Þjóðviljinn - 08.12.1964, Blaðsíða 1

Sósíalistafélagsfundur í kvöld
kl. 8.30 í Tjarnargötu 20.
TIL UMRÆÐU:
1) Félagsmál, undir þeim lið talar m.a. Steinþór Guðmundsson.
2) 14. flokksþingið, framsögumaður: Páll Bergþórsson.
Félagar sýni skýrteini við innganginn.
STJÓRNIN.
HVALFJARÐARSAMNINGURINN RÆDDUR Á ALÞINGI í GÆR:
Einhliða afqreiðslu stiérnarvaldanna
á málinu er mótmæít sem löqlevsu
Er þetta aðeins
fyrsta skrefið?
□ Þingmenn Alþýðubandalagsins vöktu í gær
miklar umræður utan dagskrár í báðum
deildum Alþingis um samninga þá, sem rík-
isstjórnin héfur gert um nýjar hemáms-
framkvæmdir Atlanzhafsbandalagsins og
Bandaríkjamanna í Hvalfirði. Drógust um-
ræðumar svo á langinn, að önnur mál kom-
ust ekki að.
Gils GuSmundsson:
Áfangi í hernaðarframkvæmdum
□ í umræðum þessum lögðu þingmenn Alþýðubanda-
lagsins áherzlu á að hinir nýju Hvalfjarðarsamning-
ar vseru stórmál og ástæða til að óttast að hér væri
aðeins uan áfanga á stórfelldum hemaðarfram-
kvæmdum að ræða, ekki hvað sízt þegar málið væri
skoðað í ljósi þess sem áður hefur gerzt —r þ.e.
hvernig ríkisstjórnin hefur hagað sér í öðrum við-
kvæmum málum sem lúta að öryggi og sæmd ís-
lendinga sem þjóðar.
□
Samið að Alþingi forspurðu
Því var og mótmælt harðlega af þingmönn-
um Alþýðubandalagsins og Framsóknar-
flokksins, að hinir nýju samningar um Hval-
fjörð skyldu gerðir að Alþingi fomspurðu,
þó að skýlaus ákvæði séu um það í stjórn-
arskrá lýðveldisins að ekki megi semja við
erlenda aðila um neinskonar kvaðir á ís-
lenzku landi, án þess samþykki Alþingis
komi til.
Fátt til málanna að leggja
Ragnar Arnalds:
Án lagaheimildar
- Alþingi lítilsvirt
■ Ég mótmæli því, að
Alþingi og utanríkismála-
nefnd þess skuli sniðgengin
og hunzuð í sambandi við
afgreiðslu þessa máls- Ég lít
svo á, að þinginu beri skylda
til að fjalla um málið, krefj-
ast allra nauðsynlegra upp-
lýsinga, og taka síðan af-
stöðu til þess á þinglegan og
lögformlegan hátt. Einhliða
afereiðsla þess af hálfu rík-
’sstiómarinnar er gerræði og
’-rfiovsa. sem skal harðlega
koma upp öflugri og varaniegri ^
flotastöð herskipa í Hvalfirði og
var miðað við að sá samningur
— ef af honum yrði — gilti í
99 ár. Vitað er, sagði ræðu-
maður, að hernaðarsérfræðingar
hafa lengi haft augastað á firð-
inum sem sériega hentugri bæki-
stöð fyrir hérskipaflota. Eftir að
Framhald á 2. síðu
Tveir ráðherranna urðu fyrir svörum af hálfu ríkisstjórnar-
innar, þeir Bjarni Benediktsson forsætisráðherra og Emii
Jónsson félagsmálaráðherra höfðu þeir ekki annað til mála að
leggja en þær fullyrðingar, sem stjómarblöðin báru á borð
fyrir lesendur um helgina: að hér væri aðeins um nauðsyn-
Iegar og eðlilegar viðhaldsframkvæmdir á núverandi birgða-
stöðvum í Hvalfirði að ræða og heimild stjórnarvalda til
hinnar nýju samningsgerðar fælist í hernámssamningnum
við Bandaríkin frá árinu 1951.
