Þjóðviljinn - 11.03.1960, Blaðsíða 6

ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur '11. marz 1960 -
iisfiggaisffiKsaESs.®]
a *•»
* * *»«*•*•
tmurn urm m;
58
ES
CS:
T^t
rra
«-* »•
rcs
ííijj
iöl
g
3S
»I«M
'£a
T.tS
T.Si
5H
IOÐVILJINN
Útgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósfalistaflokkurinn. —
Ritstjórar: Magnús KJartansson (áb.), Magnús Torfi Ólafsson, Sig-
urður Guðmundsson. — Fréttaritstjórar: ívar H. Jóosson, Jón
Bjarnason. — Auglýsingastjóri: Guðgeir Magnússon. — R.tstjórn,
afgreiðsla. auglýsin/íar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19. — Bími
17-500 (5 lfnur). — Askriftarverð kr. 35 á mán. — Lausasöluv. kr. 2.
Prentsmiðja Þjóðviljans.
Kerfið er hrunið
|>áðherrai' og hagfræðingar gumuðu mikið af
því, er viðreisnarfrumvarpið var lagt fram,
að með því væri verið að taka upp nýtt, þaul-
hugsað efnahagskerfi. Þóttust hinir vitru sér-
fræðingar hafa grandskoðað hvert atriði og
kæmu allar niðurstöður heim; hins vegar lögðxx
þsir megináherzlu á það að engu mætti breyta í
hinum hárnákvæmu áformum þeirra, þá færi allt
úr skorðum og kerfið næði ekki tilgangi sínum;
allt væri unnið fyrir gíg. Og þingmenn stjórnar-
flokkanna hneygðu sig og beygðu af mikilli lotn-
ingu í.yrir vísdómi hinna lærðu manna og gættu
þess vandlega að ekkert færi úr skorðum, ekki
væri hnikað til um eyrisvirði í útreikningunum.
Ijað var þvi ekki að furða þótt feiknarlegt upp-
þot yrði í stjórnarliðinu þegar í ljós kom að
hinir langlærðu og uppblásnu sérfræðingar höfðu
týnt hvorki meira né minna en 100^ milljónum
króna í útreikningum sínum, en þar munu ís-
lendingar hafa unnið nýtt afrek á heimsmæli-
kvarða og það án þess að tekið sé tillit til mann-
fjölda. Öll hin mikla varúð stjórnai'þingmann-
anna reyndist hafa verið lokleysan einber, einn
helzti hornsteinn kerfisins var hruninn til
grunna. Eftir miklar þrengingar hefur nú verið
lappað unp á kerfið með því að leggja á þjóðina
nýjan sÖluskatt, ofan á tvöfalda skattheimtu
sem áður hafði verið fyrirhuguð. Nemur þessi
nýja skattaáþján 176 milljónum króna á ári
aukalega og ætti að heita hagfi'æðingaskattur.
F’n þessi skattur, sem á að bæta upp glópsku
hagfræðinganna, breytir engu um það að nýja
kerfið er þegar hrunið til grunna áður en nokk-
uð hefur á það reynt. Hann merkir að aliir út-
reikningar hagfræðinganna eru þegar orðnir tóm
endileysa. í greinargerð gengislækkunarfrum-
varpsins og í hvítu bókinni þóttust þeir vera
búnir að sjá allt fyrir, en eftir nýja skattinn eru
þær niðurstöður gersamlega gufaðar upp. Hag-
fræðingarnir höfðu reiknað út hversu mikið er-
lendur varningur ætti að hækka í verði, en nýf
söluskatturinn breytir þeim útreikningum auð-
vitað mjög verulega. Þeir þóttust sjá fyrir
hversu miklar verðhækkanir yrðu í heild í land-
inu, en allt það er nú orðið tóm sjónvilla. Þeir
spáðu nakvæmlega um það hversu mikið vísi-
talan myndi hækka, en nú er komið í ljós að
þá spádóma hefðu þeir eins getað miðað við
píramídann mikla og þær vitlausu tölur sem
beir lögðu til grundvallar. Loks kváðust þeir
bafa reiknað út með mikilli fyrirhöfn hversu
miklu kjaraskerðingin myndi nema, en einnig á
því sviði eru allar forsendur gei'breyttar. Þann-
ig stenzt ekki lengur nokkurt atriði í niður- ;
stöðum þeirra. ;
Otjórnarblöðin hafa að undanförnu grátbænt j
^ almenning um að hlífa nýja efnahagskerf- j
inu og lofa því að ganga undir dóm reynslunn- ;
ar. En áður en nokkuð reyndi á almenning var |
kerfið hrunið um sjálft sig, hagfræðingarnir j
höfðu gengið af afkvæmi sínu dauðu. Og nú j
standa stjórnarherrarnir í rústum kerfis síns og !
