Þjóðviljinn - 01.07.1962, Blaðsíða 4

i
)
)
<>
)
)
i
Fyrir Hvalíjarðargöngu
heyrgi maður marga unga og
íullfríska karimenn býsnast
yfir þeirri firna vegalengd,
sem ætlazt værj til að J>eir
gengju o.g óx hún þeim mjög
í augum. Marg.’r treystust
ekki til að fara þó þeim væri
málefnið kært. Trúlegt þykir
oss, að lengist svipur iþeirra
og furðuglampi komi í augun.
þegar þeir frétta að tvær
konur á áttræðisaldri gengu.
Önnur mestalla leið, en hinn
allan fyrri áfangann frá
Hvítanesi á Kjalarnes. Kon-
ur þessar eru þær Sigríður
Sæland Ijósmóðir í Hafnar-
firði og Sigurást Kr.istjáns-
dóttir. sú fyrrnefnda 73 ára
en sú síðarnefnda 71 árs.
Við lögðum leið okkar heim
til Sigurástar á dögunum, en
hún býr hiá Unni Hraunfjörð
dóttur sinni að Rauðagerði
56 í Sogamýri. Mæðgurnar
voru að vinna í garðinum,
cn’ ;tóku okkyr hið bezta og
buðu ’úl stofu. Gamla konan
ef' létt á fæti og kát í sinni,
sagðist í fyrstu ekki hafa
mikið að segja en rættist úr
er á leið samtalið.
Sigurást fæddist að Stekkj-
ártröð í Eyrarsveit í Grund-
arfirði. líún ólst upp í Vind-
ási í sömu sveit og var þar
til 16 ára aldurs. Síðan var
hún í kaupavinnu um Breiða-
fjörð og Dali þar til hún gift-
ist 23 ára gömul Pétrí Hraun-
fjörð skipstjóra. Hann stund-
aði sjó á skútum og var í
flutningum. Þau bjuggu fyrst

Sigurást Kristjánsdóttir.
í Stykkishólmi, fluttust það-
an til Grundarfjarðar og loks
t;l Reykjavíkur árið 1923.
Pétur1 maður hennar lézt úr
slagi' á heimili þeirra árið
1956. Bár það brátt að.
Kvalaárin
Sigurást minnist margs frá
fyrstu árum búskaparins. Hún
vill ekki kalla þau kreppuár,
heldur kvalaár. Árið 1916
bjuggu þau hjónin í Stykkis-
hólmi með ungbarn, dreng,
sem hét Kristinn. Hann veikt-
ist og þyngdi stöðugt. ‘ Vin-
kona Sigurástar sem var hjá
henni bauðst þá til að tara
og sækja lækninn, en kom
til baka með þær fréttir' að
læknirinn. neiti að koma
vegna þess að Sigurást skuld-
aði honum 5 krónur, sem hún
vissi ekki um. Sigurást hafði
peningana ekki handbæra, en
vinkonan bauðst til að lána
henni þá, sem hún gerði.
Læknirinn kom svo þegar
hann hafði fengið sinn fimm-
kall og þá var allt um seinan,
barnið komið með lungna-
bólgu og dó.
1921 eignaðist Sigurást dótt-
ur, þá var fátæktin svo mikil,
að hún varð að vaka yfir
barninu við grútarlampa. Ekki
mátti hún sofna frá lampan-
um meðan eldur var í. Þau
hjónin fluttust svo til Reykja-
víkur árið 1923. Þá var krepp-
an í íalgleymingi og Sigurást
varð að láta eitt barnið frá
sér. Þungbær var sú raunin
en um það þýddi ekki að fást,
því ekki var hægt að sjá
sómasamlega fyrir mörgum
börnum.
Gangan í ættinni
Segja má að, Sigurást cg
hennar fólk hafi fjölmennt í
Hvalfjarðargönguna. Með
henni voru fjögur börn henn-
ar og fjögur barnabörn og
tengdabörn. Auk þess gengu
ein sex af yngstu barnabörn-
um hennar hluta af leiðinni
Eða þetta frá 6 og uppí 10
kílómetra.
Sigurást kvaðst hafa gengið
frá Hvítanesi að Tíðaskarði,
en hún á gifta dóttur á bæ
þar skammt frá. Fór hún til
hennar og var hjá henni um
nóttina, ætlaði svo að ganga
alla leið daginn eftir, en
börnin tóku af henni ráðin,
eða löttu hana fararinnar.
Hún fullyrti samt að hún
hefði getað gengið alla leið,
var ekki vitund eftir sig eftir
fyrri daginn. Fékk ekki einu
sinni harðsperrur.
Dóttir hennar Unnur greip
nú inní samtalið og sagði að
móðir sín hefði verið sýnu
betur á sig komin eftir göng-
una en þau systkinin, hún
hefði bókstaflega hlaupið af
veginum niður að bæ dóttur
sinnar. Gamla konan tjáði
okkur að versti kaflinn hefði
verið frá Hvítanesi að
Hvammi, vegurinn slæmur og
hnökróttur, úr því var gott
að ganga.