í ræðu Ragnars Arnalds
utan dagskrár um Hvalfjarð-
arsamninginn í neðri deild í
gær kom skýrt fram hversu
ríkisstjórnin hefur gert hann
án nokkurrar lagalegrar
heimildar. Þá spurði Lúðvík
•Tósepsson hvers vegna ráð-
Enn mnkkað am Hvalfjörð?
mótmælt.
Þannlg lauk Gils Guðmunds-
son, þingmaður Alþýðubanda-
lagsins, fyrri ræðu sinni á fundi
efri deildar Alþingis í gær, en
hann kvaddi sér hljóðs utan
dagskrár í tilefni hinna nýju
hemámssamninga sem rikis-
stjðmin hefur gert um Hval-
fjörð.
í áföngum
I ræðu sinni minnti Gils á
að Hvalfjarðarmálið ætti sér
langan aðdraganda. Fyrir um
það bil 10 árum bárust íslenzk-
um stjórnarvöldum tilmæli frá
Bandaríkjamönnum um að mega
í gær barst Þjóðviljanum
eftirfarandi fréttatilkynning
frá utanríkisráðuneytinu um
komu Dean Rusk utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna hing-
að til íslands n.k. laugardag
í boði ríkisstjórnar íslands:
Utanríkisráðherra Bandarikj-
anna Dean Rusk kemur til
Reykjavíkur, laugardaginn 12.
■clesember í boði ríkisstjórnar ís-
lands. Ráðherrann er á leið til
Parísar til þess að sitja þar hina
árlegu ráðstefnu utanríkisráð-
herra NATÖ-ríkjanna og heldur
áfram ferð sinni sunnudags-
morgun 13. desember.
Utanríkisráðuneytið 7. desem-
ber 1964.
Eins og fréttatilkynningin
ber með sér er þar hvergi
minnst á tilefni þess að rík-
isstjórn íslands býður utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna
hingað til viðræðna eða
hvert verða muni aðalum-
ræðuefnið á þessum fundi
ráðherrans með íslenzkum
ráðamönnum Sú spurning
hlýtur hins vegar að vakna
Dcan Rusk
hvort ekki sé eitthvert sam-
band á milli komu utanrík-
isráðherra Bandaríkjanna
hingað til lands og fyrir-
hugaðra framkvæmda NATO
í Hvalfirði sem ríkisstjóm
íslands hefur nýverið lagt
blessun sína yfir. Hlýtur það
að styrkja þessa grunsemd
að ráðherrann er einmitt á
leið til fundar utanríkisráð-
herra NATÓ-ríkjanna í Par-
ís eins og segir í fréttatil-
v'”nningu wtsBW^cœraðuneyt-
ÍSÍES-
izt væri í þessar framkvæmd-
ir hér núna, þegar svo frið-
vænlega horfði í alþjóða-
málum. — Forsætisráðherra
reyndi að verja stjórnar-
skrárbrotið í ræðu sinni en
sniðgekk þær spurningar,
sem ræðumenn Albvðubanda-
lagsins lögðu fyrir hann
með öllu.
Ragnar tók fyrstur til máls og
lagði hann aðaláherzlu á hina
lagalegu hlið þessa stórmáls og
minnti í fyrstu á 21. gr. stjóm-
arskrárinnar, sem segir ótvirætt
að rikisstjómin megj enga samn-
inga gera við erlend riki, sem
feli í sér kvaðir á landi nema
með^ samþykkj Alþingis.
Þá ræddi Ragnar hvort ríkis-
stjorninni mundj heimilt að
gera slíkan samning samkvæmt
samningnum um herinn frá 1951.
Taldi hann að svo væri alls ekki
og vitnaði máli sínu til stuðn-
ings í 1.—4 gr. samningsins.
Síðan sagðj Ragnar: — Ég
leyfi mér að fullyrða, að aðrar
greinar samningsins koma ekki
máli við í þessu sambandi Hvar
i Þessum samningi er nokkurs-
staðar gefið í skyn, að Alþin«d
afsali sér valdinu tii ag fjalfa
Framhald á 2. síðu.