir í samkeppni við dönsk
fyrirtæki en til þeirra hefðu íslenskir
framleiðendur sent kiljur til prentun-
ar. Töldu Oddamenn sig færa i flestan
sjó og geta hæglega keppt við erlenda
verðið.
Laxness út á kilju
Margir hafa stimplað kiljumar sem
markað fyrir afþreyingarbókmenntir
en „vandaðar" bækur komi ekki út á
kiljum. Um þetta em menn í bóka-
heiminum ekki alveg á eitt sáttir en
þá greinir þó ekki vemlega á. Margir
vilja meina að „ákveðnar" bækur vilji
fólk eiga í vönduðum umbúðum en
aðrir telja að upplagt sé að gefa út
„vandaðar" bækur á kiljum. Á meðan
þær séu ódýrar muni fólk kaupa þær
og menn vilji frekar eiga slíkar bækur
á kilju en eiga þær alls ekki.
Fátt bendir til þess að fólk setji kilju-
formið fyrir sig í bókakaupum og til
marks um vinsældir kilja má nefna
velgengni bókaklúbbs Máls og menn-
ingar. Sá klúbbur ne&iist Uglan og er
kiljuklúbbur þar sem fólk gerist
áskrifendur af ákveðnum bókapakka.
Með þvi móti er vitað um upplag bó-
kanna og slíkt er hagkvæmnisatriði
við slíka fjöldaframleiðslu og lækkar
verðið mikið. Kiljuklúbburinn hefúr
meðal annars gefið út „góðar“ bók-
menntir eins og Stríð og frið eftir Leo
Tolstoj, Trúðana eftir Graham Greene
og íslensk úrvalsævintýri. „Þetta er
vönduð og ódýr útgáfa, eins konar
alþýðuútgáfa, og hún er geysivinsæl.
Við fáum 1000 nýja áskrifendur á
mánuði," sagði Ámi Siguijónsson hjá
Máli og menningu.
Miklar þreifingar eiga sér þó stað á
markaðnum og menn eru að feta sig
áfram. Ýmislegt er í deiglunni segja
forleggjarar og hjá bókaforlaginu
Vöku fengust þær upplýsingar að
áform væru uppi um að gefa út bækur
eftir Halldór K. Laxness á kilju.
Hvað svo
„Kiljumar em komnar og em ekk-
ert á förum,“ sagði Ámi Sigurjónsson
og aðrir tóku í sama streng. En hvað
mun breytast með komu þeirra og
hvemig bækur verða gefnar út?
Kiljan er að ryðja sér til rúms og í framtiðinni verða sjálfsagt bæði „vandaðar" bækur og afþreyingarbókmenntir á boðstólum í kiljuformi.
DV-myndir Óskar Öm
Ein helsta breytingin sem mun verða
sú að bóksala mun dreifast jafriar yfir
árið en áður. í því sambandi nefndi
Ólafúr Ragnarsson hjá Vöku að forlög
þyrftu að taka sig saman og gefa út
nokkra titla út í einu snemma vors
þannig að úr yrði „vorbókaflóð". Fólk
mundi kaupa ódýrar íslenskar bækur
til að hafa með sér í sumarfríið í stað
þeirra ensku og bóklestur mun aukast
eftir því sem fólk getur keypt fleiri
bækur svo framarlega sem það hefur
tíma til að lesa þær. Með þetta að
augnamiði hefur Bóksamband íslands
verið stofiiað af 8 félögum sem nátengd
eru bókum. Það samband bindur mikl-
ar vonir við kiljuformið og telur það
geta „styrkt stöðu bóka í íslenskri
menningu og þjóðlífi". Mun samband-
ið gangast fyrir bókþingi 23. september
þar sem þessi mál verða rædd ásamt
fleirum.
Að öllum líkindum mun því framboð
á kiljum aukast mikið á næstunni en
hvemig bækur verða gefnar út er erf-
iðara að spá í og mun fara nokkuð
eftir forlögum. Líklegast má telja að
afþreyingarbókmenntir og bamabæk-
ur verði fyrirferðamestar í kiljuútgáf-
urrni. Bækur sem mikið em keyptar
en fólki er ekki sérlega sárt um. Inn-
bundnar bækur endast betur og em
vandaðri í framleiðslu og því munu
þær halda velli sem gjafabækur og
„betri" bókmenntir sem fólki er annt
um að eiga. Ýmsir forleggjarar töldu
þó að slíkar „betri“ bókmenntir
mundu einnig koma út í kiljuformi
þannig að menn gætu haft þær með
sér í sumarfríið jafnvel þó þeir ættu
sömu bækur heima innbundnar, allt
vegna hins lága verðs. Einnig vildi
fólk frekar eiga slíkar bækur á kiljum
en eiga þær ekki.
Sögur, ritlist, prentverk var allt skref
fram á við í bókmenntasögu þjóðar-
innar og nú er stigið en eitt skrefið
til almennari og aukins bóklesturs.
Fólk mun brátt eiga kost á formi bóka
sem verður mun ódýrara en tíðkast
og við það mun bóklestur eflast. Slíkt
er styrkur fyrir framtíðina, íslenska
tungu og menningu.
-JFJ
Þéttskipaður veggur af erlendum kiljubókum. Nú munu þær erlendu ekki verða
lengur svo til einar um hituna og lestur á íslenskum bókum mun aukast.