Þjóðviljinn - 08.12.1964, Blaðsíða 4

4 SÍÐA
ÞJÓÐVILJINN
Þriðjudagiur 8. desember 1964
nomnniNN
Ctgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósialistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Rltstjóri Sunnudags: Jón Bjamason.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófssom
Ritstjóm, afgreiðsla, augiýsingar, prentsmiðja, Skólavðrðust 18.
SimJ 17-500 (5 linur). Áskriftarverð kL 90,00 á mánuði.
Hvalfjöröur
JJvalfjörður var einn þeirra staða sem Bandaríkin
gerðu kröfu um að fá að halda í 99 ár í styrj-
aldarlok, og þegar sú kröfugerð náði ekki fram
að ganga var tekið til við að framkvæma hana í
áföngum. Árið 1947 var stofnað hér á landi um-
boðsfélag fyrir bandaríska auðhringinn Standard
Oil, Olíufélagið h.f., og lagði Samband íslenzkra
samvinnufélaga fram fjármagn til þess ásamt ein-
staklingum, samkvæmt þeirri stefnu Vilhjálms
Þórs að tengja samvinnusamtök og gróðafyrirtæki
saman í hlutafélögum. Keypti Olíufélagið h.f.
geyma hernámsliðsins í Hvalfirði, þótt það þyriti
alls ekki á þeim að halda til almennrar starfsemi
sinnar, en síðar kom í ljós að tilgangurinn með
þessum viðskiptum var sá að hafa geymana til-
tæka þegar erlendir aðilar þyrftu á þeim að halda
á nýjan leik. í meira en áratug hefur Olíufélagið
síðan tekið að sér að geyma birgðir fyrir hernáms-
liðið í Hvalfirði og fengið fyrir það mjög háar
greiðslur í dollurum, en þeim fjárhæðum var ár-
um saman stolið undan eins og í Ijós kom í olíu-
málinu fræga.
^hugi Bandaríkjanna á Hvalfirði hefur komið
fram á fleiri sviðum. Þegar eftir að hernám-
ið var endurnýjað 1951 settist hópur banda-
rískra hermanna að í Hvalfirði innan gaddavírs-
girðingar á litlum bletti. Ekki er kunnugt að þessi
Hvalfjarðarstöð hafi þjónað neinum hernaðarleg-
um tilgangi, þar er ekki um neinar athafnir að
ræða sem hægt er að tengja hinum svokölluðu
vörnum landsins; Bandaríkin voru aðeins að helga
sér staðinn. Og 1954 kom í Ijós í hverju skyni það
var gert. Þá lögðu Bandaríkin fram tillögur um
stórfellda herskipahöfn í Hvalfirði og átti m.a. að
sprengja kjamorkuhelt kafbátaskýli inn í Þyril.
Þær voru ítrekaðar 1956 um svipað leyti og Al-
þingi samþykkti ályktun sína um brottför hers-
ins, en með þeirri samþykkt var frekari hernáms-
framkvæmdum vísað á bug um sinn.
jgngu að síður hafa Bandaríkin haldið fast við
áform sín um varanlega flotabækistöð í Hval-
firði. Gerð hefur verið mikil lóranstöð á Snæfells-
nesi í þeim tilgangi að auðvelda kafbátum ferðir
umhverfis ísland. Allur botn Faxaflóa hefur ver-
ið mældur til þess að finna hentugar kafbátaslóð-
ir til Hvalfjarðar. Og nú skal tekið til við að búa
í haginn 1 Hvalfirði sjálfum. Atlanzhafsbandalag-
ið hefur ekki aðeins fengið leyfi til þess að koma
upp nýjum geymum á svipuðum slóðum og geym-
ar Olíufélagsins hafa verið, heldur verður nú og
gerð bryggja þar sem herskip af öllu tagi geta at-
hafnað sig, og settar verða múmingar í botn 'fjarð-
arins þar sem kafbátar og önnur herskip geta haft
legufæri. Enginn þarf að efa að hér er aðeins um
lítinn áfanga að ræða. Bandaríkin hafa lýst þeirri
langsýnu stefnu sinni að fá Hvalfjörð til 99 ára og
koma þar upp stórfelldri flotastöð, og bandarískir
ráðamenn eru stefnufas’fari og óhvikulli en íslenzk
stjómarvöld. — m.