sjá engin önnur úrræði en að hlaða sköttum oían j
á skatta. Hafi einhverjir verið veikir fyrir grát- j
bænum um að hlífa kerfinu í bili, hlýtur þeim ■
nú að vera batnað að fullu. Það er ekki hægt að j
hlífa því kerfi sem ekki er lengur til. — m.

axt
u o
^•rr: gui
i t,r*j**Æ*4-im* • ■
I f-* *——fV
Fyrri ritstjórnargre'n
Morgunblaðsins þann 4. þ.m.
ber fyr:rsögnina SVÍVIRÐA
— gleiðletraða. Þar er brezk-
um togaramönnum, ásamt
áhöfnum á „herskipaflota
Hennar Hátignar, Breta-
drottningar“ lýst sem verstu
ofbeldismönnum og sjóræn-
ingjum í tilefni af atburðun-
um við Snæfellsnes þá fyrir
skömmu. Krefst blaðið þess
að tjón verði bætt og ofbeld-
isseggirnir kærðir, „hvar sem
því verður við kornfð ‘ —
dregnir „fyrir dómstól al-
menningsálitsins um viða ver-
61d“.
Þetta er vissulega hraust-
lega, mælt og drengilega í
stjórnarmálgagni vopnlausr-
ar smáþjóðar sem fótumtroð-
in er af ósvífnu herveldi —
og væri vel að vér önduðum
dag hvern í svo ferslcu and-
rúms'ofti.
En þvi. miður...
★
Daginn áður, 3. þ.m„ hét síð-
asta greinin á öftustu síðu
hins sama stjórnarmálgagns
VOFF — einnig með gleiðu
letri. Segir þar af Georg
nokkrum sem verið hefur í
lar.dherdeild bandaríkjahers
á Keflavíkurflugvelli um
„margra ára ske'ð“. — Um
þessar mundir var svo komið,
eins og kunnugt er, að þvert
ofan í ,,hugsjónir“ utanríkis-
ráðherrans og annarra ís-
lenzkra stjórnarvalda stóð
brottflutningur landhersins
fyrir dvrum — eftir nær níu
ára strið við skvísur ogmosa-
þembur. Enda þótt Georg
þessi landsoldáti væri sjö ára
Karfini
Kartini, konan sem fræg er
fyrir réttindabaráttu indónes-
iskra kvenna, fæddist 21. apr-
11 1879 og dó árið 1904. Faðir
hennar var indónesiskur land-
eigandi. Til 12 ára aldurs
stundaði hún nám í hollenzk-
um skóla, lengur var eklci sið-
ur að stúlkur stunduðu nám,
og faðir hennar, sem annars
hefði gjarnan viljað mennta
dóttur sína betur, beygði sig
fyrir venjunum. Eftir 12 ára
aldur mátti indonesis'k stúlka
á þeim tímum ekki láta sjá sig
utan dyra. Fimmtán ára göm-
ul giftist Kartini manni sem
faðir hennar hafði valið handa
henni, en hún sjálf aldrei séð.
Kartini las mikið og hélt
alltaf bréfasambandi við þýzlc-
ar og hollenzkar vinkonur
sínar- Sextán ára gömul fékk
hún loks leyfi til að láta sjá
sig á götunni, öllum vinum
föður síns til sárrar hneyksl-
unar
gamall hafði ver'ð reynt að
koma honum fyrir „á el’.i-
heimili hormanna í Washing-
ton D.C.“ En hann þótti of
ungur sem von var.
Og nú gerist frásögn
stjórnarblaðsins svo t'gin að
hún verðskuldar leturbreyt-
ingu vora: ,,En svo leysíist
mólið. Georg var gerður að
LIÐÞJÁEFA í flughernum,
og gert að þjóna ævilangt á
ís!andi“.
