Þjóðviljinn - 19.11.1964, Blaðsíða 10

|Q SÍÐA
MÓÐVILJINN
Strand rótaði í gróskumiklu
hárinu. Það var eins og hann
þyrfti að ýfa svolítið kollinn til
þess að koma reglu á annað.
— En fyrsti draumurinn minn
innihélt að vissu leyti sjálfa
lausnina! Táknmynd: Sólskinið
sem reyndist síðan vera tungls-
Ijós. Og það dreymdi mig áður
en ég fór til Hólmavogs, áður
en ég var nokkuð farinn að
rannsaka. málið!
— Já? Augnaráðið bakvið
gleraugun var athugult. Þér
ætluðuð að segja eitthvað meira?
— ..... Og drauminn um
gluggann sem varð að opna,
dreymdi mig áður en ég fór
út á Málarahólmann, áður en
ég hafði hugmynd um að gluggi
hefði nokkra þýðingu í málinu!
— Þér gátuð ekki opnað glugg-
ann heldur, sagði Kahrs. Þér
gátuð ekki séð hvað þetta
hoppandi ljós var. Vegna þess
að lausnin var bara á leiðinni.
— Þetta var berdreymi! stað-
hæfði Strand.
— Naumast. Vísindamaðurinn
tók um fótinn á konjaksglas-
inu og sneri því með hægð.
Hvað er það sem gerist? Allir
þrír draumamir fjalla um ljós.
1 fyrsta draumnum er spurt
hvernig hægt sé að villast á
tvenns konar birtu? Hvemig get-
ur sól reynzt vera tungl? í öðr-
um draumnum hafið þér grun
um lausnina: speglandi flöt. Og
í þriðja draumnum er grunurinn
Qrðinn að vissu. Því að á meðan
hafið þér orðið margs vísari.
Glasið snerist; það var tómt
eg glært. Það sást í gegnum það
á alla vegu. Nei, það er ástæðu-
laust að tala um neina fram-
sýni. Veröid draumsins vinnur
aðeins úr efni sem minnið legg-
ur henni til.
— Hvaða efni? Höndin rótaði
í hárinu.
— Þér höfðuð heyrt um ljós
blik sem hlutu að stafa frá
vita, en komu úr annarri átt,
var ekki svo? Glasið stöðvaðist.
Var ekki speglun eiginiega
mjög nærliggjandi skýring?
Hárlubbinn á biaðamanninum
minnti á áflog meðal smá-
drengja. En þá skýringu fann
ég, ekki fyrr en —!
— Ekki meðvitað. Nei. En
dulvitundin er minnug; hún
minnist meðal annars reynslu
frá bamsaldrinum. Og hvert
einasta bam hefur leikið sér að
vasaspegli í sólskini, og þér
beittuð mjög vel í skýringum
fyrir vini yðar .... Þess vegna
gat lausnin birzt yður í draumi,
áður en vakandi skynsemi yðar
áttaði sig á henni.
— Sem sé eðlisávísun? sagði
Elísabet, dálítið spotzk. Hún var
ekki alveg búin að fyrirgefa
HÁRGREIÐSLAN
Hárgreiðslu og snyrtistofu
STEINU og DÓDÖ Laugavegi 18
III hæð flvfta) STMl 2 4616
P E R M A Garðsenda 21 —
SÍMI: 33 9 68. Hárgreiðslu og
snyrtistofa
D ö M U R !
Hárgreiðsla við allra hæfi —
TJARNARSTOFAN — Tjamar-
götu 10 — Vonarstrætismegin —
SÍMI: 14 6 62.
HARGREIÐSLUSTOFA AUST-
URBÆJAR — María Guðmunds-
dóttir Laugavegi 13 — S!M'
14 6 56 — NUDPSTOFAm tt-r A
SAMA STAÐ.
honum hvað hann hafði sagt
um móðursýkina. Ég hélt þér
skömmtuðuð okkur kvenfólkinu
þann eiginleika, doktor Kahrs?