Verðtrygging kaupgjalds af-
greidd sem lög frá Alþingi
1. grein.
Greiða skal verdlagsuppbót á
laun og aðrar greiðslur fyrir
unnin störf samkvæmt nánari
fyrirmælum þessara laga.
Sama gildir um bætur greidd-
ar í peningum samkvæmt lög-
um nr. 40/1963, um almanna-
tryggingar, með áorðnum
breytingum bótaupphæða, svo
og umbætur samkvæmt lög-
um nr. 29/1956, um atvinnu-
leysistryggingar. Enn fremur
skal greiða verðlagsuppbót á
greiðslur til einstaklinga á 18.
gr. fjárlaga og á lífeyri úr líf-
eyrissjóðum, sem ríkissjóður
sjálfur eða ríkisfyrirtæki
greiða iðgjöld til. Skal hlut-
aðeigandi lífeyrissjóður greiða
verðlagsuppbótina gegn endur-
greiðslu úr ríkissjóði og frá
stofnunum þeim, er lífeyris-
þegi tók laun sín hjá. Verð-
lagsuppbót greiðist ekki á líf-
eyrisgreiðslur, er sjálfkrafa
fylgja breytingum launa, sem
verðtryggð eru samkvæmt fyr-
irmaelum þessara laga.
Fyrirmæli þessara laga taka
til kauptrygginga bátasjó-
manna og til vmnulauna, sem
greidd eru samkvæmt upp-
mælingu- og öðrum ákvæðis-
vinnutöxtum, enda séu þeir á-
kveðnir í kjarasamningum
stéttarfélags, sem í hlut á, eða
miðaðir við kjarasamninga
sömu starfsgreina annars stað-
ar.
Fyrirmæli þessara laga taka
ekki til launa, sem greidd eru
í öðru en peningum, og ekki
heldur til fjárhæða, sem laun-
þegar fá greiddar vegna út-
gjalda, sem fylgja starfi þeirra.
Sama gildir um laun, sem á-
kveðin eru sem hundraðshluli
af afurðaverði veltu eða öðru
verðmæti.
2. grein.
Kauplagsnefnd skal reikna
kaupgreisluvísitölu framfærslu-
kostnaðar á þann hátt að eigi
sé tekið tillit til þeirrar hækk-
unar eða lækkunar á síðar
nefndu vísitölunni, er leitt
hefur af breytingu á vinnuiið
verðlagsgrundvallar landbún-
aðarvara, annað hvort vegna
breyttra kjaraákvæða í samn-
ingum stéttafélaga eftir lok
maímánaðar 1964 eða vegna
greiðslu verðlagsuppbótar á
laun samkvæmt fyrirmælum
þessara laga.
Kaupgreiðsluvísitala sú, er
um ræðir í fyrri málsgr. þess-
arar gr^ reiknast efKr vísitölu
framfærslukostnaðar 1. nóv-
ember, 1. febrúar, 1. maí og
1. ágúst og gildir við ákvörð-
un verðlagsuppbótar á laun
næstu þrjá mánuði, frá byrjun
næsta mánaðar eftir að hún
var reiknuð, í fyrsta sinn frá
1. des. 1964.
3. grein.
Verðlagsuppbót samkvæmt
fyrirmœlum síóari málsgr. 2.
gr. skal nema sem svarar 0,61
% af grunnlaunum fyrir hvert
stig, sem kaupgreiðsluvísitala
hvers þriggja mánaða tímabils
kann að vera hærri en fram-
færsluvísitala 163 stig.