Síðar í greininni segir svo
gerr af þessum atburði: „Við
hátíðlega athöfn þar seni við-
staddir voru yfirmenn hers-
ins, heiðraði lcapteinn her-
deildarinnar Georg fyrir
framlag hans, lierdeildinni til
‘ tyrktar og uppörvunar. Og
þar var m.a. tiigreint, að ailt-
af hefði verið hægt að treysta
honum ti.l að sjá herdeild-
inni árlega fyrir ' nýjum
„heillagrip". Þeir Nato og
Arsop væru báðir synir hans“.
★
Nú kann einhverjum að
virðast sem ráðgáta nokkur
felist í frásögn þessari og
spyrji sem svo: hvernig gat
Georg landsoldáti verið í senn
aðeins sjö ára og þó átt sonu
tvo og talinn bezt komin á
e'liheimili ?
Þar liggur emmitt hund-
urinn grafinn.
Gmrg, hinn nýi liðþjálfi í
flughernum, sá er þjóna skal
ævilangt á íslandi, er nefni-
lega ekki MAÐUR, heldur
H U N D U R.
Nú skal sizt ámælt þessu
ameríska dýri, hundgreyinu,
Eftir þetta helgaði Kartini
alla starfskrafta sína barátt-
unni fyrir að létta af föður-
landi sínu lxinu hollenzka ný-
lenduoki og baráttunni fyrir
réttindum kvepya.
Réttindabarátta kvenna var
þung fyrir fæti í Indónesíu
um þetta leyti, en bréfasam-
bönd Kartini við erlendar
sem er hér á valdi sinna- hús-
bænda og hefur vafalaust
ver'ð góður félagi hundieiðra
niðursetninga á Reykjanesi.
Lítt mun og tjóa að fást um
þau skimpknál sem útlefdir
stríðsbusar kunna að finna
upp á í sinn hóp. En þegar
málgögn bæði amerlska hers-
ins og ís’enzku ríkisstj órnar-
innar segja frá því með steig-
urlæti á opinberum vettvangi
að hundurinn hafi verið gerðuf
liðþjálfi í flugher sem — að
því er sagt er — hefur hing-
að verið kaliaður þjóð vorri
til vaniar, þá er gamanið orð-
ið of grátt, þá er það orðið
SVÍVIRÐA gagnvart
sjálfri tijveru vorri — marg-
falt þrælslegri svhirða en rán
og ofbeldi breta suðvestur af
Öndverðarnesi.
Það liggur í hlutarins eðli
að háttsettir er’end'r foringj-
ar sem útnefna hund til trúnað-
arstarfa i stofnun sem ætl-
að er að verja líf og limu vor
íslendinga,• þeir líta á oss sem
hunda og fórna jafnvel sæmd
sinna eigin manna til þess að
ná þeim mun betur til vor
með svívirðu sína.
Þess er auðvitað sizt að
vænta að sú geng’sfellda rík:
isstjcrn vestrænna hemaðar-
srnna sem nú situr að vö’dum
á íslandi með horkónginn í
Ketlu að hl’fisskildi kippi sér
upp við það að géra honor fyr-
ir amerískum hundi. En það
lætur nokkuð hlá'ega í eyrum
þegar þessir hundflötu þjón-
ar eru að þembá sig upp og
gala um svívirðu í sambandi
við cfbeldi bretans. Hver trú-

Kartini
vinkonur voru henni ómetan-
legur styhkur í baráttu henn-
ar Hún mótmælti því harð-
lega að stúlkur væru gefnar,
kornungar, mönnum sem þær
höfðu aldrei augum litið.
Einnig deildi hún hart á fjöl-
kvænið, sem þá tíðkaðist mjög
meðal yfirstéttanna. Ásarnt
systur sinni hélt Kartini nám-
skeið fyrir ungar stúlkur. Ár-
ið 1903 giftist hún Rembang,
sem var einn þeirra fáu er
vildi ljá áhugamálum hennar
liðsinni. Ásamt hontnn hóf
hún annað námslceið fyrir
stúlkur.
Kartini aðhylltist sósíaiska
lífsskoðun, enda var það rök-
rétt afleiðing af baráttu
hennar gegn hollenzku ný-
lendukúguninni.
Kartini las mijcið og hafði
góða þekkingu á bökmeimtum.