Hann hneigði sig kurteislega.
Jafnvel við karlmennimir get-
um orðið klókir þegar við sof-
um, frú mín góð.
En Strand lét sér þetta ekki
lynda. Hvað með hnippingamar?
Hvernig stóð á því að ég rakst
á þessa sömu sögu þrisvar sinn-
um sama daginn?
Hann yppti öxlum. Það var
ekki annað en tilviljun.
— Tilviljun í þrígang?
— Ojá. Læknirinn kom auga
á bikar með teningum sem stóð
á hillu undir borðinu. Það er
líka hægt að fá sex upp þrisv-
ar í röð. Það er athyglisvert en
einskær tilviljun þrátt fyrir það.
Hann renndi augunum upp á
arinhilluna; þar var eitthvað
sem hann kom alls ekki auga
á. Mér þykir eitt að þurfa að
segja það; en ég sé alls ekki
einhyrninginn. Ég kem hreint
ekki auga á hann.
Elísabet hafði nú fengið nóg
af karlmannsröksemdum; nú
dró hún sína kvenlegu ályktun.
Þér eyðileggið aliar okkar sög-
ur! Nú er sannariega komið að
yður að segja frá!
— Því miður, frú. Hann rétti
afsakandi fram flata lófana. Það
tilheyrir starfsgrein minni að
leysa upp slikar sögur. Þér getið
ekki ætlazt til að ég hafi sjálf-
ui frá slíku að segja.
— Hafið þér enga sögu?
Skáldið var risið á fætur. Þá
skuluð þér fá söguna yðar núna.
Hér og nú!
Jafnvel sálfræðingur getur
orðið allt að því undrandi. Hvað
eigið þér við?
Nordberg hnykkti stríðnislega
til höfðinu. Að mig langar til
að gera yður dálítið hvumsa!
— Sjokkmeðhöndlun er í mín-
um verkahring. Hann yppti öxl-
um góðlátlega en dálítið hæðnis-
lega. Gerið þér svo vel.
— Ég hefði gaman af að hræða
úr yður skynsemina, hélt Nord-
berg áfram með ofsa. Þér eruð
sállæknir. Það er hlutverk yðar
að rýna inn í hyldýpi manns-
sálarinnar. En þér hafið aldrei
séð annað og meira en gleraug-
un yðar innanverð!
— Álfur þó! Mundu að þú ert
gestgjafi! sagði eiginkonan í
mildum áminningartón.
— Mig hefði langað til að
gefa yður dálítinn smjörþef af
því sem kalla mætti möguleika
mannsins!
Kahrs lagði gleraugun frá sér
á borðið eins og umtalið um
þau hefði komið illa við hann.
Ég er reiðubúinn, svaraði hann
þurrlega.
Rithöfundurinn hafði nú feng-
ið stjórn á hinum snögga ofsa.
Þess í stað var komin annarieg
ró og mildi í röddina:
— Sögurnar í kvöld hafa verið
langar til þessa. Yið höfum eig-
inlega hlustað á þrjá rómana,
ef svo mætti segja. Sagan yðar
verður sögukom, doktor Kahrs.
Stutt en áhrifamikil!
SAGA SALFRÆÐINGSINS
(sem hann segir ekki).
KLUKKUR I TUNGLSLJÓSI
Fjórir karhnenn og ein kona
sátu á ráðstefnu, Og amtalsefnið
var maðurinn og einhymingur-
inn.
Það var orðið á®0ið mætur;
samtalið og frásagnlmar höfðu
staðið í marga klukkutíma en
niðurstaðan hafði ekki orðið
nein. Þrír karlmannanna höfðu ,
um kvöldíð sagt frá atvikum, ,
sem ef tH vill voru fundir við'
hvíta kynjadýrið. En hinn fjórði
hafði í hvert einasta skipti sýnt
fram á að það var ekki annað
en misskilningur. Hinn fjórði
þverneitaði að viðurkenna til-
veru skepnunnar, því að vísind-
in láta ekki hringsnúin hom
stanga sig.
Nú ieit út fyrir að niðurstaða
myndi fást. Það átti eitthvað að
gerast, eitthvað ákveðið sem
gæfi ef til vill grundvöll fyrir
ákveðnum dómi. Skáldið ögraði
vísindamanninum. Og vísinda-
maðurinn tók við ögruninni.
Klukkutímum saman hafði ar-
ineldurinn verið eini ljósgjafinn
í stofunni; sögurnar þrjár sem
sagðar höfðu verið, nutu sín
bezt í hálfrökkri. En það sem
nú átti að gerast, útheimti- birtu.
Skáldið gekk um og kveikti á
öllum lömpunum.
— Eruð þér reiðubúinn að
taka þátt í tilraun, doktor
Kahrs? Nordberg sagði þetta,
eins og um úrslitatilraun væri
að ræða, experimentum crucis.
— Að sjálfsögðu. Enn einu
sinni varð að fægja gleraugun.
Tilraunin er eini dómstóll vís-
indanna.
— Leyfið mér fyrst að spyrja
35
yður um eitt. Teningabikar var
settur á borðið. Haldið þér að
maðurinn geti með viljaþreki
sínu haft áhrif á dauða hluti?
— Haft áhrif — hvernig þá?
— Þér minntuzt á tenings-
kast. Nordberg tók leðurlokið af
og hristi bikarinn. Haldið þér
að vilji mannsins geti til dæm-
is haft áhrif á slíkt kast?
Sex hvítir teningar þeyttust
yfir borðplötuna. Læknirinn tók
einn þeirra upp og skoðaði
hann.
— Útilokað. Gersamlega úti-
lokað!
Böhmer sagði: Hafa áhrif með
viljanum? Þá er ég hræddur
um að ástandið yrði allískyggi-
legt í þjóðfélaginu. Sem snöggv-
ast var kaupsýslumaðurinn aft-
ur orðinn félagi visindamanns-
ins, eins og í bridgespilinu fyrr
um kvöldið. Ef við gætum til
dæmis látið verðbréfin hækka
eða falla í kauphöllinni ef okk-
ur sýndist svo!
En blaðamaðurinn stóð með
skáldinu. Strand sagði: Mér
finnst það alls ekki fráleitt að
við getum haft áhrif á dauða
hluti með viljanum. Það ger-
ist meira að segja daglega. Eins
og til að mynda þegar málar-
inn breytir efnasamsetningu í
túpu í sólarupprás.
— Það get ég líka fallizt á,
sagði vísindamaðurinn háðslega.
Elísabetu fannst hún mega
leggja orð í belg. Ég á skart-
grip sem skiptir um lit eftir
því' í hvernig hugarástandi ég
er, sagði hún. Hann er rauður
þegar ég er reið — fjólulitur
þegar ég er hrygg og grænn,
þegar ég hef ástæðu til að vera
hamingjusöm.
— Hann er með öðrum orð-
um alltaf grænn, sagði Kahrs
riddaralega. Og svo leit hann
upp í loftið, dálítið ögrandi á
svip. Þér lofuðuð mér sjokki,
Nordberg? Ég bíð í ofvæni eft-
ir tilrauninni.
— Ekkí skal standa á manni.
Skáldið setti teningana í bikar-
inn aftur. Svo gekk hann tígu-
lega fram stofuna.
1 hinum enda stofunnar stóð
falleg, gömul Mora-klukka. Hann
opnaði klukkukassann. Hljóðið í
dinglandi pendulnum barst gegn-
um þögnina.
— Þér sjáið þessa klukku?
Nordberg sveiflaði hendinni
eins og hann væri að sýna nýja
og stórmerka uppfinningu. Hún
var dregin upp rétt áður en þið
komuð. Þér getið sjálfur athug-
að lóðin, læknir.
Sálfræðingurinn sat kyrr.
Jæja. Og hvað svo?
— Eins og þér sjáið, þá vant-
ar hana nú fimm mínútur í þrjú.