Við greiðslu verðlagsuppbót-
ar á vikulaun og mánaðarlaun
skal hún reiknuð í heilum
krónum, þannig að sleppt sé
broti úr krónu, sem ekki nær
hálfri krónu, en annars hækk-
að í heíla krónu.
gjákis, (mi breytingu viku- og
mánaðarkaups, um styttingu
eftirvinnutíma og breytingu
eftirvinnuálags, um lengingu
orlofs og um sérstakar aðgerð-
ir £ husnæðismálum. Var sam-
komulagið háð því skilyrði, að
samningar öæðust á milli
verkalýðsfélaga og vinnuveit-
enda til eins árs eða lengurj
er ekki fælu í sér neina hækk-
un grunnlauna á því tímabili.
Samkomul agið er birt sem
fylgiskjal með þessum atbuga-
semdum.
Það var ætlunin, þegar sam-
komulaglð var gert, að sum
atriöi þess yrðu síðar staðfest
með bráðabirgðalögum, og þá
einkum verðtrygging kaup-
gjalds, er átti að koma til
framkvæmda þann 1. septem-
ber. Setning bráðabirgðalaga
frestaðist hins vegar vegna
dráttar á því, að samningar
tækjust nógu almennt á grunö-
velli 5. júní samkomulagsins á
milli verkalýðsfélaga og vinnu-
veitenda. Þar sem ríkisstjóm-
in ákvað að greiða niður
hækkun vöruverðs fyrst um
sinn, var heldur ekki brýn
þörf á setningu laganna. Enn
hafa að vísu aílmörg félðg
ekki lokið samningum við
vinnuveitendur, en engu að
síður þykir rétt að fá lagá-
heimild fyrir verðtryggingu
launa, eins og í frumvarpi
þessu er lagt til.
Hér fara á eftir skýringar
við einstakar greinar frv.
UM 1. GR.
1 þessari grein eru aðalá-
kvæði frv., um verðtryggingu
vinnulauna og tiltekinna ann-
arra greiðslna. Til vinnulauna
teljast í þessu sambandi
Framhald á 9. síðp.
4. grein.
Vinnuliðir verðlagsgrund-
vallar landbúnaðarvara skulu
hækka eða lækka, samkvæmt
breytingum vísitölu eftir sömu
reglum og um ræðir í 2. og 3.
gr., og afurðaverð til bænda
breytist um leið til samræmis.
Þó skal slík breyting á vinnu-
liðum verðlagsgrundvallar ekki
eiga sér stað, nema samkvæmt
ósk fulltrúa framleiðenda eða
fulltrúa neytenda í Sexmanna-
nefnd.
5. grein.
Félagsdómur sker úr ágrein-
ingsatriðum varðandi túlkun ár
fyrirmælum 1.—3. gr. þessara
laga, og eru úrskurðir hans
fullnaðarúrskurðir.
6. grein.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Jafnframt er úr gildi felld
23. gr. laga nr. 4/1960, um
efnahagsmál, svo og önnur á-
kvæði, er fara í bága við
þessi lög.
ATHUGASEMDIR VIÐ
LAGAFRUMVARP ÞETTA.
Á síðastliðnu vori fóru fram
viðræður á milli ríkisstjórnar-
innar, Alþýðusambands Islands
og Vinnuveitendasambands Is-
lands um leiðir til stöðvunar
verðbólgu og til kjarabóta
fyrir verkafólk. Þessar viðræð-
ur leiddu, eins og kunnugt er,
til samkomulags þann 5. júní
s.l. um verðtryggingu kaup-

hútnuHUi*
HÍBÝLAPRÝÐI H.F
HVAÐ VANTAR YÐUR
1 HOSIÐ?
— Ef það eru húsgögn, þá ættuð þór að leggja
leið yðar til okkar. Við höfum stök húsgögn og
husgagnasett af margskonar stærðum og gerð-
um. — Mundi t.d. ekki þessi stílhreini og þægi-
legi ruggustóll vera tilvalin jólagjöf handa eig-
inkonúnni eða húsbóndanum?
HAGKVÆMT VERÐ.
GÓÐIR GREIÐSLUSKILMÁLAR.