Sigurást sagði svo: „Ég
hafði svo gott af að ganga að
ég bý bara að því. Mér líður .
svo vel eftir þetta. Ég vildi
svo óska þess, að gangan beri
einhvern árangur og næst
skal ég ganga alla leið. Þó
þetta hafi kannski ekki mikil
áhrif á stjórnarvöldin vekur
gangan þó athygli rnanna á
þessu ógnarvandamáli sem
hersetan er og sérstaklega
þeirra sem alizt hafa upp í
hersetnu landi og þekkja ekki
annað.“
Við getum ekki annað en
dáðst áð fjöri og áhugá
gömlu konunnar og auðséð er
að borriin hafa 1 sótt drjúgári
skerf af dugnaði sínum til
hennar. Ekki er að efa það að
Sigurást mun standa við Orð
sín og ganga alla leið næst
þegar farið verður, ef henni
endist heilsa. Eins er ekki að
efa það að fjölskyldan m'un
ekkl láta sig vanta, en þau af
börnum hennar sem gengu
voru þéSsi: Lnr.ur, Guðlaug,
Ólöf og Pétur. Með Pétri
gengu synir hans tveir, Krist-
ján sem er 17 ára og Pétur
13 ára.
Kona Péturs gekk líka alla
leið. G. O.
★ Meðal þeirra, sem tóku
þátt í Hvalf jarðargöngunni alla
leið var ein sex barna móð-
ir, Sigríður Theódórsdóttir,
kona Þórarins Guönasonar
ilæknis, en þau hjón voru
bæði í Keflavíkurgöngunni í
fyrra. Þórarinn gat ckki tek-
ið þátt í göngunni að þcssu
sinni, þar sem hann var á
vakt í sjúkrahúsinu, en með
Sigríði gengu þrjú börn þeirra
hjóna. Freyr, 12 ára gekk
alla leiðina fyrri daginn
og mestalla leiðina síðara
daginn og yngri börnin, Krist-
ín, 10 ára, og Bjarki, 8 ára,
gengu mikinn hluta leiðarinn-
ar báða daga en hvíldu sig á
milli í bílnum. Börnin urðu
ekkert eftir sig eftir gönguna,
★ Þjóðviljinn Iagði nokkrar
spurningar fyrir Sigríði og
fara svör hennar við þcim
hér á eftir.
Hvers vegna ertu á móti
herstöðinni?
Ég vil ekki trúa öðru en
alljr heiðarlcgir Ifj’endingar
vildu vera lausir við þá ó-
skaplegu áhættu sem fylgir
þvj að hafa hcrstöðvar í land-
inu, þó að sumir hafi sætt sig
víð það vegna þess að þeir
óttast að liússar komi hing-
að ef Bandaríkjamenn fara.
En eru þetta ekki aðeins
varnarstöðvar?
1 kjarnorkustyrjöld er ekki
um varnarstöðvar að ræða,
cinungis árásar- eða gagnárás-
arstöðvar.
Sigríðúr Theódórsdóttir mcð börnin þrjú sem fóru með henni í Hvalfjarðargönguna. F.v.:
Bjarki 8 ára, Kristín 10 ára og Frcyr 12 ára.
Vildirðu heldur herstöðvar
Rússa en Bandaríkjamanna?
Nei, en mér hefur satt að
segja aldrci þótt sennilcgt að
þeir kæmu hingað og nú á
seinustu mánuðum hefur ým-
islegt verið skrifað í brezk
og bandarísk blöð sem styður
þá skoðun.
Viltu nefna einhver dæmi?
Ég gct t.d. nefnt grein um
afvopnun sem birtist í Þjóð-
viljanum 23. og 24. þ.m. ^ftir
brczka eðlisfræðinginn Black-
ett cg þýdd var úr „Scientific
American“. Þá grein finnst
mér að sem flestir ættu að
Iesa, því að í henni eru svör
við þeim spurningum sem
oftast koma upp í hugann
þcgar rætt er manna á með-
al um þessi mál. Greinin cr
augf.jóslega ekki skrifuð í á-
róðursskyni heldur til þess að
rcyna að fræða blutlaust,
enda hefði hún ella ekki ver-
ið birt i mikilsvirtu banda-
rísku tímariti.
Hefurðu orðið vör við að
greinin vekti athygli?
Já talsverða. M.a. sýndi AI-
þýðublaðið hinum fræga
brezka eðlisfræðingi og jafn-
aðarmanni þá virðingu að
birta á forsíðu innrammaöan
skæting um grcinina og lét
kýrhaus fylgja með í kaup-
unum. Á svona einfaldan hátt
má afgreiða það sem mörg-
um finnst nú vera „mikilvæg-
asta málið í heimi.“
4)
— ÞJÓDVILJINN
Sunnudagur 1. júlí 1962