Þjóðviljinn - 13.02.1985, Blaðsíða 6

MINNING
Páll Sigurðsson
Laugardaginn 26. jan. sl. vartil
moldar borinn á Akureyri
tengdafaðir minn, Páll Sigurðs-
son fyrrv. kennari og skólastjóri,
sem andaðist aðfaranótt sunnu-
dagsins 20. s.m. eftir sex vikna
legu á Fjórðungssjúkrahúsinu.
Hann var 85 ára er hann lést.
Vegna langra kynna og tengda
tókst með okkur vinátta og ég
held ég megi segja að við höfum
verið góðir vinir. Mér er því ljúft
að minnast hans með örfáum orð-
um, - nú þegar hann er allur.
Páll Sigurðsson fæddist 20. júní
1899 að Merkigili í Hrafnagils-
hreppi í Eyjafirði. Foreldrar hans
voru Guðrún Rósa Pálsdóttir,
skagfirskrar ættar, og Sigurður
Sigurðsson, sem var Húnvetning-
ur að ætt. Þau Merkisgilshjón
eignuðust sjö börn og var Páll
yngstur þeirra. Nú hafa öll þessi
vel gerðu og myndarlegu systkini
safnast til feðra sinna.
Þrátt fyrir skagfirskan og hún-
vetnskan uppruna sinn, taldi Páll
sig ávallt, með réttu, Eyfirðing.
Og Eyjafjörður æskuslóðanna
var honum afar kær, - þar þekkti
hann hverja þúfu, hæð og stein í
landslagi. Var gaman að njóta
leiðsagnar hans á smáferðalagi
inn í Eyjafjörð á fögrum sumar-
dögum.
Merkisgilshjón munu hafa
búið mjög þokkalegu búi að
þeirra tíma hætti og talist vel
bjargálna. Þau komu börnunum
sjö vel til manns og þau vöndust
við alla algenga sveitavinnu á
uppvaxtarárunum. Tveir bræður
Páls urðu síðar kunnir bændur á
heimaslóð.
Mér er til efs að hugur Páls hafi
nokkurn tíma hneigst til bónda-
starfs. En sveitin og búskapur
áttu alltaf ítök í honum.
Eitthvert lífsstarf varð þó ungi
maðurinn að velja sér. Hann
afréð að fara í Gagnfræðaskólann
á Akureyri og lauk þaðan gagn-
fræðaprófi vorið 1921, 22 ára að
aldri. Þaðan lá svo leiðin í Kenn-
araskólann í Reykjavík þar sem
hann lauk kennaraprófi 1924. Þar
með var ævistarfið ráðið, kennar-
astarfið, sem hann var kunnastur
fyrir og hann stundaði lengst af
fram á eftirlaunaaldur.
F. 20. júní 1899 - D. 20.
í skólum fór orð af Páli sem
afburða námsmanni. Einkum
voru það tvær kennslugreinar
sem hann tók ástfóstri við, stærð-
fræðiogíslenska. Reikningsmað-
ur var hann svo glöggur að undr-
um sætti. Hann lék sér að því að
leysa hin erfiðustu dæmi í hugan-
um. Um kunnáttu og smekk Páls
á íslenskt mál bera ef til vill
gleggst vitni ýmsar þýðingar hans
á bókum úr erlendum málum,
t.d. all margar barna- og ungling-
abækur. Mér er kunnugt um að
vandfýsnir gagnrýnendur fóru
lofsamlegum orðum um þýðing-
arnar og margir barnaskólar
keyptu bækurnar, m.a. vegna
málsins sem á þeim var. Þýðingar
Páls urðu nokkuð margar.
Skömmu eftir kennaraprófið
verða þáttaskil í lífi Páls, því 19.
sept. 1925 kvænist hann eftirlif-
andi eiginkonu sinni, Vilborgu
Sigurðardóttur frá Brekkugerði í
Fljótsdal. Þau munu hafa kynnst í
Möðrufelli í Eyjafirði sumarið
1924 þar sem þau voru í kaupa-
vinnu.
Þeir sem til þekkja, vita að Vil-
borg var stoð hans og stytta f líf-
inu, æðrulaus í andstreymi, bros-
hýr í meðbyr.
Fyrsta búskaparár sitt bjuggu
ungu hjónin á Svalbarðseyri þar
sem Páll kenndi við sveitar-
skólann. En árið 1926 liggur svo
leiðin til Ólafsfjarðar þar sem
Páll var ráðinn við barnaskólann.
í Ólafsfirði bjuggu þau í nítján ár,
eða til ársins 1945, að þau halda
vestur í Fljótin, þar sem Páll
verður kennari og skólastjóri við
heimavistarskólann að Sólgörð-
um, og Vilborg húsmóðir skóla-
heimilisins. Þarna eru þau í sex
ár. Eftir það má segja að þau
hjón séu á eins konar faraldsfæti
um tíma. Eitt ár eru þau á Stokks-
eyri þar sem Páll var skólastjóri.
Þrjú ár eru þau á Siglufirði þar
sem hann stundaði ekki fasta
kennslu en nokkra stunda-
kennslu jafnframt ýmissri al-
mennri vinnu sem bauðst á þeim
stað.