Þegar hún er á slaginu þrjú
ætla ég að fá hana til að stanza.
— Með viljanum?
— Með viljanum, já.
Kahrs brosti hlýlega læknis-
brosinu, sem hann ' hafði
svo oft huggað sjúklinga sxna
með. Já, mér er ljóst að þér
hafið sterkan vilja, Noi-dberg.
Hann getur sjálfsagt haft áhrif
á hið veika kyn. Hann hneigði
sig fyrir frúnni. Og ef til vill
á forleggjarann yðar. En tæp-
lega á Mora-klukku.
— Við skulum nú sjá. Rithöf-
undurinn gekk einbeittur að
stól sínum aftur. Hann ýtti hon-
um fram á gólfið, svo að hann
gæti setið beint á móti klukk-
unni.
Og hann settist. Ég verð bara
að biðja ykkur um að vera alveg
hljóð þessar mínútur meðan ég
einbeiti huganum.
— Skollinn sjálfur! sagði Böh-
mer. Hann var agndofa.
— Furðulegt! umlaði Strand
hx’ifinn.
En Elísabet virtist á báðum
áttum: 1 alvöru talað, Álfur,
mér finnst þú ættir ekki....
Læknirinn hafði aldrei þrýst
gleraugunum fastar á nefið en
nú. Á slaginu þrjú, sögðuð þér?
Nordberg krosslagði handlegg-
j ina: Á slaginu þrjú, já.
| Böhmer barði hnefanum i
borðið: Ef þér tekst það. þá
skal ég fúslega éta plötu af
Kraftpappa!
— Þú skalt fá konjaksflösku
til að kyngja henni með, svar-
aði Nordberg. Hann virtist öld-
ungis viss um sigurinn.
Kahrs sló út með hendinni.
Allt er reiðubúið. herra töfra-
maður!
Næstu mínúturnar heyrðist
ekkert hljóð nema taktfast gang-
hljóð klukkunnar. öll fimm
sátu grafkyrr og störðu á klukk-
una. Myndi kraftaverkið gerast?
SKIPATRYGGINGAR
Tryggingar
á vörum í fflutnlngl
á eigum skipverje
Heimistrygging hentar yður
Veiðarfj
Aflatryggingar
TRYGGINGAFELAGIÐ HEIMIRf
LINDARGATA 9 REYKJAVlK SlMI 2 1 260 SfMNEFNI , SURETY
------------------Fimmtudagur 19. nóvember 1964
OrBsending til
skipaeigenda
Með tilvísun til 15. gr. hafnarreglugerðar Reykja-
víkur eru skipaeigendur áminntir um að skilja
ekki svo við skip sín hér í höfninm, að ekki sé
þar að minnsta kosti einn maður um borð.
Hafnarstjórinn í Reykjavík.
Skrifstofuhúsnæði
í Hafnarhúsinu verður um áramót laust skrifstofu-
húsnæði að stærð um 110 ferm. •— Upplýsingar á
hafnargjaldkeraskrifstofunni.
Hafnarstjóri.
........
i II III Dikini CÁCT Al CTAHAB

FERDIZT
MEÐ
LANDSÝN
• Seíjum farseðla með flugvélum og
skipum
Greiðsfuskilmálar Loftleiða:
• FLOGIÐ STRAX - FARGJALD
GREITT SÍÐAR
• Skipuleggjum hópferðir og ein-
staklingsferðir
REYNIÐ VIÐSKIPTIN
FHRÐASKRIFSTOFAN
L£V Isl D SYN ^
TÝSGÖTU 3. SÍMI 22890. — P.O. BOX 465 — REYKJAVfK.
UMBOÐ LOFTLEIÐA.
Kartöflumús * Kókómalt * Kaffi * Kakó.
KROJN - BÚÐIRNAR.
CONSUL CORTÍNA
bflalelga
magnúsap
skipholti 21
símar: 21190-2110^
^íaukur Gju&mundóóon
HEIMASÍMI 21037