En árið 1955 flytjast þau svo til
Akureyrar þar sem þau hafa búið
síðan, ávallt að Gilsbakkavegi 5.
Á Akureyrarárum tekur svo Páll
að sér kennslu og skólastjórn við
sveitarskólann á Hrafnagili. Við
þetta starf er hann í þrjú ár þar til
hann kemst á eftirlaunaaldur og
hættir kennslu.
Óhætt má fullyrða að Ólafs-
fjarðarárin hafi verið athafna-
mesti tíminn í æviskeiði Páls.
Hann er þá í blóma lífsins, kraft-
mikill, búinn góðum gáfum sem
eftirvartekið. Kennaralaun voru
ekki há á þessum árum fremur en
nú. Hann þurfti því að verða sér
úti um aðra vinnu til að drýgja lág
launin. Skömmu eftir komuna til
Ólafsfjarðar ræðst hann í það að
koma upp þaki yfir fjölskylduna,
húsi sem nefnt var Sunnuhvoll,
Kirkjuvegur 9. Síðar reisti hann
svo viðbyggingu við húsið. Auk
þess höfðu svo hjónin kú og kind-
ur eins og alsiða var hér áður fyrr í
sjávarplássum. Páll vann því
mikið á þessum árum og lagði oft
verulega hart að sér við að sjá sér
og sípum farborða.
En þrátt fyrir brauðstritið gaf
hann sér þó tíma til að sinna ýms-
um félags- og sveitarstjórnarmál-
um. í hreppsnefndinni sat hann á
árunum 1937-44. í stjórn spari-
sjóðsins var hann í 18 ár. f stjórn
Verkalýðs- og sjómannafélagsins
í nokkur ár. Páll var bindindis-
maður og gegndi ýmsum trúnað-
arstörfum fyrir Góðtemplara-
kennari
janúar 1985
regluna, m.a. lengi gæslumaður
unglingastarfs.
Eg er ekki í minnsta vafa um að
öllum þessum störfum hafi hann
gegnt af trúmennsku. Gamla
nemendur hef ég heyrt lýsa þakk-
læti fyrir kennslu hans. Kom
þetta og glöggt fram við útför
hans.
Páll tengdafaðir minn var rót-
tækur í stjórnmálum. Á Ólafs-
fjarðarárum fylgdi hann Sósíal-
istaflokknum að málum og var
eitt sinn á framboðslista hans í
alþingiskosningum í Eyjafjarðar-
sýslu. Þó var hann enginn teóríu-
maður og hafði engan metnað til
verulegra stjórnmálaafskipta.
Hann átti það þó til að taka til
máls á stjórnmálafundum, en var
ætíð málefnalegur, laus við alla
persónulega kerskni sem hann
hafði ímugust á en hélt fast við
þann málstað sem hann taldi rétt-
astan.
Á hreppsnefndarárum Páls
ráðast Ólafsfirðingar í þau stór-
virki að koma upp hitaveitu, og
rafveitu og fara að hugsa alvar-
lega um mál málanna fyrir hafn-
laust sjávarplássið, - höfnina.
Það er ég alveg viss um að dug-
miklum samstarfsmönnum hans í
hreppsnefndinni hafa ekki þótt
ráð hans og tillögur þær lakleg-
ustu áður en til framkvæmdanna
kom.
Páll tengdafaðir minn var
ágætlega skáldmæltur svo sem
hann átti kyn til. Hafði hann
gaman af að búa til vísur og ljóð
og fékkst talsvert við það hér fyrr
á árum. Kveðskapur Páls var ætíð
einlægur, rétt gerður og oft afar
fallegur, t.d. ljóð hans um æsku-
byggðina í Eyjafirði sem prestur
flutti við útför hans. Þá leituðu
kórar og söngflokkar á Siglufirði
og í Ólafsfirði stundum til hans
með ljóð við erlend lög. Var þá
hafður sá háttur á að honum voru
fengnar nóturnar í hendur og síð-
an samdi hann eða þýddi lauslega
textana sem alveg pössuðu við lag
upp á nótu. Aldrei þurfti að
þröngva þeim að lagi. Þó nokkuð
margir söngtextar eru til eftir Pál
og stundum sungnir án þess að
höfundar sé getið. Finnst mér
það miður.
Eitt var það í eðli tengdaföður
míns sem var afar áberandi. Það
var hin ríka samúð hans með hin-
um minnimáttar í lífsstríðinu.
Þetta kom ekki fram með orðum
heldur með gjörðum. Hann var
og einlægur fugla- og dýravinur
og nutu þessir málleysingjar oft
góðs af gjörðum hans, t.d. á
hörðum vetrum.
Þegar líknarstofnanir sendu út
ákall um aðstoð við hungraða og
þjáða í heiminum, stóð ekki á
viðbrögðum Páls Sigurðssonar.
Hann var rausnarlegur í fram-
lögum sínum án þess mikið væri
um talað. En þetta fannst honum
ekki nóg. Hann tók upp á því á
seinustu árum að safna flöskum á
almannafæri og koma þeim í
verð. Andvirðið sendi hann ýmist
til Hjálparstofnunar kirkjunnar
eða Rauða krossins og varð þetta
oft talsverður skildingur þótt oft-
ast fylgdi eitthvað með úr eigin
vasa. Eg gæti nefnt mörg dæmi
um elju hans við söfnunina og þá
skyldu sem honum fannst hvíla á
sér í þessum efnum, en sleppi því
þar sem það væri ekki að hans
skapi. Þess má þó geta að Hjálp-
arstofnun kirkjunnar færði hon-
um alúðarþakkir við útförina.
Páll og Vilborg eignuðust fjór-
ar dætur sem allar eru fæddar í
Ólafsfirði. Þær eru í aldursröð:
Guðrún Rósa, kennari, gift
undirrituðum. Margrét Kristrún,
húsfreyja á Ljósalandi í Vopna-
firði, gift Helga bónda Þórðar-
syni. Sigríður Guðný, hjúkrunar-
fræðingur, ógift. Álfhildur,
kennari, gift Bárði Halldórssyni,
menntaskólakennara og for-
stöðumanni Námsflokka Akur-
eyrar.
Systurnar eru allar búsettar á
Akureyri, - nema Margrét. -
Barnabörn og barnabarnabörn
Vilborgar og Páls eru þrettán
talsins.
Ég vil að lokum þakka Páli Sig-
urðssyni fyrir áratuga kynni,
vinsemdina og alúðina. Ég kveð
hann hinstu kveðju með þökk og
virðingu. - Blessuð sé minning
hans.
Akureyri 27. dag janúar 1985.
Eiríkur Eiríksson
Ferðaáfangar mega ekki vera of langir - þá þreytast
farþegar, sérstaklega börnin. Eftir 5til lOmínútnastanságóðum
staö er lundin létt. Minnumst þess að reykingar i bilnum geta
m.a. orsakað bílveiki.
yUMFERÐAR
RÁÐ
1X2 1X2 1X2
24. leikvika - leikir 9. feb. 1985
Vinningsröð: 1X1-X12-1X2-XX1
1. vinningur: 12 réttir, kr. 480.085.-
93048(6/11)
2. vinningur: 11 réttir, kr. 8.945.-
2964+ 45063 50849 53097+ 92583 95651
5755 47324 50861 89914+ 95306 96162
41088 50253 50869 92453 95433
Kærufrestur er til 4. mars 1985 kl. 12.00 á hádegi.
Kærur skulu vera skriflegar. Kærueyðublöð fást hjá umboðs-
mönnum og á skrifstofunni í Reykjavík. Vinningsuþphæðir geta
lækkað, ef kærur verða teknar til greina.
Handhafar nafnlausra seðla (+) verða að framvísa stofni eða
senda stofninn og fullar upplýsingar um nafn og heimilisfang til
Getrauna fyrir lok kærufrests.
GETRAUNIR - íþróttamiðstöðinni - REYKJAVÍK
Trefja-
efni í
stein-
steypu
Nýlega kom á markaðinn efni
fyrir steinsteypu sem í mörgum
tilvikum gerir járnabindingu
óþarfa og bætir flesta eiginleika
steypunnar.
Efni þetta, Fibermesh, er trefja-
efni úr plasti. Það ryðgar ekki og
hefur áhrif á sprungumyndun,
höggþol, slitþol og vatnsheldni
steypunnar. Fibermesh er fram-
leitt í Bandaríkjunum en um-
boðsaðili á fslandi er Hlutverk sf.
sem þegar hefur hafið sölu á
þessu undraefni. Alls eru fram-
leiddar um 12 tegundir
Fibermesh-trefja. Trefjunum er
blandað í venjulega steypu í hlut-
föllunum 1 kg Fibermesh í hvern
rúmmetra steypu.
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN
Norrænn styrkur til
bókmennta nágrannalandanna
Fyrsta úthlutun norrænu ráðherranefndarinnar
(mennta- og menningarmálaráðherrarnir) 1985 -
á styrkjum til útgáfu á norrænum bókmenntum í þýð-
ingu á Norðurlöndunum - fer fram í maí.
Frestur til að skila umsóknum er: 1. apríl 1985.
Eyðublöð ásamt leiðbeiningum fást hjá
menntamálaráðuneytinu í Reykjavík.
Umsóknir sendist til:
NORDISK MINISTERRÁD
Sekretariatet for
nordisk kulturelt samarbejde
Snaregade 10
DK-1205 Köbenhavn K
Sími: DK 01-11 47 11 og þar má einnig fá allar nánari upplýs-
ingar.
5AMVINNU
TRYGGINGAR
ÁRMULA3 SIMI 81411
SÖLUMAÐUR
Viljum ráða sölumann til starfa nú þegar.
Óskum eftir starfsmanni með góða undirstöðu-
menntun og hæfni til mannlegra samskipta.
Umsóknareyðublöð og frekari upplýsingar hjá Starfs-
mannahaldi, Ármúla 3, Reykjavík, sími 